Rady kanapowiczów jak pisać recenzje ;)

Ja staram się w pierwszym akapicie napisać coś o autorze, później o pierwszym wrażeniu, okładce itp. Później coś o treści, ale nic nie zdradzając, tylko taki pobieżny opis, np. to, co jest na tylniej strony okładki. A potem swoje wrażenia.
Zdaję sobie, że jedna recenzja wychodzi mi lepiej, druga gorzej, ale to już pozostawiam do oceny czytelników.

@winterolmostover - to jeszcze ujdzie ;-) Miałem raczej na myśli sytuacje, w której nie znając wpisów na blogu, nie wiesz o co chodzi.

;)

A ja wam szczerze poradzę, że nawet jeżeli wiecie, iż dobrze redagujecie recenzje najlepiej jest mimo wszystko sporządzić albo wziąć skądś punkty, co po kolei robić, gdyż wiem po sobie, że często tak się zagalopuję, iż recenzja staje się rozbudowanym komentarzem z elementami recenzji albo streszczeniem książki, czego nienawidzę i uważam, że nadaje się tylko do kosza, jeżeli chcę nazywać to recenzją. Natomiast jeśli piszę ją według punktów zawsze jest ona poprawna i od razu widać, że jest to recenzja.
Marian_k zgadzam się z tobą w kwestii tolerancji wobec "pół-recenzji", przez co ogólnie recenzje wiele tracą, gdyż usuwamy z nich niektóre niewygodne punkty np. notka o autorze, problematyka utworu itp.

Przed recenzji napisaniem trzeba koniecznie - postawić sobie założenie, jaka będzie jej objętość. Np. max 2 tys znaków (zawsze liczone ze spacjami).
I po napisaniu wszystkiego, co wydaje się ważne wobec danego dzieła skrócić tekst tak, by miał nie więcej niż 2 tys. znaków.
Usuwać rzeczy najsłabsze, watę, zbędne fakty (np. po kiego grzyba pisać kim był Tolkien?).
Dzięki takiemu podejściu recenzja zdobędzie jako taką ogładę.

Oto kolejny przykład koszmarka, jaki z łatwością znalazłem...

http://www.iik.pl/recenzje.php/745

Nie dość, że książka opowiedziana, to z prawie każdego zdania "wyziera" egzaltacja.

Po takiego grzyba, że jeżeli mamy jakiegoś nieznanego autora możemy się o nim czegoś dowiedzieć np. czy to jego debiut, czy dostał jakieś wartościowe nagrody, które świadczą o jego dobrym stylu pisania.

Szarikow - wydaje mi się, że źle zrozumiałaś Mariana. Ja mam wrażenie, że chodziło mu o pomijanie informacji biograficznych o osobach powszechnie znanych, np. Mickiewicz, Słowacki, King czy wspomniany wyżej Tolkien... W takim wypadku jest to niepotrzebne zwiększanie objętości tekstu.
Natomiast gdy autor książki jest debiutantem czy osobą szerzej nie znaną to takie kilka słów o nim jest jak najbardziej wskazane...

@Anek7 - dziękuję, dokładnie o to mi chodziło.
W przypadku debiutantów też nie ma co się za bardzo rozpisywać. Wspomnieć owszem, lecz niech raczej broni ich jakość dzieła. Szczegółowe informacje na pewno każdy zainteresowany znajdzie sobie sam.
Gdyż, jak mniemam, każdy z nas biegle korzysta z oryginalnych googli.

Jako osobie rozpoczynającej pisanie recenzji, bardziej odpowiada mi zwarta forma ze wskazówkami, tak jak zrobiła to agacia. Tutaj aż ciężko przebrnąć przez zbędne wywody.
Pozwolę sobie przytoczyc:
Co powinna zawierać recenzja literacka?

► Przedstawienie autora, jego dorobku literackiego np: czy jest autorem debiutujący , czy ma na swoim koncie już jakieś pozycje książkowe itp.
► Sklasyfikowanie książki – jej rodzaju i gatunku np: czy jest to fantastyka, proza, książka popularno-naukowa, dramat czy horror.
► W przypadku prozy i dramatu – o ile jest to możliwe – ogólny zarys fabuły, ale bez podawania rozwiązań kluczowych wątków akcji ; w przypadku poezji scharakteryzowanie tematyki podejmowanej w poszczególnych utworach;
► Zebranie zasadniczych problemów podejmowanych przez daną książkę, np. egzystencjalnych, filozoficznych, psychologicznych czy społecznych i obyczajowych;
► Analiza języka i stylu, czy książkę czyta się łatwo, czy zawiera dużo porównań itp.
► Próba uchwycenia tego, co w książce intrygujące, niepowtarzalne, oryginalne – czyli odpowiedź na pytanie, co może zainteresować potencjalnego czytelnika;
► Określenie własnego punktu widzenia, wyrażenie osobistych emocji i opinii
► Określenie komu dana książka mogła by przypaść do gustu. komu można by ją polecić.

