Rosja bolszewików recenzja

Eksperyment na żywym ciele narodu

WYBÓR REDAKCJI
Autor: @almos ·2 minuty
2023-12-24
3 komentarze
30 Polubień
Ostatni tom monumentalnej trylogii Pipesa (poprzednie tomy to 'Rosja carów' i 'Rewolucja rosyjska') obejmuje okres od 1918 do 1924 roku, do śmierci Lenina. Jest to dzieło potężne, bogate w treść. Jednocześnie uderza umiejętność syntezy Pipesa, znakomicie wyciąga istotne wnioski z morza szczegółów. Nie sposób omówić wszystkich wątków, napiszę tylko o tych, które mnie szczególnie zainteresowały.

Kilka pierwszych rozdziałów poświęca autor Wojnie Domowej, która wybuchła w Rosji zaraz po przejęciu władzy przez bolszewików. Była to niezwykle krwawa wojna, która pochłonęła miliony ofiar i zdewastowała kraj. Pipes twierdzi, że bolszewicy byli skazani na wygraną, po pierwsze mieli większe zasoby ludzkie i surowcowe, po drugie byli zjednoczeni, w przeciwieństwie do białych. Po trzecie wreszcie byli politycznie sprytniejsi, na przykład Lenin obiecał niepodległość narodom podbitym przez carat, biali tego nie uczynili, dlatego Polacy, Estończycy czy Finowie ich nie poparli.

Bardzo ciekawy jest rozdział o podobieństwach i wzajemnej inspiracji bolszewizmu, nazizmu i włoskiego faszyzmu. Tu cytat „Najbardziej znamienny jest chyba podziw, którym darzyli się wzajemnie totalitarni dyktatorzy. Wspomnieliśmy, że Mussolini bardzo cenił Lenina i chwalił Stalina za to, że stał się „potajemnym faszystą”. Hitler zwierzał się otoczeniu ze swego szacunku dla „geniuszu” Stalina.”

Trochę za mało pisze Pipes o eksperymentach ekonomicznych bolszewików na żywym ciele narodu, których efekty były straszne: „W latach 1920–1921, w porównaniu z rokiem 1913, produkcja wielkoprzemysłowa spadła o 82 procent, wydajność pracy o 74 procent, a produkcja zbóż o 40 procent”. No cóż: „Bolszewików, którzy triumfowali tylko tam, gdzie decydowała naga siła, pokonały nieubłagane prawa ekonomiczne”. Katastrofa ekonomiczna sprawiła, że w 1921 r. bolszewicy zdecydowali się na Nową Politykę Ekonomiczną (NEP), ale to było czasowe ustępstwo na rzecz rynku, po kilku latach znów przykręcili śrubę.

Fascynujące są wywody Pipesa pokazujące, że polityczny system rządzenia bolszewików bardzo szybko zaczął przypominać ustrój carski. To znana teza tego autora: bolszewicy kontynuowali carski absolutyzm, tyle że pod innymi sztandarami. To w Rosji mocna tradycja: wystarczy popatrzeć na system polityczny Putina.

Książka nie robi takiego wrażenia jak poprzednie części trylogii, niemniej to ważne dzieło, istotne także do zrozumienia współczesnej Rosji, weźmy taki cytat: „Nie ma nic błędniejszego niż ocenianie głowy państwa rosyjskiego z punktu widzenia moralności lub popularności. Liczyło się przede wszystkim to, że car budził strach u wrogów i przyjaciół, że jak Iwan IV zasługiwał na przydomek „Groźny”. Mikołaj II upadł nie dlatego, że był znienawidzony, ale dlatego, że nim gardzono.”

Niestety, w e-booku brakuje fotografii (są w wersji papierowej), szkoda.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2023-12-06
× 30 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Rosja bolszewików
3 wydania
Rosja bolszewików
Richard Pipes
8/10

To trzecia część monumentalnej trylogii poświęconej dziejom Rosji - obok „Rosji carów” i „Rewolucji rosyjskiej” - pióra sławnego amerykańskiego historyka i sowietologa Richarda Pipesa (1923-2018). To...

