Behawiorysta recenzja

Ta powieść jest pęknięta. Jest bardzo udana jako taka, jednocześnie nieudana we wszystkich możliwych szczegółach. Jest bardzo dobra co do zasady, a jednocześnie zła wszędzie tam, gdzie jest choćby trochę miejsca na wyjątek.

Udała się lepiej niż bardzo dobrze sama historia. Wciąga, naprawdę wciąga. Naprawdę jesteśmy ciekawi rozwoju wypadków, naprawdę jesteśmy zaskakiwani, naprawdę czytając to mamy wrażenie, że obcujemy z czymś niezwykle dobrym. Pewnie nawet długo po wszystkim pamięta się tę historię. No, przynajmniej jakieś jej elementy, jakieś założenia, które Najpłodniejszy miał podczas pisania tej książki.

Ale:
- język, styl w jakim to jest napisane, jest co najwyżej poprawny, nie zachęca do lektury, miejscami wręcz męczy. Trochę to dziwne u lubiącego przecież szarżować Mroza, potencjalnie można by nawet uznać to za sui generis zaletę "Behawiorysty" ("O, patrzcie, tu Remek nie szarżuje, to powieść jest inna"), ale jakoś to w ten sposób nie działa. Autor unika tu fajerwerków i to niby jest plusem, ale można pisać sprawnie i równo. W tej powieści tego nie znajdziemy.
- postacie są płaskie. W istocie: napisane kilkoma słowami. W szczególności dramatycznie brakuje jakichś ciekawych osób w tle akcji. To się przecież często udawało u Najpłodniejszego (pamiętacie kanibala z Czarnego Łabędzia?), to mamy pustynię i posuchę. Co więcej sam antagonista nie pozostaje specjalnie w pamięci, ewidentnie wbrew zamierzeniom autora.
- zakończenie, rozwiązanie zagadki - katastrofalnie słabe w każdym wymiarze. Porażająco słabe wręcz. Dlaczego to tak musiało być, dlaczego zachował się tak głupio? Cóż...
- Niezgodność z polskim prawem. Ewidentna, u nas istnieje coś takiego jak niekontratypowy stan wyższej konieczności, w tej książce nie istnieje. Autor jest przecież prawnikiem, i co, poświęcił tak ważną sprawę?
- miejsc akcji nie czuje się w ogóle. Opole, rodzinne miasto autora w końcu, nie istnieje jako bohater opowieści, nie czujemy budynków, ulic, niczego.

Ale mimo to polecam. Dla tej głównej "udalności" rzeczonej powieści.