Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku recenzja

Dyktatura rynku

Autor: @almos ·2 minuty
2020-07-02
3 komentarze
10 Polubień
Autor analizuje stosunkowo nowy fenomen urynkowienia różnych aspektów życia. Ostatnio bowiem wszędzie tam gdzie można, wprowadza się cenę, popyt i podaż; ekonomiści zacierają ręce, bo według nich mamy wtedy efektywny rozdział dóbr. Niemniej tryumfalizm rynkowy, oparty na ideologii neoliberalnej doznał silnego uszczerbku w czasie kryzysu 2008. Drugi cios nastąpił obecnie, w czasie pandemii, niemniej myślę, że ideologia urynkowienia wciąż ma się dobrze.

Analiza autora dotyczy raczej etycznych konsekwencja urynkowienia. Podkreśla on negatywne implikacje wprowadzenia rynku w różnych dziedzinach życia; pierwsza to wzrost nierówności: w społeczeństwie w którym wszystko jest na sprzedaż. Po drugie rynek wypiera wartości nierynkowe, co dzieje się ze szkodą dla różnych aspektów życia społecznego. Po trzecie wprowadzenie rynku nie jest obojętne moralnie: zmienia się nasz stosunek do rzeczy i ludzi.

Książka zawiera masę przykładów amerykańskich, ale przydatnych i dla nas. Przykład polski który mi przychodzi na myśl to częściowe urynkowienie usług medycznych: rano lekarz cię przyjmuje w przychodni publicznej i zachwala kurację po południu w przychodni prywatnej. Powszechna praktyka, której chyba każdy doświadczył. A prowadzi rzeczywiście do wzrostu nierówności i do niszczenia pewnych wartości, ale zauważmy, że wszyscy tak do tego stanu rzeczy przywykli, że już się o tym nie dyskutuje.

Autor podaje masę przykładów różnych dziedzin życia gdzie wprowadza się rynek, lub postuluje się go wprowadzić, niektóre z nich są wprost niesamowite: polisy ubezpieczeniowe na życie (osoba A. może kupić polisę dla osoby B. i gdy B. umrze, zgarnąć gotówkę), donoszenie ciąży przez indyjską matkę zastępczą (kosztuje ok. 6 tys. dolarów), wynajęcie przestrzeni reklamowej na własnym czole lub innej części ciała (to już robią bokserzy, ale w niektórych krajach mogą tak zarabiać na życie zwykli ludzie), rynek dzieci przeznaczonych do adopcji (to tylko propozycja, ale kto wie...), wprowadzenie rynku na ludzkie nerki (także propozycja...) płacenie dzieciom w szkole za czytanie książek, i tak dalej i tym podobne. Sandel wspaniale pokazuje negatywne konsekwencje owych koncepcji; w wielkim skrócie prowadzą do erozji moralności i niszczenia więzi społecznych.

Przedstawiłem tylko ułamek zagadnień przedstawionych w tej świetnej książce, doskonałej podstawy do dyskusji na tematy społeczne i ekonomiczne. Charakterystyczne, że w naszym kraju przeszła ona praktycznie niezauważona. Uważam że książkę tą winni przeczytać przede wszystkim ekonomiści, choćby po to aby zapoznać się z argumentami filozoficznymi czy etycznymi związanymi ze zjawiskami ekonomicznymi. Ale tak naprawdę jest to rzecz dla każdego.

Książka została wydana w 2012 roku, ale jest wciąż niepokojąco aktualna. Poza tym jest znakomicie napisana, jasno i przejrzyście, czyta się świetnie. Z tym, że jej prostota jest trochę zwodnicza, bo rzecz jest dosyć trudna, wymaga uważnego, wielokrotnego czytania, i przemyślenia argumentów autora (nie ze wszystkimi się zgadzam). Polecam.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2014-01-25
× 10 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku
2 wydania
Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku
Michael Sandel
9/10
Seria: Refleksje

Czy płacić dzieciom za czytanie książek albo za dobre stopnie? Ile jest warte zanieczyszczone środowisko? Czy etyczne jest wynagradzanie ludzi za testowanie nowych niebezpiecznych leków, albo za oddaw...

