Wczorajsze dzisiaj „Myśli nieuczesanych" St. J. Leca recenzja

Jestem przekonana, że tego aforysty o równie bogatej, co kontrowersyjnej biografii, nikomu przedstawiać nie trzeba. Poetę i jego dorobek przypomniał profesor Zbigniew Woźniak w wybornym studium socjologicznym Wczorajsze Dzisiaj.

Wszystkie myśli, maksymy Stanisława Jerzego Leca są świetnie opracowane, dobrze oznaczone. Sądy błyskotliwe, niepokorne i czupurne. Słynny lwowianin sympatyzujący z komunistami (należał również do Armii Ludowej), swoje prawdy wyrażał w sposób bezpretensjonalny. Wśród jego utworów znalazł się ten poświęcony gruzińskiemu dyktatorowi pt.: Stalin. W 1939 roku tłumacz literatury niemieckiej podpisał oświadczenie akceptujące przyłączenie Zachodniej Ukrainy do Sowietów. Do sygnatariuszy należeli również: Władysław Broniewski, Tadeusz Boy-Żeleński, Jerzy Borejsza, Julian Przyboś.

Odsuwając na bok ten haniebny występek, skoncentrujmy się na twórczości Leca. Ten bez wątpienia umiejętnie bawił się słowem, stosował rozmaite środki stylistyczne. Suma wszystkich sentencji, których analizę przeprowadził socjolog, wynosi 4711; wnioski z badań są interesujące. Pisze Woźniak, że satyryk źródeł inspiracji szukał np. w judaizmie, czerpał też z przypowieści biblijnych. Bliski był mu humanizm jako nurt filozoficzny, a więc człowiek, sztuka. Ale też polityka, władza. I właśnie te dwie ostatnie kwestie są najbardziej zajmujące, ponieważ pokazują ponadczasowość, trafność spostrzeżeń bohatera. Z kolei życie społeczne i anomalie nie stanowiły szczególnego punktu rozważań poczytnego felietonisty.

Badacz przestudiował myśli Stanisława Jerzego Leca, nie są to suche, beznamiętne dane, lecz pogłębiona interpretacja. Zbigniew Woźniak prześwietlił wszystko to, co ów napisał, dodając swój komentarz.

Przestrzega nas poeta przed nieroztropnością, makiawelizmem włodarzy; chorobami trapiącymi społeczeństwa są korupcja i nepotyzm. Wskazując na zasadnicze przewiny władzy, ironizuje i kpi. Aforysta nie udziela gotowych recept, rozwiązań, nie radzi jak żyć. Zaznajomimy się również ze stosunkiem Leca do spraw ostatecznych.

Synteza Wczorajsze Dzisiaj jest urozmaicona, prezentuje wysoki poziom merytoryczny, edytorski. Teksty można czytać w dowolnej kolejności: otrzymujemy racjonalne, wyważone spojrzenie na Stanisława Jerzego Leca.

Książkę otrzymałam z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.