Nie ma nic piękniejszego niż prawdziwa przyjaźń. Szczera i oddana przyjaciółka to skarb, który chciałaby mieć każda kobieta. Niektóre przyjaźnie trwają kilkadziesiąt lat, a jeszcze inne istnieją nawet wtedy, gdy jedna ze stron przejdzie już do wieczności. Taka właśnie relacja połączyła dwie XIX-wieczne angielskie pisarki, które oprócz literackiego talentu miały jeszcze serca pełne życzliwości i wzajemnej troski. Te niebywałe uczucia, które narodziły się w korespondencji obu autorek, zaowocowały po latach wspaniałą, pośmiertną biografią Charlotte Brontë spisaną właśnie przez Elizabeth Gaskell.
Pierwsza książka o życiu i twórczości jednej z sióstr Brontë została stworzona na wyraźne życzenie ojca tytułowej bohaterki i po raz pierwszy ukazała się drukiem w 1857 roku. Mimo wielu kontrowersji związanych z pierwszym wydaniem tej pozycji jest ona nadal jednym z najcenniejszych źródeł informacji o życiu i twórczości Charlotte Brontë. Co więcej, biografia ta przyniosła sławę nie tylko sportretowanej na jej kartach bohaterce, ale również samej Elizabeth Gaskell, która po dziś dzień kojarzona jest przede wszystkim z dziełem poświęconym swej przyjaciółce. O nieustannej popularności tej książki świadczy również jej wznowienie, o które pokusiło się Wydawnictwo MG popularyzujące dzieła obu angielskich autorek.
W "Życiu Charlotte Brontë" znajdziemy rozdziały opisujące okolice, w jakiej przyszło żyć potomstwu pastora z Haworth, rozległe charakterystyki mieszkańców tej niewielkiej miejscowości i interesujące wzmianki na temat życia rodziny Brontë. Na całe szczęście znaczna część tej książki została poświęcona osobie tytułowej bohaterki, która na kartach swej biografii jawi nam się jako niebywale utalentowana pisarka, a przy tym nad wyraz skromna i pełna pokory wobec świata kobieta. Co ciekawe, Elizabeth Gaskell przedstawiła kulisy życia i kariery pisarskiej wielkiej Charlotte opierając się nie tylko na własnych wspomnieniach o przyjaciółce i relacjach innych bliskich jej osób, ale również na korespondencji, którą Charlotte Brontë przez kilkanaście lat prowadziła z nauczycielami, przyjaciółkami i wreszcie wydawcami pierwszych jej prób pisarskich. Dzięki temu, podczas lektury książki co i rusz obserwujemy niebywałą wrażliwość i talent literacki naszej bohaterki.
Biografia wybitnej Charlotte niemal od pierwszych stron absorbuje uwagę czytelników. A wszystko przez znakomitą przedmowę pióra Eryka Ostrowskiego, autora książki "Charlotte Brontë i jej siostry śpiące", wybitnego znawcy życiorysu i dzieł tytułowej bohaterki. Kilkanaście stron opinii tego pisarza na temat pozycji autorstwa Elizabeth Gaskell to najlepsza rekomendacja treści zawartych w dwóch obszernych tomach tejże książki. Jeśli dodamy do tego dbałość o chronologię wydarzeń, rzeczowe opisy i względny obiektywizm powieściopisarki (z wyjątkiem fragmentów na temat mieszkańców hrabstwa Yorkshire i wzmianek związanych z osobą pastora Brontë), należałoby uznać, że Życie Charlotte Brontë to jedna z najlepiej dopracowanych XIX-wiecznych książek z tego gatunku. I choć autorka przemilczała w biografii wiele zdarzeń, które mogłyby odcisnąć piętno na wizerunku przyjaciółki, to trudno nie docenić jej umiejętności pisarskich i wprawnego pióra, które nawet w porównaniu z talentem wielkiej Charlotte plasuje się na wyjątkowo wysokiej pozycji.
Jestem pewna, że po pierwszą biografię Charlotte Brontë sięgną (o ile jeszcze tego nie zrobili) najwięksi miłośnicy talentu autorki "Jane Eyre" oraz wszyscy zainteresowani życiem prywatnym jednej z najpopularniejszych pisarek XIX-wiecznej Anglii. Książka Elizabeth Gaskell to także nie lada gratka dla pasjonatów tego gatunku literackiego, którzy dzięki jej lekturze będą mieli okazję porównać zmiany, jakie zaszły w biografistyce między XIX a XXI wiekiem.