Dwie drogi recenzja

Paweł Jasienicą nie byłby jednym z najwybitniejszych polskich historyków (w mojej subiektywnej bardzo opinii), gdyby nie napisał książki o powstaniu ze swadą i po swojemu. Uwypuklił przyczyny powstania i ogólny sens. Natomiast kompletnie nie pisał o chronologii potyczek, jeśli to nie miało wpływ na ogólny sens. I zatrzymał się na kwietniu 1863, gdy do steru doszli biali. W podsumowaniu opowiedział o skutkach powstania. Z racji tego, ze skutki negatywne są powszechnie znane, skupił się na skutkach pozytywnych, które chyba tylko on potrafił wyłapać. Udało się też autorowi oddać hołd zapomnianemu i niedocenionemu przywódcy powstania Stanisławowi Bobrowskiemu.
Ważnym elementem tej książki jest ustosunkowanie się do całościowej sytuacji w Europie i Rosji przez Jasienicę, dogłębna jej znajomość. Opowiada więc Jasienica o słabości caratu i o uwłaszczeniu, o tym, jak to było naprawdę w Rosji i w Europie. Mówi o nastrojach narodowych, o zbadanych pamiętnikach generałów i prasie rosyjskiej, o tym, czy w tamtej sytuacji Polska miała szansę na niepodległość, ale i o tym, jaka to była Polska tamtych czasów, w sensie, jacy byli Polacy. Wszystko to dało mi obraz jakiego nie czytałam w żadnej innej książce historycznej i wiele mi wyjaśniła.
Jasienica miał odwagę oceniać fakty po swojemu, ale opierając się na dogłębnej wiedzy! W porażkach doszukiwał się sukcesów, a w sukcesach porażek. Ciekawe co by powiedział o naszych czasach?
Wielką zasługą Jasienicy jest znakomity i barwny język, który nie nudzi.W opisach tej książki jest mowa o tym, że książka urywa się na kwietniu 1863 roku. Niby tak, ale nie do końca. Autor po prostu mówi o tym co najważniejsze. A że po zabiciu Bobrowskiego w pojedynku do władzy doszli biali, którzy skierowali powstanie na równię pochyłą, gdy opowiedział o tym, że przeprowadzone uwłaszczenie stało się faktem dokonanym po prostu nie miał już nic do dodania.
Książka w mojej ocenie jest całościową i dogłębną analizą nie tylko polskiego powstania, ale i całej sytuacji europejskiej w drugiej połowie XIX wieku.