Wrzos

Czas kawalerskiej wolności i swawoli dla Andrzeja Sanickiego właśnie dobiegł końca. Dopadły go obowiązki wobec rodziny, a kandydatkę na panię Sanicką wybrał sam ojciec pana młodego. Niekoniecznie szczęśliwą wybranką jest Kazia Szpanowska, całkiem ładna panna z folwarku, czytaj: ze wsi. Dlaczego korzystna propozycja matrymonialna nie uszczęśliwiła Kazi? Po pierwsze, dziewczyna będzie musiała wyprowadzić się do miasta, co dla niej jest prawdziwą tragedią (łączę się w bólu). Po drugie, Kazia kocha innego, ale chłop gdzieś zaginął bez wieści, a że jako panna na wydaniu nie ma aż tak wiele do powiedzenia, to ją wydali za Sanickiego. Zresztą młody Sanicki również jest zakochany w kim innym, tak do kompletu tej tragedii. Czy ich małżeństwo z rozsądku ma jakieś szanse?

Andrzeju, jesteś pan łachudra. A Kazia, cóż, polubiłam dziewczynę, pewnie dlatego, że jestem do niej podobna. Też pochodzę ze wsi i wysoko cenię pracę. Tylko odrobinę mi zgrzytała ta jej poddańcza postawa wobec Andrzeja, tego łachudry. I zakończenie... Kazia, Kazia, trzeba było walczyć o siebie!

Pomimo, iż Rodziwiczówna uchodzi za autorkę romansów i obyczajówek, to w jej książkach zawsze widoczne są problemy społeczne ówczesnych czasów. Doskonale opisana obłuda i płytkość klasy wyższej społeczeństwa XIXego wieku. Koniec mnie zaskoczył, bo spodziewałam się happy endu. Zdecydowanie powieść godna polecenia.

Maria Rodziewczówna to bez wątpienia jedna z najwspanialszych kobiet Rzeczypospolitej, uczyła jak nie dać się wrogom, jak scalać wspólnotę, jak bronić ziemi, ojczystej mowy i miłości do ojczyzny. Dziś już nieco zapomniana, była w swoim czasie autorką wywołującą sprzeczne reakcje, z jednej strony uwielbiana, z drugiej zaś odsądzana od czci i wiary. Uważana za autorkę romansów dla pensjonarek, napisała ponad 30 powieści, w których ze znawstwem opisywała życie prostych ludzi i ziemian. Krytyka nazywała ją "żubrem w spódnicy”, choć właśnie taką osobą była. Krytycy zarzucali jej także wtórność i powtarzanie rozwiązań fabularnych wcześniejszych pisarzy pozytywistycznych. Autorka zmarła na zapalenie płuc 6 listopada 1944. Jej najsłynniejsze powieści to: Dewajtis, Lato leśnych ludzi, Między ustami a brzegiem pucharu, Straszny Dziadunio oraz Wrzos.

Nie lubię książek o miłości, bo ich fabułę dałoby się streścić w trzech zdaniach. Niemniej, jest coś takiego w powieściach Rodziewiczówny, że daję się im porwać od pierwszej strony i nie wypuszczam ich aż do ostatniej. Być może dlatego, że nazwanie Wrzosu po prostu romansem nie oddaje nawet połowy ducha tej książki. Bo wrzos to kwiat, który tak łatwo zdeptać, to kwiat z kartek papieru barwny i wzruszający. Wrzos to miłość, tak różnorodna.. to miłość do ziemi, do ludzi i do natury... i do tej jedynej. Pełna niegasnącej pasji, którą się odczuwa w trakcie czytania. Cudowna, choć zdaje się być banalna, a jednak nie sposób się od n...