Instytut Pracy i Spraw Socjalnych jest główną placówką naukowo-badawczą w Polsce, podejmującą problemy pracy i polityki społecznej w sposób interdyscyplinarny. Dzięki swoim pracom wnosi on wkład w rozwój nauk o pracy i polityce społecznej.Kierunki prac badawczych są dostosowane do bieżących potrzeb polityki społeczno-gospodarczej kraju. Badania IPiSS są w wielu dziedzinach prekursorskie. Wymienić można: analizy rynku pracy i efektywności instrumentów polityki społecznej i polityki rynku pracy, prognozę podaży i popytu na pracę w Polsce do 2010 roku, badania problemów edukacji zawodowej w kontekście potrzeb rynku pracy, badania procesów migracyjnych, zatrudnienia cudzoziemców, społecznego ustroju pracy, systemów motywacyjnych, ubóstwa i metod przeciwdziałania biedzie, uwarunkowań sytuacji i funkcjonowania rodzin, skutków integracji Polski z Unią Europejską w sferze rynku pracy i polityki społecznej, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.Instytut prowadzi współpracę międzynarodową z wieloma renomowanymi instytucjami naukowymi w Niemczech, Włoszech, Francji, Japonii, Litwie i in.Placówka prowadzi działalność szkoleniową, obejmującą różne formy: program doktorancki z ekonomii pracy (Instytut ma uprawnienia do nadawania stopnia doktora nauk ekonomicznych), szkolenia i kursy o różnej tematyce (z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, migracji zarobkowej, zarządzania zasobami pracy).