Asteroid i półkotapczan. O polskim wzornictwie powojennym

Jak żyło się w czasach, gdy w sklepach brakowało wszystkiego, a do kawalerek wprowadzały się całe rodziny? Gdy kupowało się na raty komplety mebli, którymi można by obdzielić kilka mieszkań? I gdy co drugie mieszkanie wyglądało identycznie i można było się pomylić, czy jest się u siebie, czy w gościach?

Chociaż popularność wzornictwa od kilku lat przybiera na sile, wciąż trudno zdobyć informacje na temat jego twórców, a niektóre nazwiska pozostaną na zawsze tajemnicą. Wielu jednak ustrzegło się przed anonimowością. O kilku krążą wręcz legendy – jak choćby taka, że jej ciepłe majtki uratowały polskie wzornictwo.

Asteroid i półkotapczan to opowieść o tym, w jakich okolicznościach powstawały meble, szkło, tkaniny, oświetlenie czy ceramika, dostępne (czy raczej wiecznie niedostępne) w polskich sklepach po 1945 roku, ale także o tym, kto tworzył te, które nigdy nie trafiły na sklepowe półki. Wciągająca historia, przywołująca filmy, w których grają ikony designu, i mówiąca o wydarzeniach, bez których wiele wspaniałych obiektów nigdy by nie powstało.

Jeśli jesteście miłośnikami polskiego wzornictwa, jeśli uwiódł was dizajn PRL-u, ta książka jest lekturą obowiązkową. Poznacie nie tylko dizajnerów i ich prace, ale również warunki, w których rodziło się w naszym kraju wzornictwo przemysłowe. Autorka, opisując instytucje, fabryki, technologie czy sposób sprzedaży, odwołuje się do pamięci samych projektantów i do wspomnień ich najbliższych. Ta osobista perspektywa uświadamia, jak trudno było wdrożyć wzór, ale również daje wyobrażenie o determinacji projektantów. W czasach, kiedy rządził wytwórca, a nabywca nie miał nic do powiedzenia, powstawały wyroby, które dla współczesnych są atrakcyjne. Świadczą o tym wznowienia i pokaźny ruch kolekcjonerski.

Czesława Frejlich

Doskonale napisane i zilustrowane kompendium wiedzy dla wielbicieli powojennego wzornictwa. Autorka w niezwykle barwny, namacalny sposób przybliża czytelnikom projekty, ich autorów, pracowników z linii produkcyjnych i czasy, które, choć trudne dla artystów, były tłem do powstania ponadczasowego wzornictwa na światowym poziomie.

Tobiasz Dryło, kolekcjoner, administrator grupy na FB „Wzornictwo XX wieku w Polsce”

Katarzyna Jasiołek zdrapuje z peerelowskich mebli połysk, nawet słynnym porcelanowym figurkom odbiera trochę czaru. Pokazuje bowiem modne dziś wzornictwo w naturalnym otoczeniu. W małych mieszkaniach albo na wystawach, bo wiele znakomitych projektów można było zobaczyć tylko od święta. Asteroid i półkotapczan to porządne kompendium wiedzy o powojennym dizajnie i jego twórcach, ale też czasach, w których powstawał.

Aleksandra Boćkowska, dziennikarka, autorka książek To nie są moje wielbłądy. O modzie w PRL i Księżyc z peweksu. O luksusie w PRL

Zdjęcia w galerii pochodzą ze zbiorów Tobiasza Dryło, oraz są dziełem Katarzyny Jasiołek i innych twórców, których tu wymieniamy: Prametry, Joanna Tarach (Jest Dobrze i Hemma Store) i Kasia Białoń.