Biała elegia recenzja

Han Kang to autorka kolorów. Po "Wegetariance", która tak bardzo kojarzyła się z kolorem zielonym (i to wcale nie ze względu na zieloną okładkę polskiego wydania), przyszła pora na książkę o bieli. Biel ma tutaj wymiar zarówno dosłowny, jak i symboliczny. Bohaterkę otacza świat fizyczny, w którym ona sama dostrzega wiele białych przedmiotów. Jest zima, z nieba sypią sie białe kryształki, gdzieś przemyka biały motyl. I w tych okolicznościach zaczyna nagle wspominać zmarłą z rodziny.

Jest to książka o kobiecie, którą wspomnienie o nigdy niepoznanej, bo zmarłej kilka godzin po narodzinach, starszej siostrze, dosięga niespodziewanie w zupełnie obcym dla niej kulturowo i światopoglądowo mieście - w Warszawie. Bohaterka otrzymuje stypendium i przyjeżdża do stolicy wraz synem. Rozpoczyna proces powolnej aklimatyzacji do obcej kultury. Spaceruje, zwiedza, próbuje poczuć miasto. A jednocześnie mierzy się z uporczywym, powracającym wspomnieniem o siostrze.

Żałoba jest tutaj przyobleczona bynajmniej nie w czerń, a bohaterka wcale nie chce pożegnać zmarłej siostry, lecz "zrekonstruować" ją tak, jak niegdyś z gruzów odbudowano stolicę po klęsce powstania z 1944r. Paradoksalnie jednak nie tchnie ta książka nadzieją. Zimno i osamotnienie towarzyszą bohaterce nonstop, a szarość i surowość miasta wzmagają tylko poczucie wyobcowania. Reminiscencje zdają się być zatem dramatycznym głosem, jeśli nie krzykiem, rozpaczy po nieprzepracowanej stracie.

Subtelna to powieść. Poetycka, minimalistyczna, symboliczna. Wyrażająca nieukojony ból, tęsknotę i smutek za kimś, kogo nie ma, mimo że przecież fizycznie nigdy go nie było. W tym kontekście jest ta mikropowieść wyrazem pewnej transgresji, rozciągnięciem żałoby na osobę znaną tylko z opowieści. Zaskakuje bliskość i czułość, z jaką bohaterka wyraża się o niepoznanej siostrze. Smutek, jaki ją wypełnia i radość, gdy próbuje sama siebie przekonać, że jest ona gdzieś blisko. Bohaterka chwyta się jak tonący brzytwy opowieści mężczyzny, który twierdzi, że słyszy swojego zmarłego brata.