Aleksander Fredro
Zostań fanem autora:
× 6

Aleksander Fredro

Autor, zmarł w 1876 (żył 83 lata) 1925 czytelników
8.2 /10
987 ocen z 52 książek,
przez 626 kanapowiczów
Urodzony 20 czerwca 1793 roku w Polsce (Surochów)
Aleksander Fredro hrabia herbu Bończa – polski komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, wolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu.

Urodził się 20 czerwca 1793 roku w Surochowie niedaleko Jarosławia w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797 roku. Nauki pobierał w domu rodzinnym, nigdy nie uczęszczał do szkół publicznych. 12 stycznia 1806 roku w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła jego matka Marianna Fredro. Ojciec Jacek Fredro przeniósł się wraz z nim do Lwowa.

W wieku 16 lat, w 1809 roku zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego, później był w wojsku Napoleona. Trzy lata później wziął udział w wyprawie Napoleona na Moskwę; otrzymał wówczas Złoty Krzyż Virtuti Militari. W latach 1813–1814 przebył całą kampanię napoleońską jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza. Po czym, w 1814 roku został odznaczony Krzyżem Legii Honorowej.

Po abdykacji Napoleona w 1815 roku wrócił do domu i gospodarował w rodzinnym majątku Bieńkowa Wisznia. Opuszczając Paryż po klęsce Napoleona, Aleksander Fredro napisał: Wyjechaliśmy razem, z odmiennych pobudek: Napoleon na Elbę, ja zasię do Rudek. Wstąpił do lubelskiej loży wolnomularskiej.

W 1818 roku, mając 25 lat, napisał pierwszą ważną komedię, Pan Geldhab. Sztuka, napisana z dużym humorem i wdziękiem, opowiada o perypetiach młodego szlachcica starającego się o rękę córki tytułowego dorobkiewicza, ten jednak usiłuje wydać ją za księcia. Sztuka została wystawiona w 1821 r.

8 listopada 1828 roku, po jedenastu latach starań, poślubił w kościele w Korczynie właścicielkę zamku w Odrzykoniu, Zofię de domo hrabinę Jabłonowską, primo voto hrabinę Skarbkową.

W 1828 roku, po śmierci ojca, przejął i pomnożył odziedziczony majątek. Był już wtedy autorem kilkunastu komedii. Rok później wstąpił do Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1830 roku brał udział w pracach Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania, który został utworzony we Lwowie.

W 1832 roku przechowywał w swoim majątku dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy w obawie przed represjami ze strony władz pruskich schronili się w Galicji. W 1839 roku otrzymał Honorowe Obywatelstwo Miasta Lwowa.

W 1839 roku przerwał działalność literacką pod wpływem ataków krytyki i na kilkanaście lat zaprzestał twórczości, pisząc jedynie w latach 1846–1848 pamiętniki z czasów napoleońskich Trzy po trzy. W rewolucyjnym roku 1848 był członkiem lwowskiej Rady Narodowej.

W latach 1850–1855 (z niewielkimi przerwami) przebywał po raz drugi we Francji, gdzie po powstaniu węgierskim znalazł schronienie jego syn, Jan Aleksander Fredro (także komediopisarz, lecz niższego lotu).

W 1854 roku wznowił działalność komediopisarską, ale równocześnie podjął decyzję o niepublikowaniu i niewystawianiu swoich dzieł w przypadku żądania odeń jakichkolwiek zmian w ich treści.

Od 1861 roku był posłem do Sejmu Krajowego. Czynił starania o budowę w Galicji pierwszej linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności. 17 kwietnia 1873 roku został mianowany kawalerem Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa. Od 1873 roku był członkiem Akademii Umiejętności.

Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku. Został pochowany w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa. W latach 70. XX wieku wrocławski znawca i miłośnik twórczości Fredry, prof. Bogdan Zakrzewski, odwiedzając Rudki miał skraść z grobowca poety jeden z palców jego szkieletu. Kości te zamurowano w ścianie kościoła św. Maurycego we Wrocławiu.

