Od operetki do tragedii. recenzja

Polska widziana oczami Szwedki.

Autor: @jatymyoni ·3 minuty
2023-03-30
3 komentarze
34 Polubienia
Elna Gistedt była młodą śpiewaczką operetkową, która z dużymi sukcesami występowała na różnych scenach w Europie. 2 lutego 1922 roku przyjechała na dwutygodniowe występy do Warszawy i została w Polsce na 22 lata. Nie wiadomo, czy bardziej zakochała się w Polsce, czy w jednym Polaku, Witoldzie Kiltynowiczu, który został jej mężem. Do wybuchu wojny była primadonną Operetki Warszawskiej. Występował nie tylko w Warszawie, ale w różnych miastach Polski. Śmiała się, że lepiej zna Polskę niż swoją rodzimą Szwecję. Zresztą nie tylko śpiewała po polsku, ale biegle nauczyła się naszego języka. Po wybuchu wojny pozostała w Polsce, mimo że jako obywatelka Szwecji mogła ją opuścić. Opuściła Warszawę po upadku powstania razem ze wszystkimi mieszkańcami. Polski nie chciała opuszczać, jednak groźba, że będzie musiała występować dla Niemców, zmusiło ją do ucieczki do Szwecji. Tam też w 1946 roku napisała i wydała swoje wspomnienia z Polski. Była to pierwsza relacja z wojny w Polsce i pokazywała zachowanie Niemców w Polsce, zawierającą wiele spontanicznych wrażeń i bezpośrednich przeżyć. Trzeba jednak pamiętać, że książka była pisana dla czytelnika szwedzkiego.
Książkę można podzielić na dwie części. W pierwszej części opisuje swoją karierę w Polsce i Polskę międzywojenną. Mniej mnie interesowały przepychanki w świecie artystów i artystek. Natomiast ciekawsze było spojrzenie obcokrajowca na przemiany, jakie były w tym czasie w Polsce i jak Polska tworzyła swoją państwowość. Ciekawe, że w tym czasie odwiedzając Paryż, tamtejsze teatry wydawały się jej staroświeckie i zmurszałe w porównaniu z teatrami polskimi. Natomiast uważała, że Opera Warszawska była dość mierna. Natomiast o wiele ciekawsze są jej wspomnienia z okresu wojny. Korzystając ze swoich szwedzkich powiązań, udało jej się pozyskać lokal przy Nowym Świecie 18, w sąsiedztwie angielskiej ambasady i otworzyć kawiarnię. Wynikało to z potrzeby zarabiania, aby przeżyć, ale też z chęci pomocy aktorom i śpiewakom, którzy nie chcieli występować dla Niemców. Zatrudnienie w kawiarni umożliwiało im otrzymanie Arbeitskarte (karta pracy), która ratowała przed robotami przymusowymi i wywózką do Niemiec. Tak więc cały personel lokalu składał się z najbardziej znanych ludzi sceny. Aktorki, aktorzy, ale też inni pracownicy teatrów byli zatrudnieni, jako kelnerki, portierzy, kucharze i pomoce kuchenne. Opisuje codzienne życie w stolicy, a także przerażający terror okupanta. Nie pisze wyłącznie o stolicy, ale także o obozach koncentracyjnych, czy wywózce dzieci z Zamojszczyzny. Pisze o sobie bardzo skromnie, że jedyny jej wkład w walkę z Niemcami było prowadzenie kawiarni i dzięki temu ochrona tej małej społeczności. Jednak z innych źródeł można się dowiedzieć, że pomagała w przemycie żywności do getta i nawet sama się przebierała i przemycała jedzenie. Kiedy w 1942 roku dowiedziała się o wywózce dzieci z Zamojszczyzny, wypożyczyła ciężarówkę z ambasady szwedzkiej i pojechała na Zamojszczyznę. Tam za zabraną biżuterię udało się wykupić od Niemców 34 chorych dzieci i przywieść je do Warszawy. Razem z nią przeżywamy Powstanie Warszawskie i obserwujemy bestialstwo Niemców niszczących metodycznie stolicę. Po upadku powstania razem ze wszystkimi mieszkańcami opuściła Warszawę. Niestety jej mąż już wcześniej ciężko chory po opuszczeniu miasta zmarł. Przedostała się razem z koleżankami do Krakowa, ale gdy zaczęli ją poszukiwać Niemcy, musiała opuścić Polskę.
Trudno oceniać autentyczne wspomnienia, które były spisane pod wpływem niedawnych przeżyć. Na pewno piękne i ważne to świadectwo wojny w Polsce, z którym mogli się zapoznać czytelnicy szwedzcy. Po wyzwoleniu zaraz wróciła do Polski starając się pomóc w odbudowie, choćby swoimi koncertami. Jednak okres stalinowski wygnał ją z Polski. Dopiero po latach mogła wrócić. Mimo to do śmierci była związana z Polską.

