Leśnik recenzja

Akcja powieści rozgrywa się na Polesiu, obejmuje okres Powstania Styczniowego, ale też czasy przed i po jego upadku. Jednak nie walki powstańcze są tematem tej książki, ale dylematy ludzi tam żyjących. Dylematy te nie dotyczyły tylko osób wtedy uczestniczących w tych wydarzeniach, kiedy musieli się opowiedzieć po stronie Cara, czyli zaborcy lub po stronie powstańców i Polski, ale też następnych pokoleń. Przykładem tego jest główny bohater, Kaziuk, Kazimierz Krzysztofowicz, tytułowy Leśnik, człowiek samotny, poszukujący swojej tożsamości. Ojcem Kaziuka jest Piotr - polski szlachcic pracujący dla rządu cara i nieszczęśliwie zakochany w hrabiance Izabeli Rawicz. Piotr brał udział w Powstaniu Styczniowym. Jednak do Kaziuka dochodzą sprzeczne informacje, co do motywacji, jak i samego udziału Piotra w powstaniu. Jego matką jest Cecylia, córka protestanckiego Niemca Eichlera i Martyny - prawosławnej Białorusinki. Całe jego dzieciństwo przebiega w wielokulturowym i wielowyznaniowym tyglu, który jest charakterystyczny dla Polesia. Matka wysłała go do ciotki w Warszawie, z pochodzenia Niemki, ale właściwie kosmopolitka. Ciotka pracuje, jako bona u rosyjskiego kuratora, dzięki temu Kaziuk poznaje funkcjonowanie rosyjskich wyższych sfer. W Warszawie został zapisany do rosyjskiego gimnazjum, gdzie w klasie oprócz niego był tylko jeden nieprawosławny uczeń. Na stancji, gdzie mieszkał, był jedynym chłopcem chodzącym do rosyjskiego gimnazjum i był z tego powodu szykanowany i oskarżony o donoszenie do władz. Kaziuk ucieka w rodzinne strony i zaczyna pracę, jako leśnik. Zagłębia się w dobrze sobie znany świat podolskiej prowincji, wielokulturowej i wielowyznaniowej, mającej cechy szlacheckie i chłopskie, polskie i tutejsze. Pracująć w lesie Kazimierz dokonuje analizy własnych przeżyć, a także pragnie zrozumieć myślenie i postępowanie swojego ojca. Pragnie odnaleźć w tej układance siebie, gdzie przynależy, kim jest?

Książka nie jest prosta w odbiorze. Nie posiada porządku chronologicznego, akcja rozgrywa się w różnych miejscach, ale głównie na Polesiu. Powieść składa się z dynamicznych scen, w których bohaterowie powieści w dialogach mówią o swoim życiu i epoce, w której im przyszło żyć i z krótkich charakterystyk bohaterów. Także Kazimierz stara się dokonać rekonstrukcji ludzkich uczuć i przeżyć z przeszłości, filtrując je przez swoje pojmowanie świata. Autorka dba o wierność języka, jakim posługiwali się bohaterowie powieści. Jednak ze względu na temat, czyli poszukiwanie swojego miejsca na świecie i własnej tożsamości jest to powieść uniwersalna.

Interesujące jest, że Maria Kuncewiczowa napisała swoją powieść na początku lat pięćdziesiątych, na emigracji i w tym samym czasie na emigracji powstała powieść Czesława Miłosza „Dolina Issy”, jakby oboje chcieli się pożegnać ze światem, który przestał istnieć.