Goya : gorzka droga poznania recenzja

Niemiecki pisarz, eseista, krytyk teatralny, żydowskiego pochodzenia Lion Feuchtwanger, żyjący w latach 1884 - 1958, miał w swoim dorobku sporą ilość powieści, w których dziejopisarstwo łączy się z beletrystyką.
Prawie wszystkie jego utwory to proza, w której większą część zajmuje historia danego okresu.
Feuchtwanger należał do zaciekłych wrogów faszyzmu, czemu dawał upust w swoich dziełach. Po wydostaniu się z obozu Les Milles, około roku 1941 zamieszkał w w Los Angeles. Tysiące kilometrów od Niemiec jednak nie przeszkodziły mu nadal w atakach nazistów, oczywiście za pomocą pióra.

Kilka z powieści autora przetłumaczono na język polski, a jedną z nich jest"Goya oder der arge Weg der Erkenntnis", polskie wydanie: "Goya. Gorzka droga poznania". Rok 1955 - Państwowy Instytut Wydawniczy, wznowienia tego dzieła w roku 2007 podjął się Świat Książki.

Goya to powieść o miłości słynnego malarza Francisco Goyi do księżnej Cayetany Alba, w dużej części przeplatana historią Hiszpanii. Lion Feuchtwanger, czerpiąc wątek miłosny w tradycji romantycznej, jednocześnie przedstawia ówczesną epokę.

Akcja rozgrywa się w latach dziewięćdziesiątych XVIII stulecia, kiedy Hiszpania pogrążona jest wielkim obciążeniem stosunków feudalnych, a bezwzględna władza duchowieństwa, zwłaszcza Inkwizycji dodatkowo ciąży na życiu i wolności ludzi. W tym okresie ciemnota i przesądy triumfują nad zdrowym rozsądkiem.

Tak właściwie, to nie wiadomo, czy można to dzieło zaliczyć do beletrystyki, w której wiodący triumf ma wątek miłosny i życie malarza - mężczyzny, który z chłopskich nizin wydostał się na sam szczyt, zajmując stanowisko pierwszego malarza królewskiego, czy historia królewskiej rodziny Burbonów - Karola IV i jego małżonki Marii Luizy, czy sama historia Hiszpanii.

Węzłem łączącym wszystkie wątki zawarte w książce jest nie tyle uczucie Franciska Goyi do księżnej Cayetany Alba, przeplatane zarówno gorącymi namiętnościami i pożądaniem, jaki i chwilami zazdrości i nienawiści, ale przede wszystkim zasadniczy przełom w psychice i sztuce artysty, jaki nastąpił w tym czasie.

Książka napisana jest dwojako. Chwilami można odnieść wrażenie, że czyta się bajkę, a chwilami jakby czytało się dokument historyczny.

Pięknie i opisowo przedstawione malarstwo i dzieła wychodzące kolejno spod pędzla mistrza, sprawia, że oczami wyobraźni czytelnik potrafi zobaczyć każdy obraz tak, jakby stał przed nim i na niego patrzył.
Książka godna polecenia zwłaszcza czytelnikom, lubiącym historię Hiszpanii, czasów panowania Burbonów, a także miłośników sztuki jaką jest malarstwo.