Wielcy listy piszą... czytelnicy je czytają

„Listy jak dotyk”, Jacek Kuroń, Gaja Kuroń

Jak wszyscy wiemy, Jacek Kuroń nie raz trafiał za kratki. Odcięty od bliskich, a szczególnie od ukochanej żony Grażyny, przez bliskich nazywanej Gajką, swą tęsknotę i miłość przelewał na papier, pisząc do niej niezliczoną liczbę listów. Ona nie pozostawała mu dłużna i odpisywała równie często i równie obszernie. Wspomniany tu zbiór zawiera około 400 wiadomości, w tym kilkadziesiąt zachowanych ku potomności grypsów, czyli korespondencji, które nie przeszły przez więzienną cenzurę i są niezaprzeczalnym świadectwem wielkiego uczucia, które ich łączyło. Pisanie listu w więziennej rzeczywistości na pewno nie było łatwe, list taki musiał przecież przejść przez wiele rąk i potencjalnych czytelników, do których słowa w nim zawarte nie były skierowane, dlatego lektura tego wyboru to naprawdę ciekawa i poruszająca podróż literacka do tak nieodległych przecież czasów.

„Przylepka i Potwór”, Susana Osorio-Mrożek

Od śmierci Sławomira Mrożka minie w tym roku już jedenaście lat, pisarz jest jednak cały czas obecny w pamięci wiernych czytelników i wydawców dzięki wznowieniom jego dzieł, a także wciąż powstających o nim książek. W ubiegłym roku na księgarskie półki trafiło dzieło, które przedstawia nam oblicze pisarza, jakiego wcześniej nie znaliśmy. Sławomir Mrożek postrzegany był mianowicie, jako mizantrop i introwertyk stroniący od szerszej publiczności i z nieśmiałością przyjmujący wyrazy uznania, jakie mu się niewątpliwie należały. Zupełnie nowe oblicze pisarza przedstawia nam Susana Mrożek, jego druga żona. W tych napisanych przez nią wspomnieniach przeplatanych listami, które państwo Mrożek między sobą wymieniali i nieznanymi, nigdy dotąd niepublikowanymi rysunkami pana Sławomira, pisarz jawi nam się, jako czuły romantyk ozdabiający listy do swojej ukochanej rysunkami serduszek i pakujący je w koperty tak! tak ! z wizerunkiem Hello Kitty:). Jesteście ciekawi tego oblicza niezwykłego twórcy? Ja bardzo!

„Pokrewne dusze. Wybór listów”, Virginia Woolf

Virginia Woolf to pisarka niezwykle tajemnicza i do końca nieodkryta. Jej znakomitymi powieściami zachwycają się kolejne pokolenia czytelniczek i czytelników pewnie też, a dla wielu feministek na świecie jest niedoścignionym wzorem. Nikt jednak nie zna odpowiedzi na pytanie, jaka była naprawdę. Z pewnością zbiór ten również nie udzieli na to pytanie jedynej, właściwej odpowiedzi, jednak na pewno przybliży nam sylwetkę tej charyzmatycznej kobiety. Przeczytamy w nim listy napisane przez autorkę do rodziny, przyjaciół, a także do różnych instytucji i wydawców. Przyjrzymy się bliżej jej dzieciństwu, latom panieńskim i poznamy arkana jej twórczości. Podczas tej literackiej podróży będziemy mieli niewątpliwą przyjemność obcować bliżej z wybitną pisarką i będzie to na pewno niezapomniana przygoda, której już Wam zazdroszczę.

„Tak wygląda prawdziwa poetka, podciągnij się! Listy.”, Wisława Szymborska, Joanna Kulmowa

„Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy ”, Wisława Szymborska, Kornel Filipowicz

Wisława Szymborska, której przedstawiać nikomu nie muszę, dorobek twórczy ma ogromny. Wiersze, limeryki, recenzje książek i... jakżeby inaczej, listy oczywiście. Korespondowała z wieloma wybitnymi postaciami literackiego świata, ja do tego tekstu wybrałam tylko dwie pozycje. Związek, jaki łączył poetkę z Kornelem Filipowiczem, nie jest dla czytelnika niespodzianką. Mało jednak chyba kto wie, że z Joanną Kulmową, inną wybitną poetką, łączyła panią Wisławę wielka przyjaźń. Dlatego właśnie postanowiłam zwrócić Waszą uwagę na te dwa niezwykle ciekawe zbiory, w których znajdziemy zarówno osobiste wyznania partnerów, jak i przyziemne informacje dotyczące ówczesnych cen artykułów spożywczych oraz wiele sekretnych zwierzeń i refleksji nad przyszłością poezji. Takiej poetki na pewno nie znaliśmy, dlatego warto zagłębić się w tę korespondencję i miło spędzić przy niej czas.

„Listy na wyczerpanym papierze”, Agnieszka Osiecka, Jeremi Przybora

Ten zbiór doczekał się już kilku wznowień. Kiedy na rynku księgarskim ukazało się jego pierwsze wydanie w roku bodajże 2011, pracowałam w księgarni. Pamiętam, jak z dnia na dzień ten wybór listów stał się wielkim bestsellerem. Polacy gremialnie rzucili się, by przeczytać intymne wyznania tych dwojga mistrzów pióra. I nic dziwnego, oni od lat poruszali nasze serca swoimi tekstami piosenek, teraz to my chcieliśmy podejrzeć, co poruszyło ich serca. I choć bez końca można by dyskutować nad moralnością i sensem wydawania tak bardzo prywatnych zwierzeń, mam wrażenie, że i ONI i ich rodziny zrobili nam, czytelnikom, niesamowity prezent: smakowitą, literacką ucztę. Jestem przekonana, że kolejne pokolenia czytelników będą im za to wdzięczne do końca świata... i pewnie jeszcze dzień dłużej:)

„Na rogu Stalina i Trzech Krzyży. Listy do Jerzego Borejszy 1944-1952”, Grzegorz P. Bąbiak

Jerzy Borejsza to polski publicysta i historyk specjalizujący się w historii Polski i Europy XIX i XX wieku. Był współtwórcą Spółdzielni Narodowej „Czytelnik”, a w latach 1989-1992 przewodniczył jej Radzie Nadzorczej. Jak łatwo się domyślić, była to funkcja niezwykle wpływowa i pan przewodniczący niejednemu pisarzowi był w stanie pomóc. Także literaci listy pisali, a my niniejszym mamy niekłamaną przyjemność w te ich prośby się zagłębić. Pisali wszyscy, na Brandysach poczynając, a na Nałkowskiej kończąc. I prosili o wszystko. Taki na przykład Roman Brandstaetter o przydział służbowego mieszkania lub willi w Szczecinie, a wspomniany wyżej Kazimierz Brandys wprost prosi o pracę. Książka ta to prawdziwa perełka, bo rzadko kiedy na kartach jednego dzieła możemy spotkać tylu wybitnych polskich literatów i z bliska podejrzeć ich codzienne radości i zgryzoty. Jak dobrze, że takie dzieła jeszcze trafiają pod strzechy.