Drugi brzeg recenzja

"Trzeba czasami zerwać kajdany własnych zasad, jak zrzuca się frak po przyjęciu i można poczuć nieskrępowanie i ulgę. Każdemu należy się chwila zapomnienia, rozkoszowanie się grzechem i pławienie się w tym, co mu smakuje najbardziej. Bo czymże byłoby życie, gdyby stało się tylko pasmem ograniczeń?." (str.273)

Bardzo lubię książki Autorki i bez zastanowienia po nie sięgam. Potrafi poruszać tematy, które zainteresują czytelnika w głębszej perspektywie. Na tle wydarzeń historycznych dzieją się losy bohaterów, które śledzi się z zapartym tchem. Akcja tej powieści obejmuje lata 1919-1920 ważne dla Polski, która co dopiero odzyskała niepodległość po długich latach zaborów. Sytuacja w kraju była niewesoła, bieda, bezrobocie, drożyzna, a do tego komunistyczna propaganda sprawiały, że robotnicy i chłopi występowali przeciwko obszarnikom i burżuazji. Zamieszki i rozruchy były coraz częstsze, a z Moskwy przychodziły tajne dyrektywy mające na celu zburzyć istniejący w Polsce porządek i zdeklasować ją na rynku międzynarodowym. Polska w swojej walce z bolszewikami była osamotniona. Żadne z europejskich państw nie garnęło się do wsparcia jej.
Przedstawione zostały przygotowania i kulisy bitwy warszawskiej, działania polskiej służby wywiadowczej i błędy Rosjan w taktyce wojennej. Wielu młodych ludzi zginęło przez chore aspiracje swoich przywódców. Nastroje wśród armii czerwonoarmistów, od wielkiego patosu i myśli podsycanych przez zwierzchników o zdobyciu Polski i podporządkowaniu jej do zwątpienia, dezercji i zezwierzęcenia. Spięcia na najwyższych szczeblach władzy rosyjskiej. Pobożne życzenia o dominacji przegrały z racjonalnym myśleniem.

Jednym z bohaterów jest przedstawiciel nowej partii popierającej bolszewików, nawołujący do walki klasowej, komunista, nieuznający niepodległości, głęboko wierzący w nowy ład zaprowadzony na wzór społeczeństwa sowieckiego. Jego wiara w słuszność sprawy i właściwy kierunek działania są tak silne, że przedkłada je nad miłością, które doznał pierwszy raz w życiu.

Poznajemy rodzinę Niemojskich. Ich przodkowie zostali zesłani na katorgę, dlatego nienawidzili Rosji zarówno carskiej jak i bolszewickiej. Pobyt ojca na Syberii i jego poglądy ukształtowały polityczny światopogląd najstarszego syna, kapitana służb informacyjnych. Młodszego syna polityka nie interesowała, prowadził hulaszczy tryb życia, przebierając w dziewczynach i zmieniając je często. Jest jeszcze siostra, która zakochuje się w człowieku nieakceptowanym przez rodzinę. Przed nią trudny wybór między miłością do człowieka, który nie chciał się wyrzec swoich poglądów, a miłością do rodziny. Nie chciała nikogo stracić i nikogo skrzywdzić.Więzy rodzinne były bardzo silne i trzymały rodzinę razem w trudnych sytuacjach. Jeden oddałby życie za drugiego.

Najstarszy brat był najbardziej rozważny z rodzeństwa i na jego barkach spoczywała odpowiedzialność za bałagan jaki narobiło młodsze rodzeństwo. By chronić bliskich postępował niezgodnie ze swoim sumieniem uciekając się do kłamstwa w dobrej intencji i ochrony reputacji. Lecz kiedy on postępuje nierozważnie role się odwracają.
W obliczu nadciągającej wojny najmłodszy syn przerywa studia i by spełnić swój patriotyczny obowiązek zaciąga się do wojska. Jednak życie tam jest zupełnie odmienne od hulaszczego trybu życia jakie do tej pory prowadził. Siostra podejmuje pracę sanitariuszki, trafia na Białoruś, gdzie jest świadkiem barbarzyńskich czynów dokonywanych przez bolszewików.

"Nic nie jest czarne albo białe, a przybiera niekiedy przeciwne kolory." (str.402)

Widzimy jak pod wpływem wydarzeń nasi bohaterowie zmieniają się, weryfikują swoje poglądy, postrzeganie świata i ludzi. Przyjmują racje, które kiedyś nie były do przyjęcia, odchodzą od twardych zasad, których trzymali się do tej pory. Uczucia bohaterów wystawione były na ciężką próbę. Błędy popełniane w życiu rzutowały na ich przyszłość. Jednakże nie poddawali się i walczyli do końca.