Moja ocena:

Data przeczytania: 2023-03-24
× 34 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Od operetki do tragedii.
Od operetki do tragedii.
Elna Gistedt
7/10

Ze wspomnień szwedzkiej gwiazdy operetki warszawskiej Książka @Link Od operetki do tragedii jest zjawiskiem dość niezwykłym. Napisała ją primadonna Operetki Warszawskiej z lat międzywojennych – Szwe...

Komentarze
@Anna_Natanna
@Anna_Natanna · 12 miesięcy temu
Piękna postać. Warto ją było poznać.
× 2
@jatymyoni
@jatymyoni · 12 miesięcy temu
W maju mogę ją Ci wysłać.
× 1
@Anna_Natanna
@Anna_Natanna · 12 miesięcy temu
nie ma pośpiechu....czytać mam co...
× 1
@Anna_Natanna
@Anna_Natanna · 12 miesięcy temu
Miło mi. A co ja za to?
× 1
@jatymyoni
@jatymyoni · 12 miesięcy temu
Nic, może kiedyś ja będę jakiejś książki poszukiwać. Jeżeli Ci nie wyślę trafi z powrotem do biblioteki skąd ją wzięłam. Tyle tylko, że jestem w drodze do Córki w Tyrolu i będę w domu dopiero na początku maja.
× 1
Od operetki do tragedii.
Od operetki do tragedii.
Elna Gistedt
7/10
Ze wspomnień szwedzkiej gwiazdy operetki warszawskiej Książka @Link Od operetki do tragedii jest zjawiskiem dość niezwykłym. Napisała ją primadonna Operetki Warszawskiej z lat międzywojennych – Szwe...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Pozostałe recenzje @jatymyoni

Noc profesora Andersena
Kim jestem?

Norweskie kryminały są popularną lekturą, po które często sięgamy. Na szczęście norweska literatura oferuje nam jeszcze inne znakomite powieści. Mnie zainteresowała niep...

Recenzja książki Noc profesora Andersena
Czas Herkulesów
Kim byli tytułowi Herkulesi?

Marcin Wroński należy do pisarzy, po którego książki sięgam z przyjemnością. Autor w swoich kryminałach retro wspaniale oddaje klimat Lubelszczyzny w II Rzeczpospolitej....

Recenzja książki Czas Herkulesów

Nowe recenzje

Żniwiarz. Tom 1. Pusta noc
Żniwiarz. Pusta noc.
@karolareads:

Chociaż ,,Pusta noc” pojawiła się w sprzedaży lata temu, dopiero niedawno o niej usłyszałam. Wiedziałam o niej tyle, że...

Recenzja książki Żniwiarz. Tom 1. Pusta noc
Zanim się pojawiłeś
Mój ulubiony wyciskacz łez
@karolareads:

,,Człowiek ma tylko jedno życie. I właściwie ma obowiązek wykorzystać je najlepiej, jak się da.’’ ,,Zanim się pojawi...

Recenzja książki Zanim się pojawiłeś
Historia o Nikiforze
Nikifor
@meryluczyte...:

Temat twórców reprezentujących prymitywizm, nurt sztuki naiwnej czy też nieprofesjonalnej nie jest mi obcy, zwłaszcza ż...

Recenzja książki Historia o Nikiforze
© 2007 - 2024 nakanapie.pl