Komentarze
@jatymyoni
@jatymyoni · 11 miesięcy temu
Trudno się dziwić, że spadła wydajność w fabrykach, skoro Lenin obiecał, że to robotnicy będą rządzić w fabrykach, a inżynierów w najlepszym racie usunięto. Chyba opisuje toBoris Pasternak.
× 3
@MLB
@MLB · 11 miesięcy temu
Nie wiem, czy ktoś się dziwi.
× 1
@Klosterkeller
@Klosterkeller · 11 miesięcy temu
"Fascynujące są wywody Pipesa pokazujące, że polityczny system rządzenia bolszewików bardzo szybko zaczął przypominać ustrój carski. To znana teza tego autora: bolszewicy kontynuowali carski absolutyzm,..." - oczywiście. To dzieje się zawsze i wszędzie. Neobolszewicka partia PiS daleko bardziej przypomina partię komunistyczną niż PZPR. Dyktatura populistyczna jest identyczna, bo i co za różnica między "zaplutym karłem reakcji", a "wykształciuchami" lub LGBT. Dyktatura tego typu potrzebuje wroga. W ZSRR to chyba byli kułacy, podkułacznicy itp.
× 2
@Carmel-by-the-Sea
@Carmel-by-the-Sea · 11 miesięcy temu
Bardzo dobrze napisane. Muszę Pipesa zacząć zgłębiać. To kolejne moje braki!
Trochę 'nie czuję' tej wojny biali-czerwoni. Chwile później okazali się ci drudzy nieskoordynowaniu w walce z Polakami. Może bardziej biali byli słabi, niż bolszewicy silni? W sumie tak łatwo było obalić tam system trwający jakoś od Iwana Groźnego. Teraz wydaje się bardziej zabetonowany. Wyciągnęli wnioski?
× 1
@almos
@almos · 11 miesięcy temu
Dzięki!
Chyba rzeczywiście biali byli słabi i nieskoordynowani. A system carski sam się trochę obalił, pisze o tym Pipes w 'Rewolucji rosyjskiej'. Ale jeśli chcesz go czytać to radzę zacząć od 'Rosji Carów' - rzecz ważna dla zrozumienia tego kraju.
@Carmel-by-the-Sea
@Carmel-by-the-Sea · 11 miesięcy temu
Dzięki za radę. Taki mam plan. Mam jego 4 ebooki o Rosji i ZSRR.
Kilka razy już czytałem o rewolucji z 1917, ale do tej pory nie uchwyciłem istoty sukcesu. Może Pipes pomoże. ;)
× 1
Rosja bolszewików
3 wydania
Rosja bolszewików
Richard Pipes
8/10
To trzecia część monumentalnej trylogii poświęconej dziejom Rosji - obok „Rosji carów” i „Rewolucji rosyjskiej” - pióra sławnego amerykańskiego historyka i sowietologa Richarda Pipesa (1923-2018). To...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @almos

Źródła
Zwyczajne piekło

Ostatnio lubię czytać krótkie książki, ta ma 112 stron, ale treści i emocji jest w niej bardzo dużo. To historia rodzinna opowiedziana przez trzy osoby i dziejąca się w ...

Recenzja książki Źródła
Szafarz
Górnośląski czarny kryminał

Głównym bohaterem kryminału Brudnika jest genialny, ale też szalony śledczy – Rafał Lichy. Rzecz cała zaczyna się tak, że Lichy, wyrzucony z policji, pędzi żywot bezdomn...

Recenzja książki Szafarz

Nowe recenzje

Tylko dobre wiadomości
Z optymizmem patrzeć w przyszłość
@Moncia_Pocz...:

Już dość dawno nie sięgałam po książki Agnieszki Krawczyk, choć kiedyś czytywałam je systematycznie. Postanowiłam nadro...

Recenzja książki Tylko dobre wiadomości
Pomiędzy wiarą a przekleństwem
Jestem oczarowana
@stos_ksiazek:

Ależ wyciągnęłam się w tę książkę. Po prostu przepadałam! Nie spodziewałam się, że „Pomiędzy wiarą a przekleństwem” Joa...

Recenzja książki Pomiędzy wiarą a przekleństwem
Wegetarianka
Od wegetarianizmu do choroby psychicznej
@sweet_emily...:

Miałam się zachwycić, a pozostał niesmak, rozdrażnienie i ścisk w żołądku. Podjęcie decyzji, aby zostać wegetarianką w...

Recenzja książki Wegetarianka