Poza tym, skoro mowa o recenzjach, napomknę o komentarzach.Proponuję zawrzeć w nich przynajmniej 3 zdania, bez: "super", "jeśli nie przeczytał", "Takie sobie. Mało nowych, ciekawych rzeczy."-czy taki komentarz, to komentarz?
Wpierw należy zaczynać od siebie.

Ech, jest to mylne podejście do sprawy... Po co przedstawienie autora? oceniamy dzieło, nie człowieka.

Analiza stylu i języka... "Czy książkę czyta się łatwo". Mnie się bardzo łatwo czytuje książki Kurta Vonneguta, a wiele osób znam, które mają z tym kłopoty - bo czyta się trudno.

Takie uogólnienia jak "książkę czyta się łatwo" - należy usunąć ze słownika rzetelnego recenzenta.

Tak sobie obserwuję ten wątek i bardzo bym chciała poczytać recenzje @marian_k. Czuję, że to będzie dla nas wszystkich wspaniała szkoła, bo takiego eksperta tu jeszcze nie było. Czekam z niecierpliwością.

Hmmmm... Się staram grzecznie i obiektywnie, a wyczuwam złośliwość wymierzoną w mój profil, czyli osobę.

Nie zgodzę się co do tego, że notka o autorze jest zbyteczna. anek7, trudno w to uwierzyć, ale znam przynajnmniej kilka osób, które za licha nie wiedzą kim jest King, Tolkien a pewnie zagadką byłby i Słowacki. Nie jestem za tym, żeby podawać suche fakty, ale wystarczy napisać kilka ciekawostek z życia autora. Można i tego się czepić, bo ktoś kto nie czyta książek nie czyta i recenzji, ale gdyby naszła go ochota to niech wie z kim ma doczynienia.
Podobno recenzja ma być konkretna, obiektywna i lakoniczna, niestety ja nie znoszę takich recenzji, lubię kiedy w tekście jest coś co niepozwala się od niego oderwać, fragment osobowości piszącego, coś nieuchwytnego.

Żadnej złośliwości, tylko fakty, nie ufam w rady teoretyków w tej sprawie. Pokaż co potrafisz, zamiast wklejać czyjeś recenzje w celu poddania ich krytyce. To nie jest grzeczne ani obiektywne.

"Nie dość, że książka opowiedziana, to z prawie każdego zdania "wyziera" egzaltacja." Szanowny orli Marianie - u Ciebie egzaltacja nie wyziera, ona kipi ;)

Proponuję nie dyskutować, a pisać w podpunktach należyte wskazówki związane z tematem tego wątku.

@Lunatyczka - czy przeszło Ci przez myśl, że pewnych rzeczy robić mi nie wypada?

@interplaygirl - dziękuję, rozbawiłaś mnie.

Wskazówki:
- wiedzieć dla kogo się pisze;
- wiedzieć o czym się pisze;
- dyscyplina - nie przekraczać założeń;
- choć spróbować odciąć się od własnego gustu - starać się spojrzeć na dane dzieło z innej niż własna perspektywy;
- zadać sobie pytanie: czy rzeczywiście jestem merytorycznie zdolny/zdolna, by napisać recenzję (w domyśle rzetelnie ocenić) o książce dajmy na to S. Kinga (który publikuje i pisze od ponad 30 lat - czy nie jest czasem tak, że on wie więcej o pisaniu niż "recenzent", który przeczytał w swoim nastoletnim życiu pierwszą jego książkę?)
- unikać uogólnień;
- swoje sądy podpierać argumentami;
- dbać o słownictwo - unikać mowy potocznej!;
- dbać o swój rozwój intelektualny - nie sięgać tylko po to, co aktualnie jet promowane;
- odnosić się do dzieła, nie człowieka;
- znać się na tym, co się robi;
- pisać zgodnie z zasadami ortografii, interpunkcji i gramatyki - nawet jeśli to "tylko" internetowe forum.

@winterolmostover: dzięki za przytoczenie rad Agaty. Właśnie siedzę nad recenzją. :-)

Wątek nie służy do atakowania się nawzajem, ale do pomagania sobie nawzajem.

Marian_k zwraca uwagę na pewne rzeczy, możecie się z nim nie zgadzać, nie stosować się do jego rad, ale nie atakujcie go za to, że stara się pomóc innym.

Jeżeli będę widział wycieczki personalne będę usuwał takie posty.

