Syn Wacława. Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim (1936), studiował również orientalistykę i etnografię. W 1938 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy pt. Stosunki polsko-tatarskie w latach 1632–1648 pod kierunkiem Władysława Tomkiewicza. W 1946 uzyskał habilitację na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie pracy Polska a Krym w latach 1648–1667.W latach 1937–1939 pracował jako stypendysta naukowy w Archiwum Głównym Akt Dawnych. W czasie okupacji należał do Armii Krajowej, uczestniczył w tajnym nauczaniu, pracując jednocześnie w przedsiębiorstwach przewozowych. Został ranny w powstaniu warszawskim.Po zakończeniu wojny przeniósł się do Łodzi, gdzie rozpoczął pracę na nowo powstałym Uniwersytecie Łódzkim. Został pracownikiem Katedry Historii Polski. W 1948 otrzymał stanowisko docenta, w 1950 profesora nadzwyczajnego, a w 1957 profesora zwyczajnego. W latach 1950–1951 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego UŁ. Trzykrotnie był dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego: 1951–1954, 1960–1964 i 1972–1975. W latach 1952–1970 kierował Katedrą Historii Polski oraz Historii Polski XVI–XVIII w., a w latach 1970–1985 Zakładem Historii Polski Nowożytnej. Dwukrotnie obejmował funkcję dyrektora Instytutu Historii UŁ (1952–1956, 1978–1981). Przez wiele lat zasiadał w Senacie UŁ. W 1988 Uniwersytet Łódzki przyznał mu tytuł doctora honoris causa.Mial szerokie zainteresowania badawcze. W ramach badania dziejów Orientu zajmował się zwłaszcza tematyką tatarską, turecką, muzułmańską oraz historią Zakaukazia. Przyczynił się do powołania Zespołu Polsko-Zakaukaskich Badań Naukowych. Szczególne miejsce w jego działalności naukowej zajmowały prace nad historią społeczno-gospodarczą Rzeczypospolitej. Należał do prekursorów badań nad historią gospodarstwa wiejskiego. Zajmował się dziejami wsi polskiej, jej życia codziennego, religijnego, obyczajów i kultury ludowej. Prowadził również badania nad historią regionu łódzkiego, historią Łodzi oraz historią Uniwersytetu Łódzkiego.Ogłosił około 300 prac, w tym 35 książek. Brał udział w opracowywaniu podręczników i materiałów pomocniczych do nauki historii dla różnych typów szkół.Pod jego kierunkiem w 1970 stopień naukowy doktora uzyskał Eugeniusz Iwaniec.Był członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego i Polskiego Towarzystwa Historycznego. W latach 1972–1975 zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Łodzi.Jego starszy syn, Władysław, jest etnografem, a młodszy, Krzysztof, był historykiem.