Wagonem towarowym do wolności recenzja

Książka Marka Wyszomirskiego-Werbata pt. "Wagonem towarowym do wolności" to kolejna z interesujących powieści historycznych wydawnictwa Novae Res. Akcja książki toczy się pod koniec II wojny światowej, obejmując okres od upadku powstania w Getcie Warszawskim aż po wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie. Na samym początku znajdujemy się w... warszawskich kanałach, gdzie jedna z głównych bohaterek właśnie urodziła dziecko. Wokół toczą się zacięte walki w warszawskim getcie. Naziści niszczą wszystko wokół, zabijają każdego kto się nawinie, a w niszy kanału, otoczona wszędobylskim szlamem, młoda Żydówka z dzieckiem starają się jakoś funkcjonować... Dalej... ale zaraz, zaraz, przeczytajcie sami.

Powieść mówi o tym jak każdy dzień wojny niesie z sobą ogromną niepewność – czy aby uda się go przeżyć, czy aby ktoś nie wpadnie w sidła krwawego przeznaczenia. Śmierć czai się na każdym rogu, w każdym sercu, i tylko czeka by złapać w swe objęcia jak najwięcej ludzi. Zresztą ludziom towarzyszy nieustępliwe poczucie smutku, rozpaczy, głodu, strachu, nienawiści do wrogów i zagubienia w świecie opętanym chęcią zniszczenia.

Głównymi bohaterami powieści jest żydowska rodzina skupiona wokół byłej profesor Katarzyny, która w niemal cudowny sposób potrafi zorganizować życie w tym okrutnym świecie. Towarzyszy jej Dora, samotna matka, a zarazem krewna Katarzyny. Spytacie czemu Dora jest sama? Otóż jej małżonek zbiegł, nie mogąc poradzić sobie z traumami – brał on czynny udział w walkach powstańczych w Getcie. Wokół tych dwóch kobiet skupiła się grupa znajomych-przyjaciół, starających się przetrwać tę zawieruchę. Do grupy tej należą między innymi – szpiedzy i żołnierze Armii Krajowej. Część z nich staje się urzędnikami nowo powstającej komunistycznej Polski, Polski, której w domowym zaciszu nie akceptują. W końcu wszyscy podejmują się próby ucieczki z kraju, w którym nie widzą już dla siebie miejsca. Do ucieczki posłuży im tytułowy pociąg, który ma zawieźć ich ku upragnionej wolności. Ale czy ona istnieje, i czy dotrą?

Autor świetnie oddał realia tamtych chwil. Co warte uwagi, wbrew polskiej tradycji, starał się nie oceniać moralnych decyzji podejmowanych przez swych bohaterów. Tak więc macie możliwość oceniania sami czy rozwody, stosunki homoseksualne, romanse i nieszczerość w relacjach międzyludzkich są wam bliskie sercu, czy też uważacie je za coś na wskroś oburzającego, żeby nie powiedzieć wstrętnego. Wielkim atutem książki jest też wielka zgodność z wydarzeniami. Od razu widać wielką erudycję i oczytanie autora, który w doskonały sposób potrafi oddać zasady funkcjonowania wojennych instytucji wojskowych, politycznych czy prawnych. Najbardziej interesujący jest jednak wątek działalności szpiegów wrogich sobie państw – polskich (zarówno tych za jak i przeciwnych komunizmowi), nazistowskich Niemiec czy Związku Radzieckiego.

Książka "Wagonem towarowym do wolności" to lektura bardzo wartościowa, wprawdzie nie wznieciła we mnie tego ognia pożądania, aby pochłonąć ją pierwszym tchem, jednak ma w sobie to coś. Zmusza do głębszego przemyślenia, przewartościowania świata tamtego okresu, gdzie nie było tylko wrogów i swoich, jak to do tej pory zwykło się czytać w książkach o II wojnie światowej. Wartość tej powieści polega na tym, że nie ma tam czarno-białych bohaterów – są różne odcienie moralności, barwne osobowości, nie zawsze jednoznaczne. Autor genialnie oddał realia tamtego strasznego czasu – kombinuj, albo giń. Nic więcej, nic mniej. I jeśli to was nie przekonuje do czytania tej książki, to właśnie bardzo zubożyliście swoją wiedzę. Nie wspomnę o tym, że kontrast pomiędzy dzisiaj a tamtymi wydarzeniami, czasem beznadziei, jest bardzo dobitny, i każdemu powinien dać światło – NADZIEJA NIE UMIERA NIGDY! I moim zdaniem to jest przesłanie tej książki.

http://www.histurion.pl/historia/recenzje/ksiazka/wagonem.html