Tajemnice Soliny

Obie zapory na Sanie, a Solinie i w Myczkowcach, najprawdopodobniej nigdy by nie powstały, gdyby Mychalina Datkowa i Tekla Zawiłykowa nie pokłóciły się w Horodku o czarną kurę. A było o co się spierać, bowiem z jaja takiej kury wykluwał się czort, którego można było mieć na usługi i zapewnić sobie do końca życia powodzenie i dostatek.

Baby więc pokłóciły się, a złorzeczenia, którymi się obrzuciły były straszne:

- Niech woda pochłonie twoją chyżę! Niech zamuli studnię, z której pijesz wodę! Niech zatopi całą twoją wieś, wszystkie pola, drogi i przydrożne kapliczki, cmentarz i cerkiew! Niech topilce, topielice i topilczyki po wsze czasy straszą na twojej ojcowiźnie!

I spełniło się wszystko co do joty.

We wstępie autor powiada: Materiały do napisania „Tajemnic Soliny” zbierałem przez wiele lat. Dla wielu moich przyjaciół było zaskoczeniem, że postacie Mychaliny Datkowej i Tekli Zawiłykowej są jak najbardziej prawdziwe. Baśniowa wręcz historia dwóch wiejskich kobiet, które odwoływaniem się do świata bieszczadzkich duchów, zjaw i demonów oraz czynieniem czarów postanowiły przeciwdziałać budowie – jak mówiły – dwóch perehrad, fascynowała i rozpalała wyobraźnię. Jeszcze bardziej, kiedy poznawałem pełen dramaturgii i niewyjaśnionych zagadek przebieg budowy zapór. Coraz mocniej oplątywała mnie sieć tajemnic Soliny...”