Recenzja książki Gdy kobiety milczały. Sceny z życia George Sand

Po pozycje od Prószyńskiego i S-ka, zwłaszcza popularnonaukowe i biografie, sięgam bez najmniejszego wahania. Nie rozczarowałam się również "Gdy kobiety milczały. Sceny z życia George Sand" Magdaleny Niedźwiedzkiej, aczkolwiek nie jest książka na miarę genialnej "Małej", którą czytałam i o której pisałam niedawno.
Muszę przyznać, że z fabularyzowanymi okruchami życia Georges Sand mam nieco większy kłopot, częściowo wynika on ze specyfiki stylu Magdaleny Niedźwiedzkiej.

Autorka już w tytule zaznaczyła, że w tej książce nie będziemy mieć do czynienia z biografią, z wydarzeniami wyłożonymi chronologicznie i w sposób uporządkowany, tylko ze "scenami z życia", ułamkami zdarzeń, z prawie impresjami. Tak też właśnie George Sand jest przedstawiona - za pomocą obrazów i pewnych tematów, do których autorka wraca i wraca, wciąż na nowo. Narrator wspomina, obraca w głowie fragmenty, obrazy, zdania. Obsesyjnie wraca do pewnych relacji, w które wchodzi, czy których jest bohaterka i nie chodzi zresztą tylko o stosunki męsko-damskie. Wydaje się, że pierwsze relacje, ta z matką i z babką są najważniejsze. Dynamika ich wzajemnych stosunków jest fascynująca i toksyczna zarazem. Najmłodsza z kobiet - George Sand - miota się między niechęcią, a miłością, wstydem i akceptacją.

Narracja wije się między scenami z dzieciństwa, Chopinem, między George Sand - dojrzałą pisarką, a Aurorą - dzieckiem, dziewczyną, kobietą, którą George była, nim pseudonim literacki zdominował jej postać, między kolejnymi kochankami, książkami, kolejnym dramatem. Mężem, dziećmi, cygarami i emocjami. Słowa wylewają się ze stron gwałtownym strumieniem. Jakby próbowały opisać coś, co nie jest opisywalne. Akcja - jeśli możemy ją tak nazwać - nie posuwa się do przodu, a przechodząc od jednej części do kolejnej czytelnik wraca do wydarzenia, które już poznał, o którym czytał wcześniej! Tym razem poznaje je jednak z nieco innej perspektywy, opowiedziane jest ono innymi słowami, akcent się zmienia, kontekst, nasze rozumienie.

Muszę przyznać, że to ciekawy sposób opisu postaci, która jest zdecydowanie niejednoznaczna i którą nam - z racji braku pełnej wiedzy o kontekście i faktach - trudno jest oceniać.

George Sand ma albo czarną legendę albo różową. Jest uważana za potwora lub za dziwkę. Zwłaszcza my, Polacy, wychowani w kulcie Chopina, patrzymy na nią z niechęcią. Magdalena Niedźwiedzka w "Gdy kobiety milczały. Sceny z życia George Sand", próbuje rozprawić się obiema legendami i pokazać, że zdarzenia rzadko są tak jednoznaczne, jak się to wydaje, a oceny - zwłaszcza z perspektywy czasu - nigdy nie są proste.

Czy "Gdy kobiety milczały. Sceny z życia George Sand" Magdaleny Niedźwiedzkiej przybliżą nam George Sand, pokażą prawdę o niej?

Nie. Ale nie dlatego, że książka jest zła, nie. Raczej dlatego, że: