Głosy. Co się zdarzyło na wyspie Jersey recenzja

Ciepły, duszny dzień. Idealny nad wodę, na grilla, na kanapę, by odespać przetańczoną noc. Na cichej alejce Victoria Crescent krew, bose stopy sąsiadów, dogorywająca kobieta. Ratująca ją pielęgniarka wytatuuje sobie później na kostce „6” – tyle osób zginie niemal na jej oczach tamtego dnia. Staruszka zza płotu po miesiącach wciąż będzie podlewać rosnącą przy domu Rzeszowskich różę, choć wywołuje koszmary.

Tragiczna historia Rzeszowskich to pień, który ma łączące się z nim korzenie, gałęzie i krajobraz. Obok sprawcy (przede wszystkim opisu jego procesu) głównym bohaterem jest Jersey – spokojna wyspa jak z obrazka słynąca z królewskich ziemniaków, czule pielęgnowanej tradycji i bogaczy osiedlających się w rezydencjach na północy, gdzie największym zmartwieniem policji jest wskaźnik spożycia alkoholu. Ziemniaki zbierają gnieżdżący się w zapleśniałych barakach imigranci, tradycja służy przede wszystkim nepotycznej władzy, bogacze są zaplątani w przekręty finansowe, a wyspa ma ponurą historię sierocińców-katowni. Jeżeli ktoś liczy na „crime story” ściśle trzymające się samego morderstwa, to niech jednak się nastawi, że autorom zależy na zaprezentowaniu szerszego tła, a debaty sądowe przeplatają się z opisem smaku ziemniaka, wieczoru disco w barze i wynurzeniami ezoteryka Kordiana, którego nikt nie pytał o zdanie.

„Głosy” to ponura książka (no shit, Sherlock). Nawet po najbrutalniejszej zbrodni życie toczy się dalej: debaty w sądzie, kłótnia o dziedziczenie mieszkania, wywożenie mebli, znalezienie tłumacza, zorganizowanie kwesty, wymiana komentarzy na fejsbuku. Wyrok wyrokiem, a w tle pozostają wykorzystywani imigranci, przemoc domowa, brak dostępu do leczenia psychicznego, nienażarci bogacze, spięcia kulturowe, luki w prawie. Reportaż zawiera dużo wątków i dygresji, jednak jest to spójny kolaż pełen pozornie nieistotnych detali, które powracają w najmniej oczekiwanych momentach (dlatego warto przeczytać książkę jednym ciągiem).

„Głosy” to solidny reportaż – zdystansowany, ale nie obojętny, ze szczegółami podporządkowanymi szerszej wizji, pozwalający wybrzmieć tragedii bez stylistycznych popisów. Szukającym czystej relacji ze śledztwa może wadzić nacisk na tło czy kierowanie reflektorów na osoby niezwiązane bezpośrednio ze sprawą, mnie jednak ujmuje to holistyczne spojrzenie, któremu udaje się odejść od niezdrowej fiksacji na samej zbrodni. 

[Recenzja została po raz pierwszy (11.11.2019) opublikowana na LubimyCzytać pod pseudonimem Kazik.]