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii. Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w gronie rodzinnym.

Był autorem komedii obyczajowych z życia szlachty, głównie prowincjonalnej. Pisywał również wiersze, poematy, aforyzmy. Debiutował w 1817 roku, jednak pozostał obcy problemom romantyzmu. Naraziło go to na ostre ataki ze strony Seweryna Goszczyńskiego i Leszka Dunina-Borkowskiego, w wyniku których zaprzestał publikowania swoich utworów, pisując do szuflady przez ok. 18 lat. Wychowany w tradycjach oświecenia, był bliski Laurence’owi Sterne’owi.

W swych komediach Fredro ukazał mistrzostwo w tworzeniu charakterystyki bohaterów, kształtowaniu akcji i giętkości języka. Do utworów wprowadzał akcenty humorystyczne i elementy komiki ludowego teatru, ówcześnie właściwe tylko farsie. Utwory Fredry weszły na stałe do kanonu polskiej literatury i teatru. Jego bajki, jak np. Małpa w kąpieli, Zupa na gwoździu czy Paweł i Gaweł, są lekturami literatury dziecięcej.

Etapy edukacji:

Nauka w domu (pod okiem guwernera), która polegała na pamięciowym opanowywaniu wiedzy książkowej. Fredro wspomina ją następująco: „W młodych latach nie okazywałem zdolności do nauki”.
Szkoła życia – nabieranie doświadczenia życiowego. Według Fredry: „Odtąd zaczęła się dla mnie szkoła świata, najpraktyczniejsza, najbardziej urozmaicona”.

Książki

Zemsta
75 wydań
Zemsta
Aleksander Fredro
7.1/10
Cykl: Biblioteka literatury pięknej, tom 7
Seria: Kanon literatury polskiej

Zemsta została napisana w 1833 roku. Jest komedią należącą do kanonu polskiej literatury. Opisuje świat i obyczaje charakterystyczne dla kultury sarmackiej końca XVIII wieku. Akcja komedii buduje się...

Śluby panieńskie
29 wydań
Śluby panieńskie
Aleksander Fredro
8.2/10

"Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca" to komediowy utwór napisany wierszem przez Aleksandra Fredrę w 1832 roku, nawiązujący do życiorysu autora i historii jego miłości do żony, Zofii Skarbkówny. ...

Paweł i Gaweł
24 wydania
Paweł i Gaweł
Aleksander Fredro
7.7/10

Klasyka poezji dziecięcej w znakomitym opracowaniu graficznym! „Paweł i Gaweł w jednym stali domu, Paweł na górze, a Gaweł na dole; Paweł spokojny, nie wadził nikomu, Gaweł najdziksze wymyśla...

Małpa w kąpieli
31 wydań
Małpa w kąpieli
Aleksander Fredro
8.5/10

Klasyka poezji dziecięcej w znakomitym opracowaniu graficznym! „Wziąwszy pański czepek ranny, Prześcieradło — I zwierciadło, Szust do wanny!” Kasia Walentynowicz ukazuje znany i lubiany od poko...

Pan Jowialski
17 wydań
Pan Jowialski
Aleksander Fredro
8.3/10
Seria: Arcydzieła literatury polskiej [Zielona Sowa]

Pan Jowialski to komedia napisana w 1832 r. tematycznie odbiegająca od głównego nurtu literatury romantycznej. Mniej chodzi w niej o fabułę, bardziej o wielostronne i komiczne rysunki takich postaci, ...

Damy i huzary
7 wydań
Damy i huzary
Aleksander Fredro
7.9/10

Damy i Huzary” to komedia Aleksandra Fredry. Sztuka opowiada o zatwardziałych kawalerach, którzy mimo wszystko ulegają urokowi dam. W pierwszym akcie poznajemy huzarów, którzy beztrosko korzystają z...

