Literatura Bałkanów

Jak co roku po wakacjach śpieszę do Was z artykułem podsumowującym moje tegoroczne peregrynacje. W czerwcu odwiedziłam Bałkany. Przepiękny region, którego krajobrazy zapierają dech w piersiach, a zagmatwane, tragiczne i niezwykle ciekawe dzieje wywołują gęsią skórkę na ciele. Nie byłabym sobą, gdybym nie przyjrzała się bliżej temu, co mnie (i pewnie Was też) interesuje najbardziej, czyli literaturze krajów bałkańskich i książkom o tychże traktującym. Trochę tego jest, ostrzegam jednak uczciwie, że utwory twórców tego regionu ciężko dziś znaleźć na półkach księgarskich, myślę jednak, że w dobrze zaopatrzonych antykwariatach na pewno coś upolujecie. Gotowi? Zapraszam!

Bałkańscy autorzy napisali...

„Brewiarz śródziemnomorski ”, Predrag Matvejević

Ten fascynujący esej to znakomite wprowadzenie w bałkańskie klimaty. Autor przeprowadza nas przez swoje ukochane Śródziemnmorze, przybliża nam bursztynowy szlak, świat sefardyjskich Żydów i codzienność mieszkańców tych okolic. Lektura tej książki w niezwykle ciekawy sposób przedstawia dzieje tego regionu i rozbudza apetyt na jeszcze głębsze jego poznawanie.

„Oni nie skrzywdziliby nawet muchy. Zbrodniarze wojenni przed Trybunałem w Hadze ” , Slavenka Drakulić

Myśląc o Bałkanach, nie sposób nie pamiętać o bratobójczej wojnie, która miała miejsce na tych ziemiach. I o ludziach, którzy doprowadzili do niewiarygodnych zbrodni. Wojennym zbrodniarzom właśnie poświęciła swoją książkę Slavenka Drakulić, chorwacka eseistka i publicystka. Książka wstrząsa, porusza i zmusza do głębokiej refleksji: dokąd zmierza dzisiejszy świat?

„Chwila na miłość ”, Joanna Stovrag

Konflikty wojenne to dzieło małych polityków, którzy uważają się za wielkich władców. Za wszelkie wojny płacą niestety zwykli ludzie. „Chwila na miłość ” to historia dwojga ludzi, na których życie wojna miała niebagatelny wpływ. Uczucie Polki i Bośniaka narodziło się w wielokulturowym, pięknym Sarajewie. Wojna ich rozdzieliła. Tę wzruszającą opowieść o wielkim uczuciu, bezsensownej wojnie i ludziach o dobrych sercach, którzy nie wahali się bezinteresownie pomóc potrzebującym, czyta się z drżeniem serca, dosłownie jednym tchem.

„Biały klaun , Damir Milos

Tę ciepłą i nostalgiczną opowieść chorwaccy krytycy porównują do „Małego Księcia”. I coś jest na rzeczy. Pełna magii historia małego chłopca daltonisty, który przemierza świat w poszukiwaniu kolorów, wywołuje w czytelniku podobne emocje i na długo pozostaje w jego sercu i pamięci.

„Wzgórze ”, Ivica Prtenjaca

Znużony wielkomiejskim życiem w Chorwacji, główny bohater tej powieści z dnia na dzień porzuca swój dotychczasowy żywot i przeprowadza się na wzgórze pewnej dalmackiej wyspy, by pracować tam jako osoba wypatrująca pożaru. Ta leniwie tocząca się opowieść, to lektura w sam raz na wakacje (najlepiej w Chorwacji). Przyjemnie spędzicie przy niej, czas zagłębiając się w losy bohatera, który miał odwagę rzucić wszystko i wyjechać... do Dalmacji. Ciekawa jestem, czy po jej lekturze, nie wybierzecie się czasem w Bieszczady?:)

O Bałkanach napisali...

„ Jakbyś kamień jadła”, Wojciech Tochman

Ten wstrząsający utwór jednego z najwybitniejszych polskich reportażystów traktuje o konsekwencjach wojny, jakie musi ponieść każdy kraj nią dotknięty. Walki się kończą. Zostają tysiące trupów i mnóstwo ludzi, którzy przeżyli niewyobrażalną tragedię, jaką jest śmierć najbliższych. Bohaterkami tej książki są niesłychanie silne kobiety, które robią wszystko, by odnaleźć ciała swoich mężczyzn i godnie je pochować. I jest jeszcze jedna bohaterka – dr Ewa Elwira Klonowski, która im w tym pomaga. Ten reportaż nie potrzebuje żadnej rekomendacji, po prostu trzeba go przeczytać.

„Bałkany. Podróż w mniej znane”, Aleksandra Zagórska-Chabros

Macie ochotę na fascynującą wyprawę samochodową? Zajrzyjcie najpierw do tej książki, a potem... w drogę. Albania, Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Czarnogóra... Ich widoki naprawdę zapierają dech w piersiach, a Aleksandra Zagórska-Chabros swoim piórem skutecznie zachęca do takiej wycieczki. Warto jej posłuchać.

„Chorwacja Przewodnik historyczny ”, Sławomir Koper

Sławomir Koper o historii potrafi pisać, jak nikt inny, to prawda znana nie od dziś. Tym razem ten znakomity autor zabierze nas do Chorwacji. Jej największe atrakcje turystyczne przedstawia nam poprzez ich historię, kulturę i dzień dzisiejszy. Podczas lektury tej książki odwiedzimy Pulę, Zadar, Split i Dubrovnik. Poczytamy o Jeziorach Plitvickich, wodospadach Krka i wyspie Rab. I jestem przekonana, że po tej nezwykłej literackiej i historycznej podróży nabierzemy apetytu na wyprawę do Chorwacji. Już chyba wiem, gdzie spotkamy się w przyszłym roku:)

„Jugosławia. Rozsypana układanka”, Beata Pomykalska, Paweł Pomykalski

Jugosławia. Dla młodych pokoleń to słowo nie znaczy już nic. Takiego państwa przecież nie ma. No nie ma, ale było, ja jeszcze pamiętam. Pod tą nazwą kryje się ciekawa, zagmatwana i tragiczna historia oraz przepiękne krajobrazy. Państwo Pomykalscy proponują nam interesującą podróż do państw byłej Jugosławii, podczas której dowiemy się wielu rzeczy o tym zapomnianym kraju. Naprawdę warto się z nimi tam wybrać.

„Nie czas na miłość”, Agnieszka Walczak-Chojecka

„Nie czas na zapomnienie”, Agnieszka Walczak-Chojecka

„Nie czas na pożegnanie ”, Agnieszka Walczak-Chojecka

Saga bałkańska

Napodróżowaliśmy się trochę, to teraz przeczytajmy wzruszającą sagę bałkańską. Miłość Chorwatki i Serba rozkwita podczas wojennej zawieruchy. Będzie się działo. Wrogo nastawieni rodzice, serbski szpieg na horyzoncie, ucieczka z oblężonego Sarajewa i jeszcze więcej mniej lub bardziej dramatycznych wydarzeń. Niesamowite emocje gwarantowane, a w tle, choć pokiereszowane przez wojnę to wciąż piękne, Bałkany. Czegóż chcieć więcej?

To oczywiście tylko subiektywny wyimek pozycji o Bałkanach, w których możecie się zanurzyć nie tylko podczas wakacji. Mam jednak nadzieję, że czymś Was zainspirowałam i już planujecie bałkańską podróż.

Dorota Skrzypczak