Cukry

„Cukry" były lekturą niewygodną. Uwierały, bo pokazywały wydarzenia, które bolały lub wprowadzały w dyskomfort swoją szczerością. Teksty, które są niczym spowiedź z życia, zawsze są trudne, niezależnie od tematyki, ale i ta u Doroty Kotas nie należy do czegoś, co mogłoby być lekko potraktowane. Autorka bowiem opowiada o swoim życiu. O dorastaniu osoby ze spektrum autyzmu, która na pewnym etapie odkryła, że nie jest przywiązana do żadnej płci i że lubi dziewczyny. Od ludzi wolała zwierzęta, co nie znajdowało aprobaty u jej chorobliwie zazdrosnej matki, a gdy przestała jeść mięso, stała się w rodzinie obiektem kpin. Kobieta od małego doświadczała przemocy słownej oraz psychicznej, a w domu nie czuła się dobrze. Była inna i wiedziała to, choć swojej inności początkowo nie potrafiła zdefiniować. Na kartach książki poznajemy jej obsesyjnie wierzącą babcię, toksyczną matkę i ojca, którego trudno zrozumieć. Są ludzie, którzy na różnym etapie życia się pojawiali, by w końcu odejść. I jest masa zwierząt, które zawsze były gdzieś obok. Nie jest to tytuł obszerny, ale tyle w zupełności wystarczy, by nami wstrząsnąć i przede wszystkim powiększyć naszą świadomość o zespole Aspergera. Znajdziemy tu bowiem ogrom codziennego odczuwania świata przez taką osobę i już chociażby przez to „Cukry" powinny znaleźć się na waszej czytelniczej chciej-liście. Cała reszta jednak również warta jest uwagi i może nie wiem, jak należycie tym razem opisać moje wrażenia, ale powinien Wam prawdopodobnie w...

Jest przestępstwem, że Cukry nie dostały nominacji do Nike. Przestępstwem!

Czytanie równoległe. "Cukry" i "Dryfując do Betlejem"

Czytając równolegle "Dryfując..." i "Cukry..." powołanej osobiście na czas lektury spółki Didion & Kotas zastanawiam się nad tytułem tak stworzonego w mojej wyobraźni dzieła. "Dryfując w Cukrze?" Książki wydało Wydawnictwo Cyranka, czyli eksplorujący sferę lęków cywilizacyjnych, "które pozostawiają w czytelniku trwały ślad i skrywają sensy niewidoczne na pierwszy rzut oka" tandem, Konrad Nowacki i Aleksandra Turewicz.

Joan Didion, "amerykańska dziennikarka, eseistka, powieściopisarka i scenarzystka. Przedstawicielka nurtu Nowego Dziennikarstwa" - ma dziś 86 lat, a książka "Dryfując do Betlejem" napisana pięknym eseistyczno-newsowym rytmem "o gwiazdach kina, milionerach, ofiarach morderstw, naiwnych entuzjastach kwasu, lewicowych ideologach..." ukazała się w 1968 roku. Nuty "California Dreamin" na zmianę z "Rock Ages" i "Hare Kryszna" nostalgicznie pobrzmiewają w tle.

Przypominam sobie z tej okazji, co wtedy wiedziałem o hipisowskiej kulturze w USA a co dodałem w latach późniejszych, wypierając ze świadomości, że w Polsce żyliśmy w permanentnym zniewoleniu, pod wpływem transmitowanej przez Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej sowieckiej propagandy. W pamięci pozostała amerykańska wojna w Wietnamie i towarzyszące jej opowieści o długowłosych prorokach, naiwnych...

Książka autobiografia? Wspomnienie? Świadectwo? Zapis wyznania z kozetki psychoanalityka?

Autorka z zespołem Aspergera pisze o sobie i swoim życiu, ale już na jednej z pierwszych stron tak przestrzega czytelnika.
„Mam w sobie obawę, że po tylu stronach pisania głównie o sobie ściągnę na siebie złą ocenę miliona blogerów, którzy uznają, że jestem zbyt egocentryczna, żeby w ogóle mnie czytać, że to strata czasu i słów.
Jest też lekkie ryzyko, że zostanę ukarana niską liczbą złotych gwiazdek za narzekanie, do tego minus dwie gwiazdy za nieprzyjazną postawę.
Proszę, nie piszcie tego w internecie.
Może tego po mnie nie widać, ale bardzo się tym przejmuję!
Mam nadzieję, że tym razem nikt nie umieści na bookstagramie notatki, że to nie jest prawdziwa literatura, a ja nie mam duszy i że taką książkę mógł napisać tylko ktoś chory psychicznie. W pewnym sensie byłaby to prawda. Moja dusza jest chora psychicznie. Źle to brzmi, ale się leczę.
Stygmatyzacja pacjentów psychiatrycznych to niemiłe zajęcie.”