Bajki
Bajki
Aleksander Fredro
5.7/10

Zbiór wierszowanych bajek Fredry, a wśród nich te najbardziej znane: - Paweł i Gaweł, - Małpa w kąpieli, - Osiołkowi w żłoby dano..., - Sowa, - Dwa koguty, - Wieczerza z gwoździa, - O czterech podróżn...

Dożywocie
11 wydań
Dożywocie
Aleksander Fredro
5.8/10
Seria: Biblioteka Narodowa: Seria I

Wydanie 2, zmienione. Opracował Karol Wiktor Zawodziński. Stron LXXIV + 124.

Pan Geldhab
9 wydań
Pan Geldhab
Aleksander Fredro
7.7/10
Seria: Arcydzieła literatury polskiej [Zielona Sowa]

Pierwsza poważna próba komediowa Fredry. Prosta fabuła, w której tytułowy Geldhab, nowobogacki parweniusz, skąpy i przebiegły, stara się wydać córkę Florę za zbankrutowanego zięcia z tytyłem i awansow...

Fredro. Bajki dla dorosłych
Fredro. Bajki dla dorosłych
Aleksander Fredro
7.3/10

Prawdziwie frywolna, prawdziwie pikantna Nieobyczajna literatura autorstwa Fredy. Prawdziwa uczty dla tych co lubią troszkę poświntuszyć, ale w dobrym stylu. Fraszki i wierszyki, których się nie int...

Mąż i żona
9 wydań
Mąż i żona
Aleksander Fredro
8/10

Mąż i żona, komedia ukończona prawdopodobnie w 1821 roku, to jedna z najfrywolniejszych sztuk Aleksandra Fredry. Jej bohaterami są: hrabia Wacław, jego żona Elwira, ich przyjaciel Alfred oraz pokojów...

Sztuka obłapiania
11 wydań
Sztuka obłapiania
Aleksander Fredro
6/10

„Sztuka obłapiania” to Poemat erotyczny autorstwa Aleksandra Fredry, w IV pieśniach - wierszem z roku 1817. Utwór ten jest przeznaczony dla dorosłych ze względu na zabawny acz wulgarny język oraz obr...

Trzy po trzy
16 wydań
Trzy po trzy
Aleksander Fredro
7.8/10

Zbiór Trzy po trzy zawiera wspomnienia z czasów dzieciństwa i młodości Fredry. Jest to nieocenione źródło wiedzy o życiu komediopisarza, a także niezwykle oryginalny utwór literacki, bliski wzorom gaw...

Wiersze naszego dzieciństwa
5 wydań
Wiersze naszego dzieciństwa
Maria Konopnicka, Aleksander Fredro, Urszula Kozłowska
9.7/10

Pięknie ilustrowany zbiór wierszy, rymowanych bajeczek i legend autorstwa A. Fredry, M. Konopnickiej i U. Kozłowskiej na pewno zachwyci małych czytelników, ich rodziców i dziadków. Dzieci poznają nie ...

Zemsta Śluby panieńskie
2 wydania
Zemsta Śluby panieńskie
Aleksander Fredro
8.7/10

Dwie najbardziej znane komedie Fredry w jednym wydaniu. Zemsta jest lekturą obowiązkowa w gimnazjum. Zemsta należy do najbardziej znanych komedii Fredry. Akcja rozgrywa się w zamku, którego dwie częśc...

Chichotnik, czyli księga śmiechu i uśmiechu
Chichotnik, czyli księga śmiechu i uśmiechu
Julian Tuwim, Wanda Chotomska, Aleksander Fredro, Agnieszka Frączek ...
7.5/10

Najpiękniejsze polskie wiersze, które działają jak łaskotki Designerskie wydarzenie roku w kategorii książek dla dzieci! Chichotnik to cudowna, kolorowa podróż z najlepszymi polskimi poetami do kra...

Kuferek pełen wierszy
Kuferek pełen wierszy
Aleksander Fredro, Zofia Beszczyńska, Maria Konopnicka, Natalia Usenko ...
10/10

Zbiór najpiękniejszych bajek i wierszy największych polskich poetów klasycznych i współczesnych, których utwory niezmiennie od wielu już lat uczą i bawią wszystkie dzieci.