Wasze rady razem:


1. Nie streszczać książki ani nie podawać, co się stanie w zakończeniu czy kluczowych momentach. Najlepiej podczas czytania czy w wolnej chwili wypisywać sobie plusy i minusy książki (misha)
2. Recenzja nie powinna być niekończącym się opowiadaniem, tak aby czytający się nie znudził… (kimberlyy)
3. …ale również: ale dobra recenzja nie może się składać z pięciu zdań, bo wtedy to nie recenzja tylko opinia (lilien)
4. Recenzenci! Recenzja to nie opinia, ani streszczenie. Musicie to zapamiętać jak 2x2!
5. Pisząc recenzję bardzo dobrze jest zacząć lub wpleść jakiś cytat pasujący do tematyki książki. To zdecydowanie poprawia jakość recenzji (szarikow)
6. Ja zawsze stawiam na swoje emocje względem tego co recenzuje:)
I cytuję oczywiście ( interplaygirl)
7. (…) recenzja to jest w pewnym stopniu opinia o książce, tylko że rozbudowana i poparta logicznymi argumentami (geronimo27)
8. Recenzja jest w pewnej części opinią, ale również przedstawieniem książki, która powinna pozostawać w centrum uwagi. Nie pozwólcie własnemu ja zdominować recenzji, nie bądźcie błyskotliwi na siłę. Emocje recenzenta są ważne, ale nie powinny zalać recenzji. Wtedy zmienia się ona w coś bliższego esejowi. No i to, co jest moją obsesją (niektórym już znaną), poziom języka i błędy wszelkiego rodzaju od ortograficznych, przez interpunkcyjne po stylistyczne. Wszystkim nam zależy na jakości naszych recenzji, dlatego warto się doskonalić i podpatrywać innych. Nie zniechęcajcie się, nie obruszajcie, jeśli ktoś was skoryguje. To naprawdę przynosi rezultaty. Jeśli marzy wam się recenzowanie na serio, trzeba mierzyć wysoko. Bardzo przywiązałam się do tego portalu i obecnie piszę tylko dla nakanapie.pl. Chciałabym, żeby było coraz lepiej i lepiej. To podnosi prestiż portalu, przyciąga wydawnictwa, a za tym idą książki, które otrzymujemy do recenzji. Jakość jest więc bardzo, bardzo ważna (martagieks)
9. Recenzji nie możemy sprowadzać do roli komentarza.(szarikow)
10. Opinia recenzenta powinna być uzasadniona (…)
11. Ja staram się w pierwszym akapicie napisać coś o autorze, później o pierwszym wrażeniu, okładce itp. Później coś o treści, ale nic nie zdradzając, tylko taki pobieżny opis, np. to, co jest na tylnej strony okładki. A potem swoje wrażenia.(kobra84)
12. Wiedzieć o czym się pisze, dbać o słownictwo - unikać mowy potocznej, pisać zgonie z zasadami ortografii, interpunkcji i gramatyki (marian_k)

Marian - większość podanych przez Ciebie punktów jest jak najbardziej słuszna i sama bym się pod nimi podpisała. Niestety przeciwko jednemu muszę zaprotestować a mianowicie przeciwko temu (pozwolisz, że zacytuję):
"zadać sobie pytanie: czy rzeczywiście jestem merytorycznie zdolny/zdolna, by napisać recenzję (w domyśle rzetelnie ocenić) o książce dajmy na to S. Kinga (który publikuje i pisze od ponad 30 lat - czy nie jest czasem tak, że on wie więcej o pisaniu niż "recenzent", który przeczytał w swoim nastoletnim życiu pierwszą jego książkę?)"

Nawet jeśli ktoś przeczytał pierwszą w życiu książkę S. Kinga (ja przeczytałam tylko "Misery" i jakoś nie ciągnie mnie więcej do pisarstwa tego pana) to ma pełne prawo o niej pisać i wiek czytelnika nie ma tu nic do rzeczy. Jeżeli zrobi to zgodnie z regułami sztuki, wypunktuje plusy i minusy i doda własną uzasadnioną ocenę, że mu się nie podobała to nie widzę dlaczego ma takiej recenzji nie opublikować. Pisarze, nawet tak uznani jak King mają w swoim dorobku lepsze i gorsze pozycje...

Teoria teorią, ale najważniejsze jest pisanie.
Moja pierwsza recenzja tutaj to było właściwie streszczenie książki, a pamiętam, jak byłam z niej dumna - zgłosiłam ją nawet do konkursu Kanapy. Cha, cha!

@anek7 - nie wiem czy o to chodziło Marianowi, ale ja to rozumiem tak, że aby recenzować książkę dobrze jest znać jej "umiejscowienie" w literaturze. Trzeba wiedzieć do jakiego gatunku należy książka, z myślą o kim jest pisana itd.

