Recenzja książki Czysty wymysł. Jak japońska popkultura podbiła świat

Czy kiedykolwiek oglądaliście anime lub poświęciliście czas na przeczytanie tomu mangi? Gracie na Nintendo czy chodziliście na karaoke? Czy kiedykolwiek błagaliście swoich rodziców, aby kupili wam gadżet z Hello Kitty? A może podczas lekcji nauczyciel skonfiskował wasze Tamagotchi? (Winna, dwa razy. xD) Jeśli wasza odpowiedź brzmiała „tak” na którekolwiek z tych pytań, „Czysty wymysł” jest lekturą dla was. Pomyślicie, po cóż, bo przecież wszyscy znamy te gadżety, ale okazuje się, że nasza wiedza i ich znajomość to jedynie rysa na ogromnej powierzchni, jaką jest popkultura japońska.

Podstawową książki jest opis niesamowitego boomu gospodarczego, który Japonia przeżyła od końca II wojny światowej i jak duży udział w tym miał eksport kultury popularnej. Historia zaczyna się od produkcji zabawek, później radia tranzystorowego, a następnie takich eksportów jak walkman, gry wideo (Pac-Man, Space Invaders, Donkey Kong, czy Sonic), manga i anime, sławetne Hello Kitty, a nawet Haruki Murakami (należy tylko żałować, że nie zostało mu poświęcono więcej miejsca). Alt koncentruje się na rzeczach, które stały się częścią światowej popkultury i wpłynęły na rozwój nowych technologii, sposobu komunikowania się, na trendy w modzie, a nawet politykę. Niesamowite w tej książce jest to, że Alt nie mówi tylko o samych wynalazkach, ale przekazuje również czytelnikom informacje o ich twórcach, a także rysuje tło historyczne. Autor nie boi się również omawiać bardziej problematycznych tematów, dla przykładu – rozdział o karaoke. To po części opowieść o toksyczności japońskiej kultury korporacyjnej i prawie całkowitym wykluczeniu z tej kultury kobiet. Ale ta książka nie tylko opowieść o historii poszczególnych aspektów japońskiej popkultury i o tym, jak stały się one częścią amerykańskiego życia. W dużym stopniu wyjaśnia również, w jaki sposób staliśmy się społeczeństwem, w którym „dziecinne zabawki” nie odchodzą na bok, a zamiast tego tworzone są w bardziej wyrafinowany sposób, by zaspokoić dorosłe osoby.

Cytując Oscara Wilda "Tak naprawdę cała ta Japonia jest czystym wymysłem. Nie ma ani takiego kraju, ani takich ludzi." Ale ten kraj istnieje, choć często postrzegany jest jako inna rzeczywistość. Niezależnie od tego, czy interesujecie się kulturą japońską, popkulturą, czy ogólnie historią, gorąco wam ją polecam, bo Czysty wymysł wart jest każdej uwagi.