Wichrowe wzgórza recenzja

Od dawna mi już rekomendowano książkę Brontë, wreszcie sięgnąłem po nią w formie audiobooka we wspaniałej interpretacji nieodżałowanego Zbigniewa Zapasiewicza. Od razu przychodzi na myśl porównanie z powieściami Jane Austen pisanymi w tej samej epoce. Trudno o większy kontrast. Po pierwsze pisze Brontë o szalonej miłości, o wielkiej nienawiści przenoszonej z pokolenia na pokolenie. To nagromadzenie zła w książce jest wręcz niebywałe, ociera się czasami o groteskę, jakby autorka rozmyślnie chciała nam przedstawić swoich bohaterów w jak najbardziej negatywnym świetle. Mówi na przykład mąż o żonie: „Udręka, jaką jest dla mnie jej obecność, jest większa od przyjemności znęcania, się nad nią!”

Po drugie bohaterowie książki zachowują się, jakby nie byli Anglikami, bo namiętności, zwykle destrukcyjne, aż w nich kipią i wylewają się na zewnątrz, są gwałtowni w czynach i języku, nie szczędzą sobie razów fizycznych i moralnych. Jakże to różne od tradycyjnego obrazu opanowanego, wycofanego wyspiarza, który okazywanie swoich emocji uważa za wyraz złego smaku! Poza tym główną protagonistką w całej historii jest służąca, zaś u Austen, służba nie istnieje, to automaty ułatwiające życie głównym bohaterom.

W ogóle to w książce Brontë jest wiele niezwykłych rzeczy: dwa skazane na siebie dwory, mizantropia bohaterów, którzy skazani są na współżycie ze sobą, w obrębie tych dwóch dworów właśnie, jakby cały zewnętrzny świat nie istniał. No i główni bohaterowie, typy wręcz karykaturalnie złe, nikczemne, mściwe, wyróżnia się tu Heathcliff, który jest jakimś diabłem w ludzkiej skórze. To raczej postacie z Dostojewskiego niż z literatury angielskiej.

Z drugiej strony opis miłości Kate i Heathcliffa jest jednym z najbardziej przejmujących (jakoś nie mogę napisać: jednym z najpiękniejszych) w światowej literaturze. To tak silna namiętność, że niezrealizowana niszczy im życie do cna.

Trzeba przyznać, że rzecz cała napisana jest brawurowo, kipi emocjami i dynamiką, wciąż czyta/słucha się tego z przejęciem. A przy "Wichrowych Wzgórzach' powieści Austen wypadają jak historyjki dla pensjonarek.

Znakomita literatura.