Jak zacząć czytać komiksy – garść inspiracji dla sceptycznych

Komiksy uważane są za współczesną formę sztuki. Można w nich odnaleźć wiele gatunków i artystycznych wizji. Łączą one literaturę ze sztuką plastyczną, ale też stanowią inspiracje dla kinowych produkcji. Niewiele osób jednak wie, że komiks ma długą historię. Pierwsze zeszyty (seria „Yellow Kid”) ukazały się 1895 roku, jednak już kilka lat wcześniej zaczęły pojawiać się albumy nawiązujące do komiksów. Co ciekawe niektórzy ich początków szukają w odległej historii, bo już w czasach pierwszych naskalnych malowideł i hieroglifów. Są też teorie, które mówią, że pierwszym komiksem była Biblia Pauperum, czyli rodzaj średniowiecznej księgi z ilustracjami. Wróćmy jednak do współczesności.

Dziś najbardziej znane są tzw. komiksy superbohaterskie. Narodziły się one w 1939 roku wraz z Supermanem. Ilustrowane historie z mieszkańcem planety Krypton szybko podbiły świat. Na fali popularności kolejne wydawnictwa rozpoczęły publikacje własnych komiksów o ludziach obdarzonych nadprzyrodzonymi mocami. Sprawiło to, że albumy z ich przygodami szybko zaczęły zalewać amerykański rynek. Komiksy w pierwszych latach ich publikacji były traktowane jako rozrywkę dla mas.

Muszę tu jednak zaznaczyć, że pierwsze komiksy tworzono przede wszystkim dla dorosłych. Wynika to z tego, że odnaleźć można było w nich satyryczne uwagi dotyczące sytuacji społecznej i politycznej USA. Do dziecięcej literatury trafiły one dopiero w latach 50. XX wieku. Wtedy to uproszczono ich treść, a także ocenzurowano niektóre kwestie. Dziś komiksy to rozrywka dla wszystkich – dzieci, nastolatków, dorosłych.

Długa historia komiksu nie sprawia, że jest on popularną formą literacką. Ja przynajmniej nie znam wielu osób, które się w nich zaczytują. Zaznaczam jednak, że nie znalazłam żadnych badań mówiących, jaki procent populacji po nie sięga. Teza ta jest więc tylko moją subiektywną obserwacją. Sama do niedawna nie byłam fanką tej formy opowiadania historii. Postanowiłam się jednak przemóc. Jak mi się to udało?

Przede wszystkim zaczęłam sięgać po komiksy, kiedy nie miałam czasu na tradycyjne książki. Ilustrowane opowieści zagościły więc w moim samolotowym bagażu podręcznym, a także torbie na plaże. Sięgałam po nie również jeżdżąc komunikacją miejską. Po drugie wybrałam tylko te komiksy, które dopasowane były do moich zainteresowań (o czym piszę w kolejnym artykule). Dałam sobie też „taryfę ulgową”, jeśli jakiś komiks mi się nie podobał, nie starałam się go czytać na siłę. Zrezygnowałam też z nakierowania się tylko na jedną tematykę, czyli nie czytałam wszystkich komiksów o Supermanie pod rząd. Dzięki temu, że do przygód superbohaterów wracam raz na jakiś czas, nigdy mi się one nie nudzą.

W komiksach każdy znajdzie coś dla siebie. Ciekawe tytuły odszukają fani horrorów, romansów, przygód, opowieści historycznych czy popularnonaukowych faktów. Opcji jest naprawdę wiele. Daje to wiele możliwości do eksperymentowania z gatunkami i tematyką albumów. Wybranie tych idealnych, zwłaszcza na początku, nie jest więc łatwe, dlatego moje zestawienie i polecenia są subiektywne. Zaproponowane przeze mnie tytuły są odbiciem mojego gustu literackiego, a także jeszcze małej wiedzy na temat tej formy sztuki. Miejsce dla komiksów, których zabrakło w moim zestawieniu, jest w komentarzach – mocno zachęcam do ich pozostawienia.

Na początku swojej przygody z komikami sięgnęłam po to co znane – i nie, nie były to komiksy o superbohaterach, ale komiksowe adaptacje moich ulubionych książek. Na początek polecam „Zabić drozda”. Uważam, że wybór był strzałem w dziesiątkę na początek komiksowej przygody. Ten tytuł (nazywany przez wydawcę powieścią graficzną) przekonał mnie do ilustrowanych historii. Jeśli chcecie zacząć od czegoś lżejszego to w księgarniach znajdziecie też przełożone na komiksy powieści Agathy Christie czy przygody Sherlocka Holmesa. Jednym z poleceń, jakie otrzymałam, jest również ilustrowany „Folwark zwierzęcy”.

