Fakty muszą zatańczyć recenzja

,,Fakty muszą zatańczyć" Mariusza Szczygła to podręcznik reportażu, skąd wobec tego tak metaforyczny, przynależny poezji, tytuł? Ano stąd, że Autor jest bardzo dobrym pisarzem, a reportaż to po prostu gatunek, w którym należy wystrzegać się ozdobników, ale... czasem można. Kiedy? Można się w tym wszystkim pogubić, chyba że przeczyta się książkę pana Szczygła. Drobiazgowo analizuje konkretne reportaże, ich język, okoliczności powstania. Jasno wykłada, gdzie przebiegają granice między fikcją a prawdą, a linia jest naprawdę cienka... Mariusz Szczygieł tłumaczy na wstępie, że nie lubi uczyć studentów, dlatego napisał ten de facto podręcznik. Moim zdaniem to lektura obowiązkowa dla wszystkich, których interesuje dziennikarstwo.
Autor przytacza różne definicje słowa ,,reportaż", np. ,,reportaż (...) to historia, która wydarzyła się naprawdę i powinna dawać do myślenia" to nie sama informacja, to ,,narracja". A żeby ona zaistniała ,,fakty muszą zatańczyć", czyli muszą ,,zostać wprawione w ruch", czyli zinterpretowane, poddane interpretacji.
Mariusz Szczygieł akcentuje, że ważne w reportażu jest słowo-świadek, szczegół-metafora, szczegół-emocja, szczegół-synteza, szczegół-bohater reportażu. Książka jest bardzo erudycyjna, Mariusz Szczygieł przytacza masę interesujących historii, szczególnie zaintrygowały mnie teorie dotyczące fałszywych wspomnień i tej kwestii w reportażach. Bardzo spodobała mi się metafora, że pisarz fikcji patrzy na zamknięte okno z zewnątrz i próbuje sobie wyobrazić co jest w środku, a pisarz faktu wygląda z pokoju na zewnątrz przez otwarte okno.
Autor szczegółowo analizuje pisarstwo i osobowość Trumana Capote`a – autora najsłynniejszej powieści non fiction ,,Z zimną krwią" oraz pierwszą amerykańską powieść non-fiction – ,,Hiroszima" Johna Herseya z 1946 roku. Zaintrygowała mnie także historia pani Janiny Turek, która swoimi zapiskami zapełniła 700 zeszytów. Bardzo zainteresował mnie również rozdział dotyczący pamięci świadków. Mariusz Szczygieł przytacza rozmaite historie, omawia zjawisko fałszywych wspomnień. Fascynujące. W tym kontekście pojawia się też obszerny komentarz do ,,Cesarza" Kapuścińskiego. Nie wiedziałam, że kwestia fikcji i faktów w odniesieniu do Kapuścińskiego jest tak poważna.
Z utworu pana Szczygła wypisałam sobie tytuły 15 książek, które koniecznie trzeba przeczytać.