Stiller

Znakomita powieść Frischa, którego bohater – tytułowy Stiller (pol. cichszy, spokojnieszy, pot. rozjemca, niosący pokój), niemogący osiągnąć sukcesu szwajcarski rzeźbiarz – gdy czuje, iż pomimo wysiłków nie jest w stanie sam być szczęśliwy, ani też zapewnić szczęścia partnerce w swoim obecnym małżeństwie, a w dodatku satysfakcji nie może osiągnąć nawet z kochanką, wyjeżdża za granicę, by rozpocząć drugie życie jako zupełnie inny człowiek. Co oczywiście nie jest możliwe, choć człowiekowi wewnętrznie może się wydawać, że mogłoby to być możliwe. I może nawet Stillerowi się wydaje, że prowadzi to inne życie. Dlatego, gdy przypadkiem zostaje zatrzymany po siedmiu latach na granicy szwajcarskiej, zaprzecza, jakoby był tożsamy ​​z poszukiwanym w tym kraju zaginionym Stillerem. Jednak zaakceptowany przez rodzinę, przyjaciół i byłą żonę i objęty dochodzeniem przez sąd, musi się wreszcie poddać. Ale nie poddaje się całkowicie: ponownie próbuje spełnić marzenia żony, ale - jak zawsze - tylko na swój sposób, co nie tylko jej nie satysfakcjonuje, ale wręcz ją niszczy i sprowadzi cały związek do punktu wyjścia, tak jak to wyglądało lata wcześniej.

Jest to więc opowieść o wzajemnej niepoznawalności ludzi, nawet w bliskim związku, o niemożności ucieczki od siebie samego i o marnowaniu czasu, który jest nam dany w życiu - także na poznanie i zbliżenie się do drugiego człowieka. Świetnie opisane relacje społeczne, które u nas stają się powszechne dopiero teraz, więc 50 lat po nap...

Książka zaczyna się od zdania '' Nie jestem Stillerem ! ''. Kim więc jest ów człowiek , który tak bardzo protestuje przed nazywaniem go Stillerem ? Otóż twierdzi on , że nazywa się James Larkin White i jest Niemcem z amerykańskim paszportem . Ów Pan Stiller - White ? zostaje zatrzymany na dworcu kolejowym w Szwajcarii . Celnik który go zatrzymuje twierdzi że ten podróżny jest poszukiwanym od sześciu lat Anatolem Ludwikiem Stillerem . Rzeźbiarzem , może nie zaraz sławnym , ale dość znanym . Zirytowany mężczyzna policzkuje celnika , aż temu spada czapka , za co zostaje odprowadzony do aresztu . W areszcie dostaje alternatywę : albo przyzna się że jest zaginionym rzeźbiarzem i okaże się prawdziwym paszportem , albo zostanie przekazany policji kryminalnej i wyląduje w więzieniu . Aresztowany nadal trzyma się swoich wcześniejszych zeznań , wciąż wypierając się jakichkolwiek powiązań z panem Stillerem . Zostaje więc przewieziony do więzienia . Dostaje zeszyt w którym ma opisać swoje życie . Tak to z historii opisywanych w zeszytowym dzienniku , oraz z rozmów , a właściwie opowiadań uwięzionego , których z chęcią wysłuchuje strażnik Knobel , dowiadujemy się wszystkiego o życiu Stillera - Whita . Czytamy o historiach niezwykłych , na przykład , o tym że pan White , nie ma żony bo ją zabił , o jego pracy na plantacji tytoniu , pobycie w Meksyku i wybuchu wulkanu w wiosce Paricutin . Mam wrażenie że osadzony ma bardzo bujną fantazję i czuje się w areszcie trochę jak na wczasach . ...