Portret Doriana Graya recenzja

"Nowe życie! Oto, czego chciał...."

Autor: @atypowy ·5 minut
2021-11-05
Skomentuj
1 Polubienie



„Portret Doriana Graya” bez wątpienia należy do powieści ponadczasowych. Wśród miłośników literatury ciężko znaleźć tych, którzy o tej książce nie słyszeli. Nie wszyscy jednak wiedzą, że niewiele brakowało, a „Portret Doriana Graya” przeszedłby bez echa jak wiele publikowanych w tamtych czasach powieści. Pochodzący z Irlandii Oscar Wilde nie był wówczas tak dobrze znany, jak ma to miejsce dzisiaj. Z pomocą przyszedł mu skandal i krytyka jakie wywołała pierwsza wersja „Portretu Doriana Graya” opublikowana w 1890 roku. Pewne mechanizmy funkcjonowania społeczeństwa i zyskiwania sławy nie zmieniły się po dzień dzisiejszy. Czy i dziś za sukcesem wielu książek czy filmów nie stoją skandalizujące i szokujące treści przekraczające kolejne granice? Czy koreańskie „Squid Game” tak szybko stałoby się najpopularniejszym serialem Netflixa gdyby nie larum podniesione przez liczne parafie i obrońców moralności? Im bardziej jest coś krytykowane, tym bardziej staje się dla wielu ciekawe. Wprost proporcjonalnie do poziomu kontrowersji pobudzane jest również zainteresowanie szerokiego grona odbiorców. Również ci, którzy publicznie coś potępiają, później skryci w zaciszu własnych mieszkań pochłaniają owe „oburzające treści”. Czy to nie hipokryzja (między innymi) sprawia, że miesiącami szczyty list bestsellerów okupują książki pokroju „365 dni” czy „50 twarzy Greya”?

Wróćmy jednak do Doriana Greya. Oscar Wilde po zderzeniu się z falą krytyki dość szybko postanowił samodzielnie ocenzurować swoją powieść. Usunął z niej liczne aluzje do homoseksualizmu oraz rozbudował i dodał kilka rozdziałów, które pozwalają czytelnikowi głębiej wniknąć w to co działo się w duszy głównego bohatera. Wstęp opatrzył również istotnymi aforyzmami, które miały odbiorców wprowadzić w sposób postrzegania sztuki jaki jest zawarty w utworze. Ludzka ciekawość tego co wzbudziło tak wielki skandal oraz odpowiednio rozbudowana i wygładzona wersja książki przyniosły jej sławę a liczne grono fanów twórczości Oscara Wilda stale się poszerza po dzień dzisiejszy.

W moje ręce trafił „Portret Doriana Graya” wydawnictwa Zysk i S-ka. Tył obwoluty wyróżnionym tekstem obwieszcza: „Pierwsze nieocenzurowane wydanie skandalizującej opowieści o skutkach ulegania złu, która od pad wieku fascynuje kolejnych czytelników”. Może być to nieco mylące, ponieważ sięgamy po wznowienie tłumaczenia Jerzego Łozińskiego dostępnego już od 2015 roku. Jest to jednak ta pierwsza wersja książki, która po publikacji w 1890 roku wzbudziła tyle kontrowersji.

Czy nadal jest skandalizująca po 130 latach? Nie jest to pierwsze określenie, które użyłbym przy opisywaniu tej książki (zwłaszcza w czasie gdy bez większego echa przechodzą publikacje pokroju „Wybornego trupa” Augustiny Bazterrici). Nie dziwię się jednak, że wśród angielskiej arystokracji końca XIX wieku, odważne sformułowania wkładane w usta lorda Henriego Wotton’a budziły niemałą konsternację i powszechne oburzenie. Wszak i dziś część poglądów wypowiadanych przez bohaterów bez skrępowania (choćby na temat wierności i małżeństwa) może być uznana co najmniej za „mocno postępową”.

Jestem jednak przekonany co do tego, że siła tej powieści nie tkwi w jej kontrowersyjności. Świetnie skonstruowany „Portret Doriana Graya” swoją ponadczasowość zawdzięcza temu, że porusza tematy głęboko związane z ludzką egzystencją, które nie tracą nic na aktualności. Oscar Wilde ze swoistą lekkością odmalowuje nam rozterki trapiące dusze poszczególnych bohaterów. W tym „Portret Doriana Greya” przypomina mi powieści Dostojewskiego, który był mistrzem ubierania w słowa złożonej psychiki ludzkiej. Książka ta porusza wiele kwestii. Mówi o wewnętrznych zmaganiach, o toksycznym wpływie jaki mogą mieć na nas inni ludzie, a czasem nawet książki. Lektura zmusza nas do refleksji nad tym dokąd prowadzi nas uleganie namiętnościom. Jest to powieść o roli sumienia oraz o tym czy można odwrócić własnymi siłami ruinę jakiej uległa nasza dusza. To powieść o konsekwencjach grzechów, które toczą nasze wnętrze, nawet jeśli nikt o nich nie wie.

Choć powieść nie jest długa, to przepełniona jest stwierdzeniami, nad którymi warto się zatrzymać. W stylu „Portretowi Doriana Graya” również bliżej do dzieł Dostojewskiego niż do literatury współczesnej. Trzeba się do niego przyzwyczaić, bo początkowo dialogi mogą wydawać się nienaturalne i nazbyt teatralne w swojej formie. Nikt przecież nie rozmawia dziś w ten sposób, aby jedna osoba mogła zabierać głos przez kilka minut nie narażając się na przerywanie danej myśli. Może to pokłosie tego jak kultury wypowiedzi uczą nas dziś media i politycy, gdzie większość spraw załatwia się wykrzykiwaniem swoich haseł. Powieść Oscara Wilda wymyka się tego typu retoryce. Nawet jeśli ktoś wypowiada wyjątkowo oburzające kwestie, to nikt mu nie przerywa, pozwalając do końca przeprowadzić wywód. (Na marginesie – zastanawiam się jak wyglądałby dzisiejszy świat, gdybyśmy umieli w ten sposób ze sobą rozmawiać.)

