Wampir recenzja

Mało kto wie, że Władysław Stanisław Reymont, jeden z ważniejszych twórców realizmu, ma w swoim dorobku powieść grozy. Powieść przesiąkniętą oniryzmem i niepokojem. Gdzie roi się od symboli dobra oraz zła, ale która stanowi odbicie Londynu, który poznał autor, gdy odwiedził go w 1894 roku, by uczestniczyć w Zjeździe Towarzystwa Teozoficznego. Kolejną inspiracją dla tak niecodziennej w jego dorobku powieści były seanse spirytystyczne, w których uczestniczył jako medium. Świat spirytystów oraz zachwiania rzeczywistości był więc mu bliższy, niż zapewne większość z Was mogła sądzić.

Głównym bohaterem powieści jest Zenon — polski pisarz, który opuścił ojczyznę i zdecydował się żyć w Londynie. Wiedzie on typowy żywot człowieka dobrze urodzonego, gdzie wolny czas spędza na spotkaniach towarzyskich lub spacerach z narzeczoną. Do czasu. Pewnego dnia zgadza się uczestniczyć w seansie spirytystycznym i od tego dnia nic nie wygląd już tak samo. Doświadcza bowiem halucynacji oraz rozdwojenia jaźni, a jakby tego było mało — spotyka swoją zgubę, która zdaje się wysysać z niego soki życiowe i niszczyć wszystko, co wcześniej było dla niego ważne. Osobą tą jest Daisy, prawdopodobnie tytułowa bohaterka (choć może i nie). Nie ma ona kłów, nie wysysa krwi i nie śpi w trumnie. Uzależnia jednak swoją osobą. Potrafi podzielić swoje ciało i być w kilku miejscach jednocześnie. Za zwierzaka ma panterę i sama również ją przypomina. Jest tajemnicza i zdaje się być niebezpieczna. Zenon z czasem uzależnia się od jej osoby. Obsesyjnie podąża jej śladem i próbuje odkryć jej sekrety. W świecie sekt i nowych religii próbuje zrozumieć, co jest prawdą, a co jedynie wymysłem mózgu. Stopniowo popada w szaleństwo. Gubi się w labiryncie londyńskich uliczek. Przemierza je dzień i noc, nic później nie pamiętając. Rozdarty jest między anioła, swoją narzeczoną Betsy, oraz diabła, którego utożsamiać możemy z Daisy. Te dwie kobiety stanowią coś na wzór symbolu dobra i zła, które wkradają się do naszego życia. Dobro daje stabilizację i bezpieczeństwo, ale zło pociąga tajemnicą oraz niepokojącym pięknem.

Londyn zasypany jej głosicielami Armii Zbawienia i Wysłanników Kościoła Pogromców Grzechu, a Kościół Trwogi ostrzega przed końcem świata. Obok nich mamy natomiast wyznawców Bafometa, satanizm, spirytyzm oraz okultyzm. Kolejna walka tego, co czyste z tym, co przynieść może zgubę. Miasto ocieka lękiem przed bogiem oraz mistycyzmem. Tworzy to klimat, który oblepia czytelnika i więzi go na granicy snu oraz jawy. Granicy obłędu oraz niepojętej rzeczywistości.

W tekście była tęsknota za ojczyzną, za „strasznym krajem i strasznymi ludźmi", szukanie własnej drogi, a także wątki orientalne. Dużą rolę odgrywała muzyka, która grała w umyśle bohatera i nie dawała mu spokoju. Pełno było dialogów, w których prowadzono filozoficzne dysputy. Była melancholia i była groźba świata zmierzającego ku zagładzie. Młodą Polskę zdecydowanie dało się odczuć na kartach tej powieści i w kontekście akurat tego autora czuję się zmuszona o tym wspomnieć.

Myślałam, że nie lubię się z Reymontem, bo bardzo źle wspominam spotkanie z Chłopami (nigdy nie udało mi się przeczytać całej nawet jesieni, która była moją lekturą), ale teraz widzę, że pochopnie go osądziłam. „Wampir" bowiem jest napisany tak ładnie, że z przyjemnością tonęłam w świecie opisanym przez autora. Polubiłam bohaterów, którzy nie byli płascy i z rozkoszą wsiąkałam w londyńskim świat przepełniony tym, co nadprzyrodzone. Chciałam powieść grozy spod pióra Reymonta traktować z przymrużeniem oka, ale okazało się, że to naprawdę wart uwagi tytuł. Momentami czytelnik gubi się w chaosie jaki wynika z popadania w szaleństwo Zenona, ale niewątpliwie ma to swój urok i może „Wampir" nie znajdzie się na szycie moich ulubieńców grozy, ale jest to powieść warta uwagi. Tym bardziej, że niesie w sobie znacznie więcej niż wspomniałam, ale wszelkie filozoficzne przemyślenia musicie sprowokować sami, bez moich sugestii i dlatego zdradzić już więcej nie mogę.