Szczuropolacy

Słynna powieść Edwarda Redlińskiego, która doczekała się dwóch głośnych adaptacji: filmowej – „Szczęśliwego Nowego Jorku” oraz teatralnej – „Cud na Greenpoincie”.

„Szczuropolacy” (książka wydawana niegdyś także pod tytułem „Szczurojorczycy”) to pełna gorzkich refleksji groteskowa opowieść z życia ubogich polskich emigrantów zarobkowych w USA, którzy, wyjeżdżając z Polski, byli niegdyś pełni wiary w poprawę własnego życia, na miejscu zaś musieli stawić czoła nędzy dnia codziennego szokująco odmiennej od „amerykańskiego snu”. Skazani na życie w ciasnych, wynajmowanych mieszkaniach (szczurzych norach), nie znający języka, ani miejscowych zwyczajów, oderwani od rodziny i tradycji, pracując od świtu do nocy za marny grosz, byli bez szans na awans społeczny i sukces zawodowy.

Redlińskiemu w mistrzowsko lapidarnej narracji udaje się – poprzez krytykę amerykańskiego kultu pieniądza oraz kultywowanego tamże modelu sukcesu („od pucybuta do milionera”) – pokazać w krzywym zwierciadle polskie przywary i grzechy narodowe: chciwość, małostkowość, kłótliwość, skłonność do anarchii.

Ekranizacja „Szczuropolaków” w reżyserii Janusza Zaorskiego (pt. „Szczęśliwego Nowego Jorku”) odniosła duży sukces frekwencyjny, film znalazł również uznanie krytyki (wystąpili m.in.: Cezary Pazura, Bogusław Linda, Janusz Gajos, Katarzyna Figura, Zbigniew Zamachowski i Rafał Olbrychski).