Recenzja książki Momo

Wiele książek dla dzieci to pozycje ponadczasowe, znane mniej lub bardziej. "Momo" to klasyk niemieckiej literatury dziecięcej, napisany przez Michaela Endego, twórcę kultowej "Niekończącej się opowieści". "Momo" nie zdobyła może takiej popularności jak jej młodsza o sześć lat siostra, niemniej jednak nie sposób napisać, że jest to pozycja zupełnie nieznana. A już z całą pewnością trzeba oddać jej sprawiedliwość jako dziełu uniwersalnemu, opowiadającemu o niestarzejących się wartościach.

Tytułowa Momo to dziewczynka, sierota, o której pochodzeniu nie wiemy tak naprawdę nic. Nie wiemy ani skąd pochodzi, ani nie znamy jej nazwiska. Dowiadujemy się jedynie, że uciekła prawdopodobnie z domu dziecka i obecnie mieszka w ruinach starego amfiteatru, gdzie, dzięki uprzejmości innych ludzi, urządzono jej małe, przytulne mieszkanie. Momo wyróżnia się na tle innych pojawiających się w powieści postaci nie tylko dojrzałym jak na dziecko zachowaniem, ale też umiejętnością wysłuchiwania innych ludzi. Zawsze ma dla wszystkich czas, bez względu na płeć czy wiek. Aż pewnego dnia w tę sielankową rzeczywistość wkraczają szarży panowie, zakamuflowani złodzieje czasu.

Udało się Michaelowi Endemu wyprzedzić tą powieścią swoje czasy o dobrych kilka dekad. Napisana w 1973r. pozostaje tak bardzo aktualna dzisiaj, w czasach, o których Szymborska tak trafnie pisała, że "żyjemy szybciej, ale mniej dokładnie". Ende napisał w "Momo" o wszystkich bolączkach teraźniejszości. Tej naszej teraźniejszości. O tym, że w pogoni za różnymi sprawami nie mamy czasu na nic. Że rekompensujemy ten brak czasu gadżetami. Że zaniedbujemy relacje z najbliższymi. Że kompletnie nie umiemy już otworzyć się na drugiego człowieka, że nie umiemy słuchać, wiecznie pogrążeni w świecie własnych spraw. Że organizujemy dzieciom różne atrakcyjne zajęcia pozaszkolne, zamiast pozwolić im po prostu się bawić. Że w ogóle robimy wszystko, by pozbyć się dzieci z domu i mieć święty spokój. Chociaż na poziomie fabularnym jest to książka dla dzieci, to na poziomie metaforycznym niejeden dorosły odkryje piękną, wykraczającą poza granice czasu opowieść o życiu dla innych. My naprawdę wiele nie potrzebujemy, żeby wypełnić tę naszą rzeczywistość treścią i sensem.