Nie będę pisał na temat fabuły książki, bo jest ona powszechnie znana i w Internecie znajduje się mnóstwo skupionych wokół niej recenzji. Mi lektura tej powieści zajęła dwa popołudnia i był to dobrze wykorzystany czas. Ponadczasowa treść zachęciła mnie do autorefleksji. Czy w każdym człowieku nie znajdzie się choćby odrobina egoistycznego Doriana Graya? Czy powieść ta nie jest kierowanym do każdego czytelnika ostrzeżeniem, które kryje się wśród cynicznych peanów na cześć „nowego hedonizmu”? Czy zapatrzenie się w siebie, nie doprowadzi koniec końców każdego do podobnej „ruiny, którą Dorian sprowadził na swoją duszę”? Czy możemy dojść do punktu, w którym za późno jest na zmianę?

„Nowe życie! Oto, czego chciał, oto, na co oczekiwał. (…)

Czy to sama próżność popchnęła go do dobrego uczynku? Czy może pragnienie nowych wrażeń, jak z szyderczym uśmieszkiem zasugerował lord Henry? A może chęć odegrania pewnej roli, co skłania nas do działań piękniejszych od nas samych? A może wszystkie trzy rzeczy naraz?”

Jestem przekonany, że dopóki oddychamy, nigdy nie jest za późno na rozpoczęcie nowego życia. Czy udało się to Dorianowi? Sięgnijcie po książkę. Naprawdę warto zapoznać się z tym klasycznym dziełem epoki wiktoriańskiej.

Na koniec pragnę dodać, że choć tłumaczenie Jerzego Łozińskiego jest bardzo dobre, to w przyszłości pragnę sięgnąć po wersję książki, którą poddał cenzurze sam autor. Nie dlatego, że ta, której dotyczy powyższa recenzja jest nazbyt skandalizująca. Wiem po prostu, że Oscar Wilde rozszerzył powieść o kilka wątków, których pozbawione jest pierwsze wydanie z 1890 roku. Warto wiedzieć o tych różnicach, które występują w dostępnych przekładach, gdy zdecydujecie się zapoznać z historią Doriana Greya.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2021-11-03
× 1 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Portret Doriana Graya
47 wydań
Portret Doriana Graya
Oscar Wilde
8.5/10

Pierwsze polskie nieocenzurowane wydanie skandalizującej opowieści o skutkach ulegania złu, która od ponad wieku fascynuje kolejnych czytelników. Dorian Gray to młody mężczyzna o niezwykłej urodzi...

Komentarze
Portret Doriana Graya
47 wydań
Portret Doriana Graya
Oscar Wilde
8.5/10
Pierwsze polskie nieocenzurowane wydanie skandalizującej opowieści o skutkach ulegania złu, która od ponad wieku fascynuje kolejnych czytelników. Dorian Gray to młody mężczyzna o niezwykłej urodzi...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Zobacz inne recenzje

W obecnym czasie nazwisko mężczyzny z tytułu książki może złudnie kojarzyć się z zupełnie innym obrazem bohatera jak i gatunkiem literackim. Wbrew temu, bo jednak poruszamy się innym torem, w mojej g...

@MichalL @MichalL

„Nie zjawiamy się w świecie po to, aby dawać wyraz swoim moralnym uprzedzeniom” Czy chcielibyście być wiecznie młodzi? Żeby życie w żaden sposób nie odciskało na Waszej twarzy żadnego piętna? „Port...

@jasminowaksiazka @jasminowaksiazka

Pozostałe recenzje @atypowy

Twierdza Chiny
Mocarstwo u bram

Różne mamy powody by sięgać po książki. Często by znaleźć tam chwilę wytchnienia. By cieszyć się pięknym językiem. By oderwać się od przytłaczającej nas codzienności, wy...

Recenzja książki Twierdza Chiny
Psalm dla zbudowanych w dziczy
Dla tych, którym przydałaby się chwila wytchnienia

Bardzo chciałem przeczytać tę książkę. Nie często tak mam w ostatnim czasie, bo nie narzekam na brak książek czekających w kolejce, jednak w tym wypadku naprawdę wyczeki...

Recenzja książki Psalm dla zbudowanych w dziczy

Nowe recenzje

Dlaczego podskakuję
DLACZEGO PODSKAKUJĘ
@mikka138:

Gdy tylko dowiedziałam się o czym jest ta książka, wiedziałam, że muszę ją przeczytać. Temat jest mi dobrze znany, a wi...

Recenzja książki Dlaczego podskakuję
Mieszko. Wyjście z cienia
"Mieszko. Wyjście z cienia"
@tatiaszaale...:

Nie można stać w miejscu, trzeba przeć do przodu i do przodu. Bo kto nie idzie dalej, a stoi czy na zadku siedzi zadowo...

Recenzja książki Mieszko. Wyjście z cienia
Nechemia
W drodze przez XVII Rzeczpospolitą.
@sweet_emily...:

--*_*_*_*_* Jest rok 1666, w Konstantynopolu objawił się Mesjasz. Na jego spotkanie wyruszają tłumy Żydów. Wśród nich N...

Recenzja książki Nechemia
© 2007 - 2024 nakanapie.pl