Dzieci Stalina. Trzy pokolenia miłości i wojny recenzja

" To jest opowieść o Rosji i mojej rodzinie, miejscu, które nas uformowało, wyzwoliło, inspirowało i niemal nas zniszczyło." (str.15)

Autor przedstawia historię swojej rodziny począwszy od czasów stalinizmu po współczesne. Jest to bolesna opowieść okupiona bólem, strachem, cierpieniem, niepewnością, rozstaniem i miłością. To także powieść o tęsknocie za ukochaną osobą i ojczyzną, cierpliwości wyczekiwania na bycie razem, ogromnej miłości i honorze człowieka i zachowaniu w podbramkowych sytuacjach, harcie ducha w obliczu narastających trudności z pozoru nie do pokonania, niepoddawaniu się biernie losowi, walce z dogmatami, które były nie do zaakceptowania, odwadze w podejmowaniu działań by osiągnąć swój cel.

Opowieść zaczyna od historii swojego dziadka, budowniczego fabryki traktorów w Charkowie, aktywiście partyjnym, odznaczonym Orderem Lenina, który całe swoje życie poświęcił ojczyźnie i partii. Należał do elity czerpiąc dodatkowe korzyści ze sprawowania władzy, w związku z czym jego rodzina wiodła dobre życie dla uprzywilejowanych. Miał odwagę sprzeciwić się zamysłom Stalina, wydając tym samym na siebie wyrok. Aresztowany przez NKWD, długo upierał się przy swojej niewinności, aż go złamano i zmuszono do złożenia i podpisania fałszywych zeznań, w których "przyznaje się" do działalności kontrrewolucyjnej i zdrady stanu, a następnie skazano na śmierć. Wnuk dotarł do jego akt śledczych 58 lat po śmierci dziadka.

Babcię Autora po aresztowaniu rozdzielono z córkami. Dziewczynki trafiły do więzienia, a z niego do sierocińca, ich matka do obozu karnego. Pochodziła z wielodzietnej rodziny, zmuszona przez ojca do opuszczenia wioski w poszukiwaniu pracy. Życie ją boleśnie doświadczyło i zadało rany, które pozostały w niej na trwałe. Nienawidziła świata, nie była szczęśliwa i niszczyła radość innych. Rozdzielona z córkami na dwanaście lat, po powrocie z obozu zerwane więzi matka- córki nie dały się odtworzyć. W głębi serca córki czuły się sierotami, a zachowanie matki wykazującej agresję i zaburzenia psychiczne oddalały je od niej. Jej dusza już na zawsze pogrążyła się w ciemnościach.

Kiedy aresztowano babcię, mama Autora miała trzy lata. Wychowało ją radzieckie państwo na swoja modłę.

"Jednostka jest zdolna pokonać nieprzezwyciężone z pozoru przeszkody." (str.19)

Po wkroczeniu Niemców do Rosji sierociniec ewakuowano, a dziewczynki rozdzielono. Przeżyły dzięki dziecięcej odporności psychicznej, lecz traumatyczne przeżycia odbiły się na zdrowiu fizycznym i psychicznym, lecz nie złamały ich ducha. Po śmierci Stalina dla młodszej siostry świat stanął otworem. Dostała się na prestiżowy Uniwersytet Radziecki.

Autor opisuje dorastanie swojego ojca w Walii, w domu gdzie awantury miedzy rodzicami były na porządku dziennym. Jego życie z niestabilnie emocjonalną matką. Studiował rusycystykę i skorzystał z okazji możliwości wyjazdu do Rosji. Był oczarowany tym krajem. Później otrzymał pracę w ambasadzie brytyjskiej w Rosji. Tam był ciągle inwigilowany przez KGB. Próbowano go także zwerbować do współpracy z KGB, a odmowa miała przykre konsekwencje. W końcu na swojej drodze spotyka miłość swojego życia, która przetrwała mimo przeciwności losu. Chcieli się pobrać, lecz KGB miało inne plany w stosunku do nich. Musiał dokonać wyboru między lojalnością do swojej ojczyzny a miłością. Miał ugruntowane poczucie honoru, które nie pozwoliło mu na zdradę. Drogo za to zapłacił.

Odnajdujemy obszerne fragmenty listów miłosnych ojca Autora i jego ukochanej podczas ich sześcioletniej rozłąki. Opisuje niestrudzone i niewyobrażalne wysiłki jakie podejmował ojciec by wywieść ukochaną z Rosji. Walka z systemem rosyjskim w końcu przyniosła efekty. Rozłąka odbiła się niekorzystnie na psychice każdego z nich łącznie ze stanami depresji. Bycie razem wyzwoliło kolejne problemy, które trzeba było pokonać. Poczucie wyobcowania, tęsknota za ojczyzną i przyjaciółmi przytłaczało.

Autor opisuje początki uprzemysłowienia Rosji, opartym na współzawodnictwie socjalistycznym. Akcja wywłaszczania chłopów i powstawanie kołchozów przyczyniło się do klęski głodowej. Cele pierwsze pięciolatki zostały zrealizowane, ale to szaleńcze tempo zmian nie mogło być utrzymane. Stalin nie zważając na to wzywał do zwiększenia produkcji przemysłowej i rolnej i dynamiki kolektywizacji.

Bohaterowie powieści musieli wyrzekać się przeszłości w imię teraźniejszości, a w niektórych przypadkach teraźniejszości na rzecz przyszłości. Losy wszystkich były związane z Moskwą przez co otrzymujemy jej obraz zmieniający się na przestrzeni dziesięcioleci. Stykali się w niej z zakłamaniem, obłudą i śmiercią. Wyjeżdżali z niej i wracali do niej bo przyciągała ich jak magnez.