Wielka Rewolucja Francuska

Rewolucja francuska była pierwszą książką Pierre'a Gaxotte'a (1895-1982), wybitnego historyka, członka Akademii Francuskiej. Jej publikacja w roku 1928 wywołała ożywioną dyskusję. Nazywano ją "książką-bombą", "książką-wydarzeniem", "dziełem prawdziwie mistrzowskim". Oceny równie radykalne formułowali przeciwnicy Gaxotte'a. Można powiedzieć, iż żaden z ówczesnych historyków francuskich nie potrafił wobec dzieła Gaxotte'a zachować charakterystycznej dla kręgów akademickich wstrzemięźliwości. Co zadecydowało o niespotykanej popularności pracy Gaxotte'a? Wbrew obowiązującym kanonom Gaxotte zaatakował rewolucję. Z pasją odmalował małostkowość i głupotę jej przywódców, ukazał destrukcyjny wpływ, który rewolucja wywarła na wszystkie sfery życia społecznego, w efekcie krępując - a nie rozszerzając - wolność jednostki. Dodajmy do tego czysto literackie walory książki: przejrzystość, z jaką Gaxotte przedstawił skomplikowany łańcuch przyczyn i skutków, plastyczność opisu dramatycznych wydarzeń, pełen emocji ton, który pozwala nie tylko zrozumieć, ale również poczuć siłę argumentów głównych bohaterów wielkiego przewrotu.