Recenzja książki Pokój

„Pokój” to książka absolutnie niezwykła. Łączy w sobie cechy trzymającego w napięciu thrillera z łagodną powieścią obyczajową, opowiadaną z perspektywy dziecka. Jack mieszka z mamą w pokoju. Mają w nim wszystko, czego potrzebują do życia. Maleńką kuchnię, łazienkę, szafę i wspólne łóżko. Całe dnie spędzają na wspólnej zabawie, gotowaniu, oglądaniu telewizji i czytaniu książek. Jedynie wieczorem mały Jack musi zasypiać w szafie, na wypadek, gdyby miał do nich wpaść Stary Nick i zacząć trzeszczeć z mamą łóżkiem. Świat pięcioletniego Jacka ogranicza się jedynie do pokoju, którego dotychczas ani razu nie opuścił. Uporządkowaną rzeczywistość burzy mu jednak mama. Dla niej pokój nie jest bezpiecznym domem, a więzieniem, w którym przed laty zamknął ją psychopatyczny zboczeniec. „Pokój” to książka, od której naprawdę ciężko się oderwać. Autorka posłużyła się niezwykle ciekawym chwytem i oddała głos pięcioletniemu dziecku. Jego sposób postrzegania rzeczywistości łagodzi dramatyczny wydźwięk opisywanych wydarzeń. Tragedia Jacka rozgrywa się więc na zupełnie innej płaszczyźnie niż tragedia jego matki. Ponadto Donoghue zadbała o odpowiednie proporcje pomiędzy każdą częścią opisywanej historii. Nie zafundowała swoim czytelnikom rzewnych, przydługich scen ani zbytniej infantylności, której moglibyśmy spodziewać się u pięcioletniego dziecka. W zamian za to mamy zabawne, a czasami wzruszające opisy codziennych czynności i uczenia się normalnego życia.
Donoghue, jak w najlepszym thrillerze, po mistrzowsku stopniuje napięcie. Nie zdradza nam wszystkiego od razu. Mamy wszak do dyspozycji jedynie niedoskonałą i dziecinną perspektywę patrzenia na świat. Czytelnik zostaje wpuszczony w głąb świadomości dziecka, otrzymuje wskazówki, skrawki informacji, cenne obserwacje i zapamiętane rozmowy. Jego zadaniem nie jest bierne śledzenie historii, a szukanie odpowiedzi na dręczące pytania, składanie świata przedstawionego w jedną, spójną całość. Samodzielnie odkrywa szokującą prawdę o życiu uwięzionej kobiety i jej małego syna. „Pokój” to książka o człowieku w sytuacji ekstremalnej. Autorka pokazuje niezwykłe możliwości adaptacyjne ludzi odizolowanych, pozbawionych godności i odartych z wszelkich praw. Ocala ich człowieczeństwo, niczym na wojnie, za wszelką cenę każe swoim bohaterom zachować pozory normalności. Opowiada o zwyczajnych, niezatracalnych wartościach, we wzruszający sposób maluje portret macierzyństwa wystawionego na najwyższą próbę. Donoghue w odważny i przemyślany sposób mierzy się z trudnym tematem.