Młokos recenzja

Od czasów „Zbrodni i kary”, poznanej w liceum, życie i twórczość Fiodora Dostojewskiego niezmiennie mnie fascynowały. Tym niemniej przyznać muszę, że o „Młokosie” usłyszałam dość niedawno. To przedostatnia z wielkich powieści, które wybitny pisarz stworzył w swoim życiu.

Dostojewski uważany jest za mistrza prozy psychologicznej, w której bardzo często korzystał z motywu walki dobra ze złem. Nie inaczej jest w przypadku „Młokosa”, którego tytułowym bohaterem jest dziewiętnastoletni Arkadiusz Makarewicz Dołgoruki, stojący u progu dorosłości, owładnięty ideą systematycznego i nieustannego dążenia do celów. Chłopaka cechuje jednak również porywczość oraz brak charakteru, dlatego wiele z jego planów nie dochodzi do skutku. W dodatku bohater naznaczony jest swoim nieślubnym urodzeniem – nosi nazwisko przybranego ojca, a z prawdziwym nie miał kontaktu, choć to on właśnie dbał o jego wykształcenie. Teraz, jako dziewiętnastolatek, ma szansę spędzić z nim więcej czasu, zmierzyć się z obrazem ojca, jaki powstał w jego głowie, ocenić jego postępowanie.

„Młokos” nie jest powieścią łatwą i sięgając po niego trzeba się liczyć z tym, że wymaga skupienia. Narracja prowadzona jest w pierwszej osobie, dlatego poznajemy perspektywę tylko głównego bohatera, wraz z targającymi nim emocjami i jego obserwacjami i reakcjami. Trzeba się przygotować na dialogi, podczas których znaczną rolę odgrywają drobne gesty, mrugnięcia powiek, czy pojawiająca się bladość twarzy, co przywodzi na myśl środki wyrazu stosowane w klasycznej prozie angielskiej. Z drugiej strony dostajemy rozbudowane monologi, w których bohaterowie wykładają swoje przemyślenia, filozoficzne idee, rozkładają na czynniki pierwsze otaczającą rzeczywistość społeczną.

Do tego dochodzi mnogość bohaterów i wątków pobocznych, z których każdy jest istotny z punktu widzenia głównego bohatera. Uwagę zwracają postacie kobiece, jak zawsze u Dostojewskiego znaczące i silne, a jednak drugoplanowe. Stosunek autora do płci pięknej jest skądinąd ciekawym aspektem, zarówno w jego twórczości, jak i w prawdziwym życiu. To mężczyźni wiodą prym, to ich rozterki i stosunki stanowią oś wydarzeń. Arkadiusz zresztą otwarcie mówi, że nienawidzi kobiet.

Bohaterowie „Młokosa” i relacje między nimi są skomplikowane i niejednoznaczne. Rozbudowane zdania, zawikłane myśli i emocje sprawiają, że czerpałam przyjemność z lektury tylko wtedy, gdy nic mnie nie rozpraszało. Dostojewski jest pisarzem dla wytrwałego i cierpliwego czytelnika, któremu niestraszne zawikłane myśli, dwoiste osobowości, mieszanie dobra ze złem. Niemniej nie można mu odmówić mistrzostwa w budowaniu bohaterów stojących na rozdrożu, ideowców zderzających się z rzeczywistością. Warto o tym pamiętać, decydując się na poświęcenie mu czasu.

Książkę otrzymałam z Klubu Recenzenta w serwisie nakanapie.pl.