Pedagogika porównawcza. Problemy, stan badań i perspektywy rozwoju recenzja

Pedagogika porównawcza jest to subdyscyplina studiów edukacyjnych, która w ostatnim okresie rozwija się bardzo dynamicznie. Rośnie w naszym kraju zainteresowanie systemami oświatowymi funkcjonującymi w innych społeczeństwach; co wynika również i z logiki przeprowadzanych w Polsce reform. Rozwój polskiej pedagogiki porównawczej rozpatrywać można przy tym w dwóch kontekstach. Po pierwsze, tendencja ta odnosi się do prowadzonych przez polskich naukowców badań wybranych aspektów funkcjonowania edukacji w różnych krajach świata. Po drugie, daje się zauważyć wzrost znaczenia pedagogiki porównawczej jako przedmiotu wykładanego na uczelniach wyższych.


I właśnie w tą logikę wpisuje się znakomicie skonceptualizowany podręcznik akademicki Renaty Nowakowskiej-Siuty „Pedagogika porównawcza”, renomowanego badacza współczesnej edukacji, autorki wielu znakomitych tekstów podejmujących społeczno-kulturowe problemy edukacji. Nie ulega dla mnie wątpliwości, że podręcznik ten powinien zostać wydrukowany, z uwagi na swoją wartość merytoryczną i użyteczność akademicką – na zajęciach ze studentami.


Struktura podręcznika jest logiczna, a poszczególne rozdziały i podrozdziały tworzą wewnętrznie spójny i całościowy obraz podejmowanej problematyki. W rozdziale pierwszym autorka podejmuje – w sposób bardzo trafny – kwestie teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki porównawczej. Rozdział drugi poświęcony jest strukturze i funkcjonowaniu systemów oświatowych – w kontekście porównawczym (w tym poszczególnych szczebli szkolnictwa). Z kolei rozdział trzeci dotyczy szkolnictwa wyższego i edukacji dorosłych. Wreszcie, w czwartym rozdziale podjęte są wybrane problemy edukacyjne w kontekście międzynarodowym (w tym między innymi: nierówności społeczne czy alternatywne sposoby kształcenia).


Podręcznik jest bardzo dobrze przygotowany – pod każdym względem. Autorka bardzo swobodnie porusza się po wchodzących w skład pola problemowego podręcznika zagadnieniach, a jej analizy są dobrze przygotowane. Jest to stojące na wysokim poziomie merytorycznym kompendium wiedzy, które daje znakomity wgląd w problematykę i metody pedagogiki porównawczej. Podręcznik stanowić będzie istotne nowum – na tle dotychczas istniejących podręczników w tym zakresie (ostatni z nich ukazał się w roku 2004). Bez wątpienia spotka się on z dużym zainteresowaniem czytelników i stanowić będzie sukces wydawniczy. Książka będzie mogła być wykorzystywana w pracy akademickiej przez naukowców z szeroko rozumianych nauk o edukacji, a w szczególności podczas zajęć dydaktycznych ze studentami i to nie tylko z pedagogiki porównawczej, ale także z socjologii wychowania, pedagogiki społecznej czy polityki oświatowej.


W podsumowaniu stwierdzam więc z pełnym przekonaniem, że propozycja wydawnicza autorstwa profesor Renaty Nowakowskiej-Situ „Pedagogika porównawcza. Podręcznik akademicki” jest znakomita po każdym względem, zarówno pod względem koncepcyjnym, jak i stricte merytoryczno-teoretycznym. Podkreślam raz jeszcze, że zasługuje ona na urzeczywistnienie – na druk i szeroką popularyzację.

z recenzji prof. dr. hab. Zbyszko Melosika