Kwestja krwi recenzja

Kolejny udany kryminał retro z lubelskim policjantem Zygą Maciejewskim w roli głównej, ale tym razem rzecz dzieje się w Zamościu przed wojną i po wojnie. Wprawdzie intryga kryminalna jest wątła, ale, jak zwykle u Wrońskiego, tło społeczno-obyczajowe jest znakomite. To przykład dobrej literatury popularnej, przy okazji dostajemy ciekawy i lekko poprowadzony wykład z historii życia codziennego przed wojną.

Cofamy się w tej książce do początku kariery Zygi Maciejewskiego, jest świeżo po szkole policyjnej, rozpiera go energia i ambicja. Rzecz dzieje się w 1926 r. w, jak już się rzekło, Zamościu a Zyga prowadzi śledztwo w sprawie zaginięcia uczennicy miejscowego gimnazjum, panienki z dobrego domu. Ciekawym smaczkiem jest to, że w śledztwie pojawia się postać rejenta Lesmana, postaci bardzo zasłużonej dla kultury polskiej. Niemniej nie intryga kryminalna, zresztą mało ciekawa, jest w książce najważniejsza, lecz tło społeczno-obyczajowe. A przedwojenna Zamość pokazana jest przez Wrońskiego całkiem niepięknie: brudne, zabłocone, zaniedbane miasto.

Wroński potrafi jak mało kto oddać atmosferę przedwojennej prowincji: powszechna nędza i brud, biedni Żydzi, sprzedajne panienki, żydowscy alfonsi, powszechnie chlanie wódy, smutek i beznadzieja. Nie dociera tu wielka polityka, a ludzie troszczą się głównie o to jak związać koniec z końcem. I jeszcze klasowość tego społeczeństwa, zwracają uwagę panoszący się oficerowie i ziemianie, którzy uważają, że wolno im prawie wszystko.

Ostatnio specjalnością Wrońskiego są dwa plany czasowe, w tej książce mamy jeszcze rok 1952 i w Zamościu niewiele się zmieniło w porównaniu sprzed ćwierćwieczem: dalej jest nędza, błoto, brud i powszechne pijaństwo. Mamy też zmiany: zniknęli z miasta Żydzi i ziemianie, na ulicach panoszą się teraz milicjanci i ubecy, kwitnie donosicielstwo.

Przy okazji szanowny autor przypomina przysłowie łacińskie, obficie używane w czasach mojej młodości: „quod penis aquam turbat?” Co to znaczy? Kto zna łacinę, ten wie...

W sumie dostaliśmy bardzo fajne czytadło, myślę, że dla ludzi znających Zamość (ja niestety nigdy tam nie byłem) to prawdziwa gratka.