Nazwij to snem recenzja

Amerykańska jawa.

WYBÓR REDAKCJI
Autor: @Pani_Ka ·2 minuty
2022-05-12
Skomentuj
6 Polubień
To nie był czas na wielkie dzieło imigranckie. Był 1934 rok, pełen rozgardiaszu, karier i upadków, kryzysu i tego co po nim, amerykańskich przeciwstawności. Aż przyszedł rok 1964, drugie wydanie i sukces. Ogromny, zasłużony. Dziś jedyne wielkie dzieło Henry'ego Rotha ma piękne wydanie w serii Cymelia, "przybliżającej kultowe dzieła literatury światowej: te niesłusznie zapomniane(...) i te, które nigdy nie doczekały się przekładu na język polski."

Nie akcja buduje tę powieść ale spostrzeżenia. Wspaniałe opisy i błahe codzienności, rodzinne utarczki i dziecięce zabawy, żydowskie wykrzykniki i wrażliwość, która spada z wysoka na nowojorski bruk. To Dawid, siedmiolatek z biednej dzielnicy, rwanymi zdaniami, wołaniem nadopiekuńczej matki i strachem przed srogim ojcem, otwiera szeroko nasze oczy na tamte czasy i rzeczywistość. Rozszarpany pomiędzy chorobliwą czułością a twardą ręką, miedzy jazgotem ciotki i przedwczesnymi seksualnymi doświadczeniami, lamentuje i ucieka do tego, co da mu komfort bycia zauważonym. I to właściwie cała historia zamknięta na 570 stronach. Mało zmian, jeszcze mniej opowieści ale jaka pyszna, zmienna forma i jaka uczciwa prostota doświadczeń.

Henry Roth opisuje piórem dojrzałego talentu a opowiada ustami dziecka. Czasem cedzi powtarzalne, dziecięce bzdurki przez kilka stron, czasem opisuje myśli postaci wielozadaniowym obrazami. Można się znudzić a potem zdziwić. Można odłożyć a potem się nie oderwać.
Nie jest to powieść prowadzona równym tempem, bo taka właśnie musi być. Od przyjazdu do Ameryki jest bowiem życie Dawida niczym nierówny bruk. Szturchany przez rówieśników i rabina, bity przez ojca, przytulany przez matkę, walczy z byciem popychadłem nie umiejąc puścić rąbka matczynej spódnicy. Pokraka i zdolny uczeń chadoru, więzień wyobraźni i czekający jak szczeniak na pogłaskanie poszukiwacz bliskości innych dzieci. Dziecko i obserwator, ofiara i żebrak miłości, niechciany i chciany za bardzo - kołowrotek dorastania w świecie dorosłych, których nie rozumie, w kraju, którego nie rozumie jeszcze bardziej.
Są tutaj poszatkowane myślami, rozbiegane dni i porachunki ze starego świata. Jest plotka, która może mieć w sobie samą prawdę i długi język karykaturalnej ciotki. Jest obraz mniejszości, karcianych baronów i śliskich irlandzkich panienek. Są żydowskie wartości, katolickie odkrycia i pomieszane doświadczenia, z których zawsze wynika załamywanie rąk. I jest fenomenalna scena awantury. Tak drapieżną i prostacką, wybitną pyskówkę znałam dotąd tylko z "Boga mordu" Yasminy Rezy (świetna adaptacja "Rzeź" Polańskiego!), teraz mam je dwie. I jeszcze jedno, bliskie finału zmieszanie dziecięcych, ulotnych wyobrażeń z wulgarną, uliczną Ameryką (należą się gromkie brawa dla Wacława Niepokólczyckiego za przekład!).

Może nie dzieje się wiele, może to tylko sen dziecka o normalności w kompletnie pozbawionym sensu, nowojorskim świecie imigrantów i rodzinnych wojenek. Ale gdy się wyjdzie z tej opowieści, ciągnie się ona za nami rytmicznymi bijatykami, piskiem dziewcząt, cichą matką i głośnym ojcem. I jeszcze błyskiem szyn, który zapewni uśmiech przez sen, przez ten brutalny, niedbały o subtelnego chłopca amerykański sen.

Pani_Ka Czyta
Ambitna literatura, piękna, nierówna, niepokorna. Jak to dobrze, że są Książkowe Klimaty i Arrage.pl.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2022-05-07
× 6 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Nazwij to snem
2 wydania
Nazwij to snem
Henry Roth
7/10
Seria: Cymelia

Wydana po raz pierwszy w 1934 powieść z początku nie odniosła wielkiego sukcesu sprzedażowego, choć krytycy byli nią zachwyceni, a dziś uważana jest za arcydzieło żydowsko-amerykańskiej literatury i ...

Komentarze
Nazwij to snem
2 wydania
Nazwij to snem
Henry Roth
7/10
Seria: Cymelia
Wydana po raz pierwszy w 1934 powieść z początku nie odniosła wielkiego sukcesu sprzedażowego, choć krytycy byli nią zachwyceni, a dziś uważana jest za arcydzieło żydowsko-amerykańskiej literatury i ...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @Pani_Ka

Powrotny z Wrocławia
Fragmenty

Nieszczęścia chodzą parami a jeśli ich powodem będą pokłady kłamstwa, starych grzechów i chciwości, przetną nam drogę całe ich stada. Śmierć zagląda Annie w oczy z każd...

Recenzja książki Powrotny z Wrocławia
Splątani
Kwanty

Ktoś umiera, ktoś znika, powszechny motyw samotnego domku w lesie kreuje grozę. Wszystko wskazuje, że "Splątani" to kolejny zgrabnie spisany thriller z (byłym)detektywem...

Recenzja książki Splątani

Nowe recenzje

Do trzech razy, Ida!
Ida, Natalia i Bernadetta
@teskonieczna:

„Do trzech razy, Ida” to trzecia część cyklu „Ida.” Książki wydane w bardzo podobnych okładkach w wydawnictwie Zysk i S...

Recenzja książki Do trzech razy, Ida!
Moc słabości
"Moc słabości. Z zachwytu nad życiem"
@Bibliotekar...:

Nie czytam książek Ani zbyt często, jednak kiedy już mam okazję, zwykle każda z nich zapada głęboko mi głęboko w pamięc...

Recenzja książki Moc słabości
Nóż w sercu
Nóż w sercu
@Malwi:

Książka „Nóż w sercu. Sprawa chirurga” autorstwa Ałbeny Grabowskiej zapowiadała się obiecująco – połączenie wątków krym...

Recenzja książki Nóż w sercu
© 2007 - 2024 nakanapie.pl