ADONIRAM JUDSON. Kierunek: Birma. recenzja

Uwaga, ocena nie dotyczy ani osoby Adonirama Judsona, ani stylu samej biografii. W przypadku tej serii ocena bardziej odzwierciedla na ile zetknięcie z daną postacią skłoniło mnie do osobistej refleksji.

Adoniram Judson to piąta książka z serii Chrześcijańscy bohaterowie dawniej i dziś, którą przeczytałem. Kieruję się tu chronologią czasu, w którym żyli poszczególni misjonarze, a nie kolejnością tworzenia poszczególnych tomów przez Janet i Geoffa Benge.

Wcześniejsze recenzje z serii:

Hrabia Zinzendorf (1700-1760)
John Wesley (1703-1791)
William Carey (1761-1834)
John Williams (1796-1839)

O autorach i całej serii więcej pisałem tu: Chrześcijańscy bohaterowie dawniej i dziś

Adoniram Judson jest pierwszym misjonarzem wysłanym ze Stanów Zjednoczonych za granicę. Całe swoje dorosłe życie poświęcił temu by zapoznać mieszkańców Birmy z historią o Jezusie. Nauczył się ich języka, opracował słownik i gramatykę, a następnie, przez kilkanaście lat, niestrudzenie tłumaczył Biblię z hebrajskiego i greki na birmański. To było dzieło i treść jego życia. Choć przyszło mu doświadczyć nieludzkich cierpień – licznych chorób, więzienia, tortur, śmierci najbliższych – pozostał wierny swojemu powołaniu aż do końca. Zapoznanie się z jego historią może być zawstydzające dla wielu z nas, tak łatwo narzekających na przeciwności losu, choć żyjemy przecież w dobrobycie. Choć Adoniram jest wzorem w tym jak wiele poświęcił dla innych ludzi, pozostał tym wzorem także w skromności. Gdy po 33 latach spędzonych w Birmie odwiedził rodzinny kraj, zaskoczyło go gorące przyjęcie:

Co ciekawe, Adoniram w młodości wcale nie planował poświęcać swojego życia służbie ewangelii. Był daleki od tego jak to tylko możliwe, i to mimo tego, że jego ojciec był pastorem. O zgrozo – mogło się to nawet przyczynić do tego, że odczuwał niechęć względem Boga:

To mocny i bardzo przykry fragment tej biografii. To przestroga – po pierwsze dla nas, aby nie odpuszczać dociekania prawdy, gdy „coś się nam nie zgadza”. Z drugiej strony to ważna lekcja, aby nie ignorować obecności najmłodszych w Kościele. Aby tworzyć atmosferę otwartości, sprzyjającą szczerej rozmowie. Dzieci nie powinny bać się zadawać pytań o Boga, ani swoim rodzicom, ani osobom zaangażowanym w kościelną służbę. Być może jedna głębsza rozmowa z ojcem uspokoiłaby rozedrganą duszę młodego Adonirama? Nie wiemy tego.

Wiemy jednak, że Adoniram był bardzo bystrym chłopcem, i gdy dorastał, wyróżniał się bardzo dobrymi wynikami w szkole. Był w stanie wyprzedzać program, a nawet najtrudniejsze zadania zajmowały mu mniej czasu, niż jego rówieśnikom. To ucząc się w internacie, gdy opuścił na dobre rodzinny dom, podjął decyzję o odrzuceniu wiary w Boga, choć utrzymywał to w tajemnicy, bojąc się konsekwencji.

Jego plany na przyszłość wiązały się z „podbojem świata”, ale zdecydowanie nie myślał wówczas o Birmie. Ku rozpaczy swoich rodziców przeniósł się do Nowego Jorku, centrum wszystkiego co wydawało się mu pociągające. Nie potrafił jednak zapomnieć o spotkaniu z jednym młodym pastorem, któremu „zazdrościł poczucia celu w życiu”. Nowy Jork dość szybko zaczął tracić swoją magię. Okazało się, że towarzystwo artystyczne, z którym chciał się związać, żyje bardziej z oszustw i kłamstw niż faktycznej sztuki. Po jakimś czasie (niczym syn marnotrawny) postanowił wrócić w rodzinne strony. Przełom nastąpił w drodze. Podczas jednego z noclegów, szukając jak najtańszego schronienia, przez przypadek (a może nie?) współdzielił pokój z ciężko chorym człowiekiem. Nie widział go, gdyż był oddzielony zawieszonym prześcieradłem, ale przez całą noc słyszał jego przykre zawodzenie, aż około 4 nagle ucichły – człowiek zmarł. Rano okazało się, że był to jego przyjaciel z czasów studiów, który – sam bardzo radosny – zachęcił go przed laty by porzucił wiarę w Boga, i cieszył się życiem. Teraz Adoniram współczuł jego lękom i samotności, choć nie miał świadomości, że w drugiej części pokoju umiera jego dawniejszy przyjaciel. To nim wstrząsnęło. Wzburzony wrócił do domu z silną determinacją, że musi znaleźć odpowiedzi dla swojego życia:

Adoniram Judson mierzył się z klasycznym konfliktem, który pojawia się między wiarą i rozumem. Gdy jednak odważymy się zadawać pytania i szukać odpowiedzi, okazuje się często, że konflikt ten był jedynie pozorny. Sprzeczności zaczynają znikać, a serce wypełnia „pokój, który przewyższa wszelki rozum”.