Najpiękniejsze wiersze dla dzieci
Najpiękniejsze wiersze dla dzieci
Maria Konopnicka, Stanisław Jachowicz, Adam Mickiewicz, Bronisława Ostrowska ...
10/10

Najpiękniejsze wiersze polskich poetów oraz ludowe rymowanki, które znamy z dzieciństwa. Zebrane teraz w jednym zbiorze, jak przed laty, także i dziś – bawiąc, uczą. Na końcu książki znajdują się obj...

Złota księga wierszy polskich
2 wydania
Złota księga wierszy polskich
Jan Kochanowski, Jan Lechoń, Cyprian Kamil Norwid, Julian Tuwim ...
8.5/10

Antologia obejmująca polską poezję od anonimowych tekstów średniowiecznych do wierszy pokolenia Marcina Świetlickiego. Wybór zawiera około czterystu utworów ponad stu autorów zestawionych w porządku ...

Aleksander Fredro - 13 Księga Pana Tadeusza / O Królewnie P.
Aleksander Fredro - 13 Księga Pana Tadeusza / O Królewnie P.
Aleksander Fredro
9/10

Music Studio – 0168 Wykonanie: Duet Cancel

Bajeczka o osiołku
Bajeczka o osiołku
Aleksander Fredro
9/10

Kartonowa książeczka zawiera znakomicie zilustrowany utwór należący do klasyki literatury dziecięcej.

Bajki
Bajki
Aleksander Fredro
8/10

W kolorowej, pięknie ilustrowanej książeczce dla najmłodszych znajdziemy następujące tytuły bajek Aleksandra Fredry: "Paweł i Gaweł", "Małpa w kąpieli", "Osiołkowi w żłoby dano". Usztywniane strony, p...

Bajki rymowanki
Bajki rymowanki
Maria Konopnicka, Adam Mickiewicz, Ignacy Krasicki, Aleksander Fredro
9/10

"Bajki rymowanki" to zbiór wspaniałych rymowanych bajeczek i wierszy napisanych przez czołowych polskich poetów, m.in. Marię Konopnicką, Adama Mickiewicza, Ignacego Krasickiego i Aleksandra Fredrę. Ta...

Ciotunia: komedia w 3 aktach
Ciotunia: komedia w 3 aktach
Aleksander Fredro
8/10
Seria: Biblioteka Powszechna [Złoczów]

Czapla ryby i rak i inne wiersze
2 wydania
Czapla ryby i rak i inne wiersze
Aleksander Fredro, Maria Konopnicka, Ignacy Krasicki
9/10

Pięknie ilustrowany zbior wierszy dla najmłodszych: Czapla, ryby i rak. Ignacy Krasicki Parasol Maria Konopnicka Bajeczka o osiołku Aleksander Fredro Pranie Maria Konopnicka Kot i mysz.

Dwa koguty. Klasyka polska
2 wydania
Dwa koguty. Klasyka polska
Aleksander Fredro
6/10

Zadbajmy o to, aby nasze dzieci znały polską literaturę! Klasyka polska to znane wiersze nalepszych polskich poetów - Jana Brzechwy, Juliusza Tuwima, Wandy Chotomskiej, Marii Konopnickiej, Ewy Szelbu...

Dziecięca klasyka. Wiersze dla dzieci
2 wydania
Dziecięca klasyka. Wiersze dla dzieci
Aleksander Fredro, Maria Konopnicka
9/10

Przedstawiamy Państwu kolejny tom z serii Dziecięca Klasyka, przybliżający dzieciom utwory lubianych polskich poetów. Przyjaciele Żabka Helusi Małpka i inne....

Księga bajek polskich
Księga bajek polskich
Jan Brzechwa, Maria Kownacka, Aleksander Fredro, Stanisław Jachowicz ...
8/10

Obszerny wybór bajek wierszem znakomitych polskich autorów od Ignacego Krasickiego poczynając, po twórców współczesnych. Bogato ilustrowana książka zawiera teksty: Aleksandra Fredry, Stanisława Jacho...

