Recenzja książki Dziwki, zdziry, szmaty

Dziwki, zdziry, szmaty autorstwa Pauliny Klepacz, Aleksandry Nowak i Kamili Raczyńskiej-Chomyn to książka, która swoją premierę miała 28. kwietnia 2021 i ukazała się nakładem wydawnictwa Czarna Owca. Są to szeroko rozumiane opowieści o slut-shamingu.

Odkąd tylko usłyszałam o premierze tej publikacji, byłam jej bardzo ciekawa. Z niecierpliwością czekałam na dzień premiery, a potem na moment, w którym kurier dostarczy paczkę do moich rąk. Slut-shaming to temat bardzo na czasie i brakuje w mainstreamie tekstów na jego temat, w szczególności tworzonych w języku polskim. Dowodem na to jest choćby fakt, który autorki poruszają już na początku książki — nie ma polskiego odpowiednika zwrotu slut-shaming, możemy tłumaczyć jego znaczenie, opisywać je, podawać przykłady... Ale prosty wyraz czy dwa? Nadal nie ma oficjalnej nazwy w języku, którym posługujemy się na co dzień.

Zaczynając lekturę Dziwek, zdzir, szmat, byłam zachwycona. W końcu ktoś podjął się wydania obszernego zbioru wywiadów, rad, ciekawostek i analizy zdarzeń z przeszłości (sama książka ma ponad 330 stron!). Moja euforia trwała dosyć krótko, bo zaledwie przez pierwsze 70 stron. Cieszyła mnie obecność trigger warningów, czyli informacji zawierających ostrzeżenie, że przedstawione treści mogą budzić negatywne wspomnienia lub emocje. Dobrym omenem okazała się też zapowiedź oddania głosu szerokiemu spektrum ekspertek (ale i nie tylko!) oraz jednemu mężczyźnie. Przypisy zawierały źródła informacji, z których można dowiedzieć się więcej na poruszane tematy.

Po początkowej euforii czytało mi się nieco gorzej — z początku atrakcyjne tematy zaczęły się powielać, a ekspertki mimo, że pytane o różne strony i spektra slut-shamingu, często udzielały tych samych odpowiedzi na pytania lub omawiały podobne przykłady. Straciłam nadzieję na to, że każda z ponad 330 stron publikacji będzie zaskakiwać mnie czymś nowym. Przewracając kolejne kartki traciłam zapał do czytania, ponieważ tak naprawdę nie dowiadywałam się niczego nowego.

Podsumowując — uważam, że slut-shaming i tematy około tego zagadnienia są bardzo ważne oraz powinny być poruszane częściej w prasie i mediach, a także w zwyczajnych rozmowach między szarymi ludźmi. Jednakże Dziwek, zdzir, szmat nie czytało mi się łatwo. Usunęłabym kilka powtarzanych schematów, a w ich miejsce pozwoliła wypowiedzieć się większej ilości osób będącymi np. niebinarnymi lub mężczyznami. Mimo, że to książka poruszająca głównie problemy kobiet (choć slut-shaming nie dotyczy jednej płci!) to brakowało mi reprezentacji osób innych tożsamości płciowych.