Adoniram rozpoczął studia teologiczne, mimo, że nie deklarował się jako osoba wierząca w Boga. Umożliwiono mu to dzięki jego wybitnym wynikom w nauce, oraz rozpoznanemu, szczeremu dążeniu do odkrycia prawdy.

Wszystko czego podejmował się Adoniram, robił na 100%. Z wielką determinacją oddał się studiom i po niedługim czasie uwierzył. Nie wiarą swoich rodziców, nie zdaniami zawartymi w podręcznikach, nie słowami wykładowców – osobiście uwierzył w to, że Pismo Święte jest prawdą i zawierzył swoje życie Jezusowi Chrystusowi.

Od tego czasu jego pragnienie „podboju świata” zyskało inny wymiar. Wiedział, że musi się dzielić dobrą nowiną, która zmieniła jego życie. To co jest wyjątkowe w historii Adonirama, to fakt, że choć organizacje misyjne dopiero powstawały, a Stany Zjednoczone nie wysłały jeszcze w świat ani jednego misjonarza, on odebrał bardzo silne i konkretne przeświadczenie, że Bóg posyła go do Birmy. Od tego czasu szukał wszelkiej sposobności, która mogła przybliżyć go do tego celu.

Adoniram dopiął swego. Dotarł z ewangelią do Birmy, w której nie było ani jednego chrześcijanina. Udało się to, choć wydawało się być zadaniem niemożliwym do realizacji. O komplikacjach i wytrwałości Adonirama w tym, by nie zmienić planów, które odbierał jako bardzo konkretne powołanie dla swojego życia, sporo przeczytamy w omawianej biografii.

Nie wnikając w szczegóły opisanej historii, muszę napisać, że jest ona daleka od tego co dziś określilibyśmy mianem „sukcesu”. W czasach gdy tele-ewangeliści o wypielęgnowanych dłoniach wyłudzają wpłaty od wiernych na prywatny odrzutowiec, ciężko jest dostrzec Boże błogosławieństwo w tych wszystkich cierpieniach, które spadały raz po razie na Adonirama i jego rodzinę. A jednak nie mam wątpliwości, że Bóg ich używał i to w sposób bezapelacyjny (czego nie można powiedzieć o niektórych przedstawicielach „ewangelii sukcesu”). To co wartościowe najczęściej pojawia się dopiero po wytopieniu w ogniu niełatwych doświadczeń:

Gdy czytałem historię Adonirama, jednocześnie przypominały mi się opisane w Biblii doświadczenia Józefa. To jak był zdradzony, jak przebywał w więzieniu, ile wycierpiał ze strony tych, dla których chciał dobrze. Również doświadczenia apostoła Pawła doskonale korespondują z codziennością Adonirama:

Często bywałem w podróżach, w niebezpieczeństwach na rzekach, w niebezpieczeństwach ze strony zbójców, w niebezpieczeństwach ze strony rodaków, w niebezpieczeństwach ze strony pogan, w niebezpieczeństwach w mieście, w niebezpieczeństwach na pustkowiu, w niebezpieczeństwach na morzu, w niebezpieczeństwach między fałszywymi braćmi; w trudzie i znoju, często w bezsennych nocach, w głodzie i pragnieniu, często w postach, na zimnie i w nagości.
(2 Koryntian 11:26-27 SNP)

Adoniram Judson był nie tylko spadkobiercą tej samej ewangelii, którą głosił apostoł Paweł. Był również spadkobiercą jego trudów i licznych doświadczeń. Jestem jednak przekonany, że stał się również spadkobiercą wielkiej chwały w wieczności!

W trakcie lektury tej książki, uderzyła mnie nagle myśl, że Polska niewiele się różni od XIX wiecznej Birmy przynajmniej w jednym aspekcie. Chodzi o przywiązanie do tradycji, które stawiane jest ponad logiczne rozumowanie. Przez pierwsze lata pracy misyjnej w Birmie – mimo wielu długich rozmów – ani jeden człowiek nie zdecydował się powierzyć swojego życia Jezusowi. Przyczynę Adoniramowi wyjaśnił jeden z zatrudnionych w jego domu sług:

Ileż to razy zdarzyło mi się rozmawiać z kimś o wąskiej drodze zbawienia, o dobrej nowinie objawionej w Piśmie Świętym i odbić się od ściany tradycji. Często (w parze z „co ludzie powiedzą”) okazuje się ona ważniejsza od dążenia do prawdy. Ludzie wychowani w katolicyzmie, nawet jeśli widzą sprzeczności między doktryną a Biblią, nawet gdy nie zamykają oczu na nadużycia i hipokryzję instytucji kościoła, to wciąż nie znajdują w sobie woli aby cokolwiek z tym zrobić. Może nikt nie powie, że woli pójść do piekła niż porzucić wyznanie rodziców, ale wielu zadowala się tym czego nauczyli się w dzieciństwie, i nie zaprząta sobie głowy weryfikowania tego, co jest treścią ich wiary.

Adoniram – choć nieraz zniechęcony – nie ustał w swoim dążeniu by opowiadać Birmańczykom o Jezusie. Choć nie wszystkie jego działania rozumiem, i nie ze wszystkim prawdopodobnie bym się zgodził, w swojej wierności i determinacji jest dla mnie wzorem do naśladowania. Koniec końców, gdy przypłynął do Birmy, nie było tam ani jednego chrześcijanina, a dziś – po 200 latach – jest ich przeszło 3 miliony (ponad 6% populacji).


PS. Zapraszam też na bloga: atypowy.com
oraz IG:@cien_mgly