Wpływ czytania na mózg

Jak dowodzą badania naukowców z University of Sussex, wystarczy poświęcić 6 minut dziennie na czytanie, by obniżyć poziom stresu prawie o 70%. Jeśli będziemy sięgać po książki regularnie, z pewnością wzmocnimy pamięć, a tym samym sprawimy, że nasze mózgi będą starzeć się wolniej, co może uchronić niejednego czytelnika przed Alzheimerem. Mało? Naukowcy z Uniwersytety w Yale dowodzą, że regularne czytanie wydłuża nasze życie nawet o dwa lata. Ponadto w swoich badaniach udowadniają, że wystarczy zaledwie 3,5 godziny tygodniowo poświęcić na czytanie, by ograniczyć ryzyko przedwczesnej śmierci aż o 23%. Brzmi dobrze!




By nie być gołosłowną, opowiem Wam o pewnym eksperymencie, który dowiódł, że czytanie wywołuje trwałe zmiany w mózgach. Rzecz dotyczy pracy zespołu prof. Gregory’ego S. Bernsa z Emory University i wyników opublikowanych w 2013 r. w piśmie „Brain Connectivity”. Codziennie rano za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego sprawdzano stan mózgu ochotników. Odbywali „post książkowy” przez pięć dni, a potem przez kolejne dziewięć czytali wieczorem po 30 stron. Następnego dnia, po teście ze znajomości książki, uczestników brano na rezonans. Na koniec, przez ostatnie pięć dni, znowu nikt nic nie czytał. Eksperyment trwał 19 dni i przyniósł zaskakujące efekty. Okazało się, że po wieczornej lekturze, badając uczestników rano, wykryto wzmożoną aktywność w lewym płacie skroniowym mózgu w obszarach, które odpowiadają między innymi za odbiór języka. To typowe działanie mózgu po czytaniu. Ciekawe jednak było coś innego. Podczas badań rezonansem odnotowano podwyższoną aktywność w rejonie bruzdy środkowej mózgu i w móżdżku. Obszary te odpowiadają za sterowanie ciałem, ruchy i czucie. Jak to działa? Otóż sama myśl o jakiejś aktywności fizycznej pobudza neurony, które są odpowiedzialne za wykonywanie takiej czynności. Profesor Berns wyjaśniał

Uczestnicy badania czytali „Pompeje” Roberta Harrisa. Sądzę jednak, że wybór lektury nie miał tu dużego znaczenia.

Oczywiście spojrzenie na świat zmienia się wraz z czytaną lekturą. Jest to proces podobny do tworzenia fotografii, z tym wyjątkiem, że do jej wykonania wykorzystane zostają pamięć, percepcja i kreatywność. Mam na myśli wyobraźnię, jaką posiada każdy czytający i fakt, że z każdą pochłoniętą stroną, kolejną książką, nabiera ona coraz większego rozpędu i niekiedy wykracza poza pewne granice. Co więcej – praca mózgu jest na tyle unikatowa, że daje odmienne efekty u każdego czytelnika. Nie neguję tutaj wartości filmu w żaden sposób. Jednak to, co czytamy, staje się jednostkowe – mamy własne wyobrażenie postaci, budynków, konkretnych scen. Umysł każdego z nas spaja wszystkie elementy podczas składania kolejnych stronic w całość, tworząc pewną alegorię pomiędzy tym, co już nam znane, a tym, co czytamy. I często wpływa to korzystnie na funkcjonowanie mózgu. A teraz sami przyznajcie – ile razy przeżyliście rozczarowanie, oglądając ekranizację Waszej ulubionej książki? Ma to związek z indywidualnym odbieraniem literatury i przetwarzaniem tego w naszej wyobraźni.




Wśród wielu zalet czytania i tego, jak wpływa ono na nasz mózg, wymieniany jest także rozwój empatii. Naukowcy z Emory University, którzy poświęcili się tym badaniom, zauważyli, że pewną zależność między literaturą a życiem. Najprościej mówiąc – to, co czytamy, wpływa na nasze odbieranie innych osób. Zatem, czy u podstaw komunikacji międzyludzkiej leży dobra lektura? Kto wie!

Ponadto książki, które czytamy oddziałują na nas, a tym samym na nasz mózg. Uczymy się po prostu tego, jak wejść w czyjeś buty. I nie chodzi tu tylko o rozumienie zachowania, ale przede wszystkim o empatię.

Korzyści, które wymieniłam, są jedynie zbiorem tego, co udało mi się na ten temat znaleźć. Liczę, że sami podzielicie się własnym doświadczeniem. Czytanie relaksuje Was bardziej niż muzyka? A może, gdy przenosicie się w świat literatury, obniża się Wasz poziom stresu? Koniecznie mi o tym napiszcie!

Short- and long-term effects of a novel on connectivity in the brain, Brain Connectivity 2013, 6, 590.