„Zabić drozda”, źródło: empik

W przekonaniu do komiksów pomogą Wam też ilustrowane biografie znanych osób. Ilustrowane życiorysy wielu osobom czyta się o wiele lepiej, niż klasyczne książki. Jako ich plusy wymienia się to, że są one krótsze, koncertują się na najważniejszych wydarzeniach z życia bohatera, przestawiają wszystko w pigułce. A jeśli jakaś postać Was zafascynuje, to szybko możecie sięgnąć po tradycyjną i bardziej rozbudowaną książkę. W formie ilustrowanej poznać można życie np. Karola Darwina, Johna Jamesa Audubona, George’a Orwella.

Dzięki komiksom można poznać nie tylko fascynujące życie pisarzy, naukowców czy podróżników, ale także historie. Wbrew powszechnemu przekonaniu komiksy nie opowiadają tylko o przygodach fikcyjnych superbohaterów, ale także i o faktach historycznych. W księgarniach znajdziecie mnóstwo tytułów zakwalifikowanych jako komiksy historyczne. Przykładem takich jest np. „Raport W. Opowieść rotmistrza Pileckiego”, „Złoty Berlin”, „Kroniki Francine R.”, „Maus”, „Dormadeki”. Ja polecam szczególnie „Kroniki Francine R”. Komiks opowiada historię Francine R. i jej siostry, które 6 kwietnia 1944 roku zostały aresztowane przez Gestapo. W wyniku tego tytułowa bohaterka trafia do obozu w Ravensbruck, a potem do fabryk broni nadzorowanych przez Goeringa. W bardziej współczesnych czasach osadzony jest natomiast świetny komiks „Pjongjang” Guya Delisle. Jest on reporterskim zapisem życia w stolicy Korei Północnej.

Niezainteresowani historią również mogą sięgnąć po komiksy. Wiele wydawnictw proponuje tematyczne serie. Opowiadają one zarówno o poważnych tematach np. „Lżejsza od swojego cienia” (komiks o anoreksji), jak i tych lżejszych np. „Słuchajcie dziewczyny!” (autorka: Katja Klengel).






„Lżejsza od swojego cienia”, źródło – timof.pl

Dla początkujących dobrym wyborem będą również komiksy takie jak „Zmysły”, „Neurokomiks”, „Trawka. Jak zdelegalizowano marihuanę” czy „Tetris. Ludzie i gry” od Wydawnictwa Marginesy. Dowiecie się z nich wiele ciekawych informacji z zakresu nauki. W wymienionych przeze mnie tytułach poruszane są takie tematy jak ludzkie zmysły, historia marihuany czy słynnej gry Tetris. Ciekawym tytułem jest też „Z biegiem sztuki”. Jak sugeruje sam tytuł, komiks opowiada o historii sztuki. Zeszyty popularnonaukowe polecam każdemu, kto lubi dowiadywać się nowych rzeczy, a nie ma czasu na czytanie grubych pozycji książkowych czy też skomplikowanych artykułów naukowych.

Swoją przygodę z czytaniem komiksów można rozpocząć też od tych opowiadających o przygodach superbohaterów. Po jakie warto sięgać na początek? Polecam te przedstawiające najbardziej znane historie. Dobrym wyborem będzie też postawienie na serię – wtedy wystarczy sięgnąć po 1 numer i kontynuować czytanie, jeśli będziemy nią zainteresowani.

To, czego nie polecam na początek, to komiksów DC Comics i Marvela. Mnogość tytułów wydawnictw publikujących te komiksy znacznie utrudnia wybór albumu dobrego na start. Podobne zdanie mam w zakresie komiksów wywodzących się z państw azjatyckich, czyli popularnej mangi. Zbyt futurystyczny był dla mnie „Ghost in the Shell” autorstwa Masamune Shirow, natomiast kultowy „Dragon Ball” nazbyt kojarzy mi się z czasami dzieciństwa.



Jeśli jesteście więc w stanie polecić ciekawe komiksy z Kraju Kwitnącej Wiśni, to zapraszam do wskazania tytułów w komentarzu 😊.