Jeżeli ktoś np. pisze w recenzji "Pamiętników wampirów", że jest to kopia "Zmierzchu" to znaczy, że nie odrobił zadania domowego i nie powinien brać się za pisanie recenzji ;-)

Czterdziestolatek recenzujący książkę dla młodzieży i stwierdzający, że jest ona zbyt infantylna dla ludzi w jego wieku również nie odrobił zadania domowego.

Być może przykład z Kingiem jest trochę niefortunny, bo recenzja nie jest oceną tego, czy ktoś pisać potrafi czy nie, ale jest oceną książki, a tu jest tak jak piszesz. Niektóre książki Kinga są lepsze, a inne gorsze.

Każdy recenzent powinien mieć też w sobie odrobinę pokory, to że przeczytał 20 książek Kinga, nie oznacza od razu, że jest znawcą jego twórczości. To tak a propos niektórych bardzo kategorycznych sądów, które nie mają potwierdzenia w użytej argumentacji.

Uważam, że każdy może napisać recenzję dowolnej książki, tylko czy powinien ;-)

@marian - rozumiem, że nie wklejasz tu swoich recenzji z wrodzonej skromności? Nie chcesz nas kłuć swoją doskonałością w oczy? Chwalebne zaiste, ale nie, nie przeszło mi to nawet przez moment przez myśl, gdyż nic na to nie wskazuje, jak dotąd. Nic.
I przepraszam, jeśli zostanie to uznane za wycieczkę osobistą, ale dla mnie publiczne natrząsanie się z recenzji innych osób jest naprawdę żenujące i tego jeszcze na nakanapie.pl nie było. Do tej pory dyskusje bywały gorące, ale na poziomie i nikt nikogo nie traktował jak głupka. Zaglądałam tu od miesięcy robiąc rozeznanie, obserwując, a kiedy zdecydowałam się zarejestrować, na starcie odechciało się nawet próbować, bo może za kilka dni na innym portalu pojawi się moja recenzja wywleczona przez mariana i ośmieszona.

Ha.Moje można nawet ośmieszać.Nie obrażę się. Nie wstydzę się tego,że się uczę. A wątek czytam. I chcę powiedzieć,że tu nie chodzi o natrząsanie się, ale kulturalne wskazanie, gdzie popełniane są błędy.
Proszę świecić przykładem.

Przykład powinien iść na przedzie, by inni mogli za nim podążać. Nie oddam swojego domu w ręce dekoratora wnętrz, który mi mówi, że zna się na dekorowaniu. Chcę najpierw zobaczyć, co do tej pory udało mu się zrobić z sukcesem. I tak jest w każdej dziedzinie. Rady od życzliwych ludzi potrafię odróżnić od rad Tych-Którzy-Wszystko-Zawsze-Wiedzą-Najlepiej-Na-Każdy-Temat-I-Koniec.

Ja dopiero raczkuję w tym temacie. Napisałam trzy recenzje i jestem z nich dumna :) Piszę "po swojemu", aczkolwiek rady przeczytałam. Czytam też recezje innych. Tak, czy tak - praktyka czyni mistrza.

Kofi tak myślę. Najpierw pisać "na brudno", przeczytać co się napisało i czy zgodne jest z wskazaniami/poradami/uwagami.
A Ty marian się nie dziw, że po sposobie w jaki piszesz, pouczasz, naśmiewasz się, dając odnośniki do czyichś recenzji, ma ktoś coś przeciw Tobie. Napisz recenzje, niech inni mogą ocenić, czy to o czym masz teoretyczne pojęcie idzie w parze z praktyką. Poza tym, skup się na jakości komentarzy, które wystawiasz do książek. Są powierzchowne-to najmniej powiedziane, nie piszesz w nich niczego konkretnego. Więc szlifuj warsztat daleko odbiegający od wymogów komentarzy.
Np. ten komentarz (skoro lubisz wklejać linki do czyichś recencji to i ja sobie pozwolę do Twojego kementarza):
http://nakanapie.pl/book/271979/tarnina.htm#t1309362206
Cóż ten komentarz mówi mi o książce?

Przemku, to że marian w "międzywowodach" zawarł też konkrety to dobrze. Ale proszę Cię bądź obiektywny. Czy On to robi w odpowiedni sposób? Czy napisał chociaż jedną recenzję? Niech da przykład. Wszyscy czekamy z niecierpliwością.
I szanujmy się.

Macie jeszcze jakieś uwagi dotyczące pisania recenzji?

Podrzucę tutaj link do publikacji ze studiów jeszcze. Niektóre wskazówki są naprawdę cenne. Potraktujcie to jako impuls do merytorycznej dyskusji:) Jest tam mowa o recenzji naukowej, ale wiele uwag naprawdę przyda się również nam.

http://etnologia.amu.edu.pl/images/jak_napisac_recenzje_naukowa.pdf