Pięć lat kacetu recenzja

To od tej książki Stanisława Grzesiuka, którą przeczytałam po raz pierwszy jako młodziutka dziewczyna wiele lat temu, zaczęła się moja fascynacja literaturą obozową która niezmiennie trwa. Mój głód wiedzy nie słabnie. Rzekłabym że rośnie z każdą przeczytana pozycją bo zdaję sobie sprawę że odchodzą ostatni świadkowie tej gehenny więc ich świadectwa są na wagę złota.
"Pięć lat kacetu"to chyba najbardziej znana w Polsce książka która jest zapisem wspomnień byłego więźnia. Wydana w 1958 roku sprzedała się błyskawicznie przynosząc autorowi ogromną popularność oraz... sprawy sądowe o zniesławienie, które wytoczono mu po publikacji. Część osób opisanych przez Stanisława Grzesiuka (nie trzeba dodawać że w niekorzystnym świetle) domagała się usunięcia niektórych fragmentów szkalujących ich osoby. Dopiero w 2018 "Pięć lat kacetu" i pozostałe jego książki ukazały się po raz pierwszy bez ingerencji cenzury.

Pozycja to to zapis wspomnień chłopaka z warszawskiego Czerniakowa który ujęty w jednej z łapanek w 1940 roku trafił do obozów koncentracyjnych których spędził łącznie 5 lat (Dachau, Mauthausen i Gusen).
To niezwykle drobiazgowy opis obozowej codzienności: warunków zakwaterowania, pracy, codziennej walki z głodem, chorobami i okrucieństwem oprawców.
To książka której największą wartością jest styl autora: żywy język, szczerość sądów, i ogromne poczucie humoru które towarzyszyło Grzesiukowi nawet w najcięższych momentach.

To jego postawa: szczerego, prostego chłopaka z rozwiniętym genem cwaniactwa pozwoliła mu przetrwać te 5 lat. Wieczne miganie się od pracy i hardość sprawiły że mimo głodu i brutalności Niemców udało mu się przeżyć najcięższy okres w obozach. Wraz z poprawą warunków (kiedy pojawiła się chociażby możliwość otrzymywania paczek z zewnątrz) jego sytuacja na tyle się poprawiła że mógł on pomagać innym kolegom organizując dodatkowe jedzenie, ciepłą odzież czy przeniesienie do lżejszej pracy. Z muzułmana jak sam twierdzi stał się obozowym prominentem i w względnym spokoju doczekał wyzwolenia.

Książka jest napisana niezwykle prostym, czasami wręcz potocznym językiem. Autor nie sili się na oryginalność. Pisze prosto z serca, bez upiększeń i to jest siłą tej pozycji.
Uważam że książkę tę powinni przeczytać wszyscy Ci którzy obruszają się że w wielu współczesnych publikacjach autorzy piszą o obozach koncentracyjnych nie tylko jako o miejscach kaźni ale o miejscach gdzie toczyło się zwykłe życie: była przyjaźń, miłość, dobrzy i źli Niemcy, dobrzy i źli Polacy (oraz przedstawiciele innych nacji). Grała nawet orkiestra (i to nie jedna) której czynnym członkiem był Stanisław Grzesiuk. Bo w obozach była śmierć ale było też życie i to o tym życiu właśnie jest ta książka. Polecam!