Księga przeznaczenia recenzja

 Tematyką jak najbardziej byłam zainteresowana, ale sposób podania niekoniecznie przystaje do opowieści. Momentami odczuwało się znużenie, gdy opowieść była prowadzona w tym samym rytmie. 
Całość jest pisana z punktu jednej z córek opowiadającej swoja historię i przy okazji malującą Iran na przestrzeni 50 lat. Mamy tu paletę nastrojów jakie dotyka kraj, zmian politycznych i oczywiście postrzeganie kobiet w tej kulturze zależnie od podejścia mężczyzn w danym momencie. Raz można chodzić po mieście jedynie w chuście to znów za jakiś czas trzeba być dokładnie okrytą, jest czas, gdy kobiety mogą się nawet malować, to znów panuje całkowita asceza. Do tego każdy dom ma swoje zasady i jeśli nawet ojciec Masume godzi się na jej dalszą naukę zamiast szybkiego zamążpójścia to jeden z jej braci jest temu stanowczo przeciwny. A ponieważ sam wcześnie zakończył naukę nie chce tez by jego siostra dalej się uczyła. Z kobiety i tak żadnego pożytku, do rodzenia dzieci nie potrzeba większej świadomości, więc wydawanie dla takiej na naukę to wyrzucanie pieniędzy. Zresztą takiego zdania nie są tylko mężczyźni ale i kobiety, szczególnie starsze, które całe swoje życie spędziły pod zwierzchnictwem mężczyzn. W takim społeczeństwie z naszego europejskiego punktu to albo grozi schizofrenia albo depresja. Jedynie, gdy dana jednostka potrafi się w tym znaleźć i czerpać przyjemność z takiego ograniczonego jestestwa może wieść prawdziwie udane i spełnione życie.
 
 Być może ta opowieść nie do końca zaspokoiła moje oczekiwania, bo już sporo prawdziwych świadectw czytałam o krajach islamskich. Reporterzy również nie przedstawiają tamtych terenów jako jednolite względem zapatrywań na rolę kobiety i albo jest im zabronione totalnie wszystko jak w Arabii Saudyjskiej, albo zaczyna dominować ruch wyzwolenia kobiet jak choćby w Egipcie, gdzie od lat z rożnym skutkiem kobiety zdobywają drobne przywileje i swobody. To dwa kroki do przodu, to znów krok w tył. 
 Zgodzę się, Parinoush Saniee, też o tym traktuje w swojej książce. Na przykładzie Iranu pokazuje zależności między ludźmi u władzy, a stosunkiem do kobiet. Im bardziej radykalnie w polityce opowiadają się po stronie tradycyjnych wartości tym mniej swobód dla kobiet. Myślę, że nawet dość dobrze jest ukazane przejście przez kobietę od domu rodzinnego po małżeńskie życie, które kończy się w momencie aresztowania jej męża. I tu zależność w jakiej była do tej pory, czyli zwierzchnia rola mężczyzny z rodziny zostaje przerzucone na.. właśnie. O ile do tej pory jej własny los zależał od ojca, braci, potem męża teraz będzie jeszcze gorzej, bo nikt jej nie chroni, a to co się z nią będzie dziać zależy od warunków panujących w kraju. I tak źle i tak niedobrze. 
 Mnie jednak cały czas uwierała forma wypowiedzi, sposób budowania całej opowieści, raz że momentami pociętej na oddzielne akapity podające nową myśl, to jeszcze narracja. Ta owszem, zmienia się wraz z dojrzałością i przechodzonymi przemianami głównej bohaterki, ale i tak nadal męczy poruszanie się po tej linii wynurzeń. Musiałam naprawdę zaprzeć się i iść z tekstem dalej, bo czułam, że gdybym odłożyła tę książkę na dłużej to by tak zostało na amen niedoczytane.
 
 Pomimo tego uważam, że "Księga przeznaczenia" to książka godna uwagi. I jeśli ktoś nie lubi opierać swoich doświadczeń z tą tematyką na podstawie literatury faktu, reportaży dalszych i bliższych przedstawiających, jakby nie było też pewien fragment rzeczywistości i stronniczość, to ta książka może stać się przedstawicielem nurtu pokazującego życie, a w tym wypadku szarpaninę kobiety zniewolonej interpretacją przykazań kulturowych podyktowanych religią. Mimo iż to fikcyjna, historia ta przekazuje dość wnikliwie charakter opisywanego społeczeństwa. Myślę nawet, że mogłaby stać się lekturą reprezentatywną w swoim gatunku.
 
 Mam świadomość jednego, że mimo iż nagle zdarzyłby się taki cud w postaci nierealnego przewrotu, w wyniku którego kobiety dostały by realne szanse rozwoju, nie musiałby wcześnie wychodzić za mąż, a ich decyzje nie świadczyły by o hańbie dla rodziny, to i tak niewiele by się w krajach islamskich zmieniło. Dlaczego? Bo nadal w nich żyliby ci sami ludzie co do tej pory, ze swoimi starymi przekonaniami, które nie pozwoliłyby im nagle zmienić swojego stosunku do roli kobiet.  Wniosek smutny, a nawet tragiczny z punktu wiedzenia tysięcy kobiecych istnień, bynajmniej nie nasunął mi się po tej lekturze, ale pod wpływem wszystkich tematycznie oscylujących wokół tematu roli kobiety w świecie islamskim.