Daleka jestem od stygmatyzowania kogokolwiek, kto jest chory psychicznie, tylko jeśli wyrażenie opinii dalekiej od zachwytu jest stygmatyzowaniem autora, to jak mam w takim razie się wypowiedzieć? I gdzie mam to pisać, jeśli nie w internecie? Czuję się też zaszantażowana, że gdybym napisała coś nieprzychylnego, to będę złym i nieczułym człowiekiem. Więc o treści nie napiszę nic, nie będę się pastwić, choć dużo miałabym do powiedzenia, wystawię...

Czytając o sobie ukrytej w innej osobie

Książka szokująca, wymagająca, trudna, specyficzna, ale do bólu prawdziwa i taka, którą wręcz — a naprawdę rzadko to mówię — NALEŻY przeczytać.

Diagnozowanie osób w spektrum autyzmu w naszym kraju, szczególnie tych wysoko funkcjonujących, wciąż jest bardzo rzadkie, trudne i żmudne. Co więcej, diagnoza ta jeśli już następuje, postawiona jest bardzo późno i zmienia niewiele. Zaburzenia ze spektrum autyzmu u chłopców występują znacznie częściej, u dziewczynek, a później dorosłych kobiet często są bagatelizowane i niedostrzegane, lub po prostu zachowania charakterystyczne uznawane są za dziwne, czy nazywane wymysłami.

Podobnie było w przypadku głównej bohaterki tej krótkiej książki. Diagnoza — zespół Aspergera została postawiona u Doroty dopiero w wieku 26 lat. Wiele wyjaśnia, ale niczego nie ułatwia. Kobieta już wie, dlaczego w konkretnych sytuacjach mogła zachowywać się tak, a nie inaczej, dlaczego tak czuła, ale problemy nie znikają, w pewnym sensie mają po prostu swoje wyjaśnienie.

Książkę powinien przeczytać, a co ważniejsze przemyśleć i zrozumieć KAŻDY, kto nie jest w spektrum. Jej Autorka w prosty sposób pokazuje świat osoby inaczej postrzegającej świat, co nie znaczy, że gorszej, czy dziwnej. Powieść wywołuje wiele emocji, często bardzo skrajnych, myślę, że nie tylko u osoby znającej temat od podszewki, ale również, a może przede w...

Nie trzeba wszystkiego rozumieć. Wystarczy nie być ch*jem.”

Dorota Kotas, osoba nieneurotypowa i nieheteronormatywna w „Cukrach” zaprasza nas do swojego świata. Do świata wewnętrznych przeżyć, doświadczeń i wspomnień. Do miejsc, w których niegdyś mieszkała, i do domu, który aktualnie tworzy ze swoją partnerką i zwierzętami. To opowieść o ludziach, którzy są, którzy odeszli, i tych, którym świadomie zatrzasnęła drzwi do swojego świata. O dzieciństwie, w prowincjonalnej, katolickiej Polsce, którego wspomnienie nie komfortuje, ale jest wciąż żywe. Toksyczna matka, babka dewotka, ojciec żyjący gdzieś obok. Mnóstwo oczekiwań, którym nie potrafiła sprostać, sztywnych ram, w które nie umiała się wpasować.

„Cukry” to historia bardzo osobista, chwilami intymna. Zarazem subtelna i pozbawiona wyczucia. Intensywna, zarówno na poziomie języka, jak i emocji, które generuje. Nieporadność Autorki w wyrażaniu uczuć i nazywaniu emocji sprawia, że doświadcza się ich jeszcze silniej. Można odnieść wrażenie, że świadomie lub nie, Kotas ceduje odczuwanie na czytelnika.

I choć tak, jak napisałam jest to historia bardzo osobista, można z niej wyłuskać pewien ogólny obraz tego jak postrzega, siebie, ludzi i rzeczywistość osoba ze spektrum autyzmu. Wspomnienia, do których Kotas wraca, obraz małego prowincjonalnego miasteczka, który kreśli; życia pod presją otoczenia, według ustalonego wzoru, ogólnie przyjętych norm zachowań, ...

Ważna książka na temat tolerancji.
Dorota Kotas opisuje własne doświadczenia, jednak dopiero niedawno zdiagnozowano u niej zespół Aspergera. Mówi również o braku tolerancji wobec osób o odmiennej orientacji niż heteroseksualna czy u osób niewierzących.
Poruszone kwestie dotyczą wychowania i braku zrozumienia, a najbardziej uderza to, że ten największy brak i największe odrzucenie spotyka Dorotę we własnym domu i rodzinie.
Niektóre rozdziały przesiąknięte są dużym smutkiem bądź żalem, ale mimo wszystko książka ma optymistyczny wydźwięk, bynajmniej dla mnie.
Ważne jest żeby rozmawiać i szanować poglądy i wybory innych ludzi, myślę że to najważniejsze przesłanie tej książki.
Z ciekawością sięgnę po inne książki Doroty. Polecam.