Pandemia. Nauka. Sztuka. Geopolityka

Inspiracją do powstania publikacji jest projekt artystyczny Aleksandry Ska Pandemia zaprezentowany po raz pierwszy w Galerii Piekary w Poznaniu w 2015 roku, a następnie na Kochi-Muziris Biennale 2016: Forming the Pupil of an Eye w Kochi w Indiach. Składa się on z dwunastu plansz z infografikami, dwunastu plastikowych tabliczek oraz specjalne zaprojektowanego wiatraka. Istotny wkład merytoryczny wnieśli w ten projekt wirusolodzy, ale nie jest to jeden z przykładów nurtu „art & science”, gdyż kluczową rolę odgrywa w nim metodologia badania artystycznego, a nie naukowego. Jest to wyobraźniowy i percepcyjny eksperyment przybierający postać fikcyjnego dyskursu naukowego obejmujący niezwykle szeroki zakres dyscyplin, od epidemiologii, przez gospodarkę odpadami w kontekście politycznym, po estetykę wizualizacji naukowych.

Książka stanowi z jednej strony aktualizację i rozwinięcie zawartego w projekcie Aleksandry Ska potencjału, a z drugiej strony jego kontekstualizację w myśli teoretycznej. Jest podzielona na trzy części: I. Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje pandemii, II. Pandemia Aleksandry Ska, III. Pandemia w polu sztuki i nauki. Kluczową kwestią dla tekstów prezentowanych w pierwszej części jest relacja chorób zakaźnych o epidemicznym i pandemicznym potencjale do władzy, a ściślej do sposobów organizacji i sprawowania władzy nad życiem. Druga część książki, Pandemia Aleksandry Ska, stanowi analizę projektu przedstawioną w formie wizualnego eseju. Prezentacja ta uwypukla teoretyczny i krytyczny potencjał zamknięty w zespole artefaktów. W części trzeciej Pandemia w polu sztuki i nauki główną kwestią jest wiedza, którą można rozumieć jako rewers omawianej w części pierwszej kwestii władzy.

Pandemia ze względu na swoją powszechność i możliwość objęcia swoim oddziaływaniem całego globu, jawi się jako potencjalnie rewolucyjne zjawisko, zdolne do przenicowania istniejących dystynkcji społecznych, struktur politycznych i porządków ekonomicznych. Prowokuje badania naukowe, refleksję krytyczną oraz popkulturową fantazję. Jest najbardziej interesująca jako zjawisko na pograniczu nauki i fantazji. Ten rewolucyjny potencjał zamknięty został również w projekcie Aleksandry Ska, a niniejsza publikacja próbuje go otworzyć.