Kto wymyślił choinki
2 wydania
Kto wymyślił choinki
Julian Tuwim, Aleksander Fredro, Maria Konopnicka, Jan Brzechwa ...
10/10

Klasyka! Wiersze dla dzieci autorstwa najwybitniejszych polskich poetów! 1. Władysław Broniewski Pierwszy motylek Pierwiosnek Zbieramy kasztany Kominiarz Gramy w zielone Zajączki 2. Jan Brzechwa Kacz...

Najpiękniejsze wiersze dla dzieci Fredro
2 wydania
Najpiękniejsze wiersze dla dzieci Fredro
Aleksander Fredro
8/10

Poznałeś już Pawła i Gawła oraz Stefka Burczymuchę? Czytałeś o sprytnej małpce, zarozumiałym kruku i chytrym lisie, nieszczerym przyjacielu czy troskliwej Pani Jeżowej? Jeśli znasz te postacie, na pew...

Serie i Cykle

Pozostałe Serie i Cykle

Wielka kolekcja 80-lecia Polskiego Radia Kolekcja Tygodnika Powszechnego Biblioteka literatury pięknej Kolekcja Literatury Klasycznej Obowiązkowe lektuty szkolne Lektura dobrze opracowana Twoje Lektury Lektura z opracowaniem [Zielona Sowa] Biblioteka Lektur Szkolnych [Czytelnik] Arcydzieła literatury polskiej (zintegrowana) Kolorowa Klasyka Lektura z opracowaniem [IBIS] Lektury Wszech Czasów Literatura klasyczna - Zielona Sowa Biblioteka Lektur Szkolnych [PIW] Lektury i obrazy Lektury szkolne [Promocja] Lektura z opracowaniem [GREG] Dzieła poetyckie Lektury szkolne [Nasza Księgarnia] Arcydzieła literatury polskiej [Zielona Sowa] Nasza Biblioteka Kanon literatury polskiej Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej [PIW] Klasyka literatury polskiej i światowej Biblioteka Narodowa: Seria I Mickiewicz: Dzieła Rocznicowe 1798-1998 Wolne Lektury Koliber Literatura dawna Bibljoteka mrówki Kołysanki rymowanki Wierszykowo Biblioteka Pisarzy Polskich i Obcych Wierszyki dla maluchów Kolekcja malucha Z biblioteki Wydawnictwa Nasza Księgarnia Moje pierwsze bajeczki EROTICA Klasyka Polska [Wydawnictwo Wilga] Kocham Teatr Biblioteka Arcydzieł Literatury Polskiej Biblioteczka Niedźwiadka Klasyka Mniej Znana Lektury mojej babci Poczytaj mi, mamo Biblioteka Arcydzieł Poezji i Prozy Złota seria satyry i humoru Ulubione wierszyki...

Cytaty

,, Z kobietą nie ma żartów - w miłości czy w gniewie
co myśli, nikt nie zgadnie,
co zrobi, nikt nie wie ''.
W zgodzie – czy w kłótni, we wrzawie – czy ciszy, Niech oko drzymie, a ucho nie słyszy.
Kto z wesołości do głupstwa przechodzi, Może rozśmieszyć – sobie tylko szkodzi; Lecz kiedy głupstwem chce zabawiać kogo, Krzywdzi go wtenczas i złą idzie drogą.
Bo kto nie zechce, ten tylko nie przyzna, Że do zwalczenia nietrudny mężczyzna. Ufaj mu szczerze, a w postaci męża Ujrzysz zwinnego, zjadliwego węża. Oprzej się woli, chciej mieć własne zdanie – Lwem rozdraźnionym, tygrysem się stanie. Ale znaleź wtór do jego piosneczki, Jak zwyciężona wychodź z każdej sprzeczki, W jego rozumu kręć się zawsze kole, A na jedwabiu wywiedziesz go w pole.

Komentarze