Komentarze
@Anna_Natanna
@Anna_Natanna · prawie 5 lat temu
Wszystko dzisiaj może być na sprzedaż...
× 2
@OutLet
@OutLet · prawie 5 lat temu
Nie wiem, czy to do końca dobry przykład, ale przypomniała mi się nieprzyjemna sytuacja sprzed kilku lat, gdy uczestniczyłam w zebraniu na temat połączenia dwóch szkół (w jednej z nich pracowałam) w jedną placówkę, co wiązało się oczywiście m.in. z redukcją etatów. Dyskusja była zażarta, nikt poza organem prowadzącym nie chciał tego połączenia. Pani specjalistka zaproszona właśnie przez organ prowadzący wstała w pewnym momencie i oznajmiła z dumą: "Proszę państwa, ja doprowadziłam już do likwidacji kilkunastu szkół!".
Rynek. W zderzeniu z nim nierynkowe wartości przegrywają.

× 1
@Renax
@Renax · prawie 5 lat temu
Tak, a po likwidacji szkoły gminnej tworzyło się i tworzy na wsi stowarzyszenia. I polega to na tym, że szkoła nadal jest finansowana z budżetu, że nauczyciele i program podlegają nadal pod kuratorium i obowiązuje program, wymogi itd, ale nauczyciele już nie mają ochrony karty nauczyciela, a szkoła jest wypłacalna z mniejszą ilością uczniów, bo nauczycielowi śrubuje się wymagania, a tnie pensję 3 razy. A tzw. minimalna? Jak ominąć? A to dyrektor ustala ilość godzin na pensum według swojego widzimisię.
× 2
@OutLet
@OutLet · prawie 5 lat temu
@Renax, zgadza się. Mamy w okolicy taką szkołę.
@jatymyoni
@jatymyoni · prawie 5 lat temu
Ja bym podała jako przykład, urynkowienie dóbr kultury, które powinny przynosić zysk. W ten sposób stają się towarem ekskluzywnym.
× 1
Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku
2 wydania
Czego nie można kupić za pieniądze. Moralne granice rynku
Michael Sandel
9/10
Seria: Refleksje
Czy płacić dzieciom za czytanie książek albo za dobre stopnie? Ile jest warte zanieczyszczone środowisko? Czy etyczne jest wynagradzanie ludzi za testowanie nowych niebezpiecznych leków, albo za oddaw...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @almos

Korporacja kościół
Władza absolutna

Książka napisana przez byłego katolika, byłego księdza, byłego zakonnika, byłego prawnika kościelnego (sam tak siebie określa). Sądząc po tytule, spodziewałem się pozycj...

Recenzja książki Korporacja kościół
Wnyki
Zagadka znikniętego księdza

Jakiś czas temu przeczytałem 'Bielma', książkę z policjantem (i niedoszłym księdzem) Kosmą Ejcherstem w roli głównej; bardzo mi się spodobała. Wróciłem więc do Kosmy; w ...

Recenzja książki Wnyki

Nowe recenzje

Austerlitz
Cisza, która mówi wszystko.
@marcin.gamer67:

Sebald oprowadza nas po zakamarkach pamięci, historii i tożsamości. „Austerlitz” to nie jest zwykła powieść – to medyta...

Recenzja książki Austerlitz
Ostatni z nas. Zrozumieć The Last of Us
Gra o człowieczeństwie
@melkart002:

Książka „Ostatni z nas. Zrozumieć The Last of Us” to opowieść o tym, w jaki sposób tworzy się gry, ale nie zwykłe strze...

Recenzja książki Ostatni z nas. Zrozumieć The Last of Us
Bez miłości
𝗪 𝗰𝗶𝗲𝗻𝗶𝘂 𝗵𝗶𝘀𝘁𝗼𝗿𝗶𝗶, 𝘄 ś𝘄𝗶𝗲𝘁𝗹𝗲 𝗲𝗺𝗼𝗰𝗷𝗶
@gala26:

Po lekturze drugiej części 𝑃𝑜𝑚𝑖ę𝑑𝑧𝑦 mogę śmiało stwierdzić, że Zofia Mąkosa po raz kolejny oczarowała mnie swoją prozą....

Recenzja książki Bez miłości
© 2007 - 2025 nakanapie.pl