O kobietach po niemiecku... Badania literaturoznawcze i laboratorium doktoranckie

W prezentowanych w tomie artykułach mamy do czynienia z wędrówkami po różnych czasach i po różnych utworach z tak zwanej górnej półki, po części przetłumaczonych na język polski. Wiele z tych tekstów dowodzi, że o wyemancypowanych kobietach w kulturze niemieckiej można mówić dużo wcześniej, niż czyni się to zwyczajowo. Przedmiotem badań są tu literackie utwory zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Celowo nie operujemy pojęciem literatury kobiecej, chociażby dlatego, że w badaniach niemieckojęzycznych pożegnano się z tą kategorią na dobre już w latach dziewięćdziesiątych. Po burzliwych debatach stwierdzono bowiem, że poza wątpliwą kwalifikacją nie wnosi ona wiele do literaturoznawstwa. Z artykułów tomu nie wyłania się jednolity wzorzec niemieckiej kobiecości. Takiego bowiem nie ma, i na co wskazują liczne, nie tylko niemieckie, badania nigdy nie było. Celem naszym jest raczej pokazanie różnorodności kobiecych postaci, niejednolitości w ich obrazowaniu w niemieckiej literaturze oraz możliwości operowania kategorią gender, która przenika również do badań literackich niezwiązanych bezpośrednio z Women’s czy Gender Studies. Nawet jeśli nie są one zorientowane na metodologiczne innowacje, dalekie są od dotychczasowych tradycjonalistycznych opisów i prezentacji literatury niemieckiej w Polsce. Ze wstępu Bożeny Chołuj