Niebieski Krąg recenzja

Niebieski krągto jedyna powieść (nowela) Kazimierza Jordana. Jest to jednowątkowy utwór w nurcie fantastyki naukowej. Pomimo tego jest to książka bogata w ścieżki interpretacyjne. Przesłania z niej płynące są uniwersalne, ponadczasowe.

Fabułę, bez zdradzania znaczących szczegółów, można zamknąć w kilkuzdaniowym opisie. Pan X, którego z imienia i nazwiska nie znamy, podróżuje w pociągu, gdzie natyka się na zbirów. Oni wyrzucają go z pociągu, a nasz bohater trafia do pewnego miejsca - miejsca, które może być alternatywną rzeczywistością, zaświatem, inną planetą? Tropów interpretacyjnych pojawia się tutaj wiele. Dalej opisywane są losy bohatera w tymże miejscu, poznawanie mechaniki tego świata i dochodzenie głównego bohatera do prawdy.

Powieść wykorzystuje zabiegi typowe dla powieści fantastyki naukowej: terminologię naukową, skomplikowane opisy zjawisk przyrody i możliwość wyjaśnienia wydarzeń za pomocą dostępnej nam współcześnie nauki. Autor miesza jednak tę konwencję z kiczem, naiwnością i absurdem. Dla niektórych może to być minusem, dla mnie jest to jak najbardziej na plus. Dzięki absurdalnym skokom emocjonalnym bohatera, który w jednej minucie z wybitnego inteligenta, świetnego logika przeistacza się w idiotycznego buca. Wiele scen budowanych jest na zasadach logiki - mamy opisy, wnioskowania, realne skutki akcji - tylko po to, aby zostać zburzone przez kiczowate i bezsensowne rozmowy między bohaterami. Jeżeli naszym oczekiwaniem jest spotkanie z książką sci-fi, może nas to rozczarować. Należy jednak podkreślić, że sam koncept i idea wyjaśnienia mechaniki "świata" jest bardzo zajmujący i oryginalny. Jeśli natomiast potraktujemy nurt fantastyczny jako konwencję, która za swoją "naukowością" połączoną tutaj z absurdem pozwala mówić o otaczającej nas realności, szarej rzeczywistości naszej codzienności (spójrzmy na okres, w jakim pojawiła się książka - ostatnie lata PRL-u), to książka nas zachwyci.

Reasumując, nowela Kazimierza Jordana w moim odczuciu to dzieło wybitne. Należy jednak z przymrużeniem oka potraktować przypisanie tej pozycji do fantastyki naukowej. Jest to bogata parabola życia i tego, co na nie oddziałuje. W utworze znajdziemy wiele aluzji do Biblii, teorii spiskowych, a także systemu socjalistycznego. Książka jest swego rodzaju tekstem argumentacyjnym rozprawiającym się z następującą tezą: