Recenzja książki Prawiek i inne czasy

''To, co się nie porusza, stoi w miejscu. To, co stoi w miejscu, rozpada się''

Bardzo ładnie napisana historia kilkunastu osób z różnych rodzin, mieszkańców miejscowości o trochę dziwnej nazwie, Prawiek. Jest to właściwie wioska, taka prawdziwa wieś z dawnych czasów, taka, która kojarzy się z piosenką Urszuli Sipińskiej ''Chcę wyjechać na wieś'' Przynajmniej mnie się tak właśnie skojarzyła.

Skojarzenie to było tym bardziej właściwe, iż czas, jakim operuje autorka w tej całej historii, zawiera się w jakichś trzech pokoleniach. Od lat sprzed II wojny światowej, aż do śmierci Stalina i działalności SB. Opowieść snuta niespiesznie, chociaż bez niepotrzebnego rozwlekania. Mimo że też bez jakichś literackich ozdobników i wygórowanego patosu, to jednak pisana takim językiem, że ja czułam jakąś dziwną wzniosłość, czytając tę książkę.

Może to nie tylko w języku jest powód owej wzniosłości, może to dlatego, że ta powieść prócz zwyczajnej historii, zwyczajnych ludzi, których losy splatają się i przenikają w różnych konfiguracjach, opowiada też w równej mierze o rzeczach pierwszych i ostatnich. O nierozerwalności jednych z drugimi. Jakby między wierszami, jakby mimochodem, każąc się zatrzymać i pomyśleć o życiu i o śmierci, o swojej nieuchronnej przecież śmiertelności. O sensie istnienia, bycia i życia. O rozpadzie i życiu w innych światach. O tym, że nie da się żyć bez zgody z naturą, czy przeciwko niej, o aniołach i tym drugim świecie, tym w którym materia zupełnie nie ma racji bytu. O granicach i ich przekraczaniu. O wojnie i jej strasznym obliczu.

Właściwie książka jest o tak wielu, wielu aspektach, że nawet w punktach tylko, można by było wyliczać bardzo długo. Dla mnie jest piękna, magiczna, dostojna i wzniosła. A jednocześnie tak cudownie swojska, znajoma i bliska. Taka wieś z moich dziecinnych lat, gdzie jeździłam do babci na wakacje i kiedy byłam w takim wieku, że wiara w anioły nie była dla mnie niczym niezwykłym. Dziś mojej babci już nie ma, tak jak nie ma już Michała i Genowefy Niebieskich, Misi i Izydora, dziedzica Popielskiego, czy Florentynki, którą prześladował księżyc. A wieś, cóż, niektóre domy się rozpadły i przyszło nowe...a ja coraz mniej poznaję tamtą wieś z moich jakże beztroskich wakacji.