Recenzja książki Doktor Anna

O ile bohater pierwszej powieści Ałbeny Grabowskiej, Bogumił Korzyński, jest fikcyjny, o tyle doktor Anna Tomaszewicz- Dobrska jest postacią autentyczną.

Sama autorka ma wykształcenie medyczne, praktykowała jako neurolog i dlatego jest tak wiarygodna w tym, co opisuje. Interesowała się historią medycyny i zgłębiała jej istotę. Podeszła do tematu merytorycznie i, jak sama napisała, z zamysłem napisania cyklu powieści z elementami historii medycyny. Zajęła się stroną obyczajową, tradycjami religijnymi, które zakazywały np. znieczulania czy cesarskiego cięcia, które długo było nielegalne. Już doktor Korzyński, bohater pierwszego tomu, próbował walczyć , aby tak wiele kobiet nie umierało z powodu gorączki popołogowej. Wygląda na to , że udało się to dopiero doktor Annie Tomaszewicz – Dobrskiej. Nie była arystokratką, ale zachowała nazwisko panieńskie, ponieważ pod tym nazwiskiem publikowała pierwsze wyniki badań przeprowadzane jeszcze w Zurichu, gdzie uzyskała dyplom lekarza.

Opowieść przedstawia początki kształcenia kobiet – lekarzy, nazywanych również medycynierkami. Ostracyzm panujący wśród mężczyzn i wręcz niemożliwe do uwierzenia argumenty typu: za słaba, za głupia, musi walczyć z przypadłościami niewieścimi, rodzić dzieci albo „panna Tomaszewicz jest jak biblijna Ewa, która niesie zatrute jabłko do ustalonego porządkiem świata medycznego mężczyzn”, dają obraz zamkniętego świata medyków – mężczyzn.

Paradoksalnie okazało się , że w wielu przypadkach kobiety okazywały się silniejsze od mężczyzn, mądrzejsze i bardziej cierpliwe. Pisały rozprawy naukowe, robiły badania. Bohaterce również marzyła się praca naukowa nad mózgiem człowieka, ale poświęciła się położnictwu i przy zastosowaniu zdobytej wiedzy i nieustannym kształceniu się, czytaniu zagranicznych pism i korespondencji z naukowcami, udało się jej zmniejszyć ilość śmierci kobiet po porodzie z 1na 10 do 1 na 100. Ta pionierka położnictwa wypuściła w świat 330 dyplomowanych położnych i dwudziestu lekarzy położników. To twarde dane.

Ałbena Grabowska zastosowała ciekawy układ powieści. Rozdziały przeplatane są historiami postaci związanych z medycyną w XIX w. Niekoniecznie lekarzy. I tak pojawia się : Ludwik Pasteur, Wilhelm Roentgen, Joseph Lister, Elizabeth Blackwell, Florence Nightingale. Dzięki temu zabiegowi poznajemy okoliczności powstania poczciwej aspiryny, która służy nam do dzisiaj.

Powieść, mimo znacznej objętości, czyta się